SB2C-5 «Χελλντάϊβερ», τα αεροπλάνα του Εμφυλίου, Β’ Μέρος


Από τις 24 έως τις 30 Αυγούστου 1949, ο ΠΥΡΣΟΣ Γ΄ «βάζει φωτιά» στις κορυφές του Γράμμου με τον λαβύρινθο των αμέτρητων πολυβολείων και ναρκοπεδίων… Από το ανηλεές σφυροκόπημα του Πυροβολικού, υψώματα «χαμήλωσαν» ενώ αρκετά πυροβόλα χάλασαν από την σχεδόν αδιάκοπη χρήση, σε σημείο να κριθούν πέραν επιτοπίου επισκευής. Όμως το δέος από την κάθετη εφόρμηση των Helldivers έδωσε μια νέα διάσταση στον όρο «ψυχολογικός πόλεμος».
«Ήμασταν κοντά στο Τσάρνο όταν έγινε ο βομβαρδισμός. Ήταν κάτι το τρομακτικό, ακόμα και για μας… Νόμιζες ότι ολόκληρο το Τσάρνο είχε τιναχτεί στον αέρα και είχε κονιορτοποιηθεί» θυμόταν χρόνια μετά ο Ταξχος Δ. Βούτσας, αυτόπτης μάρτυρας ως Ελεγκτής Αέρος/Εδάφους της πρώτης εμφάνισης των νέων βομβαρδιστικών στον Γράμμο στις 24 Αυγούστου.

Οι στρατιώτες στο έδαφος υποδέχονται τα δεκαοκτώ Helldivers με ένα παραλήρημα χαράς. Λόγω της έλλειψης εχθρικής Αεροπορίας τα βομβαρδιστικά πετούν χωρίς ασυρματιστή/οπίσθιο πολυβολητή. «Αυτό που γίνεται στον Στρατό καθώς τα αεροπλάνα βουτάνε για τον βομβαρδισμό είναι απερίγραπτο. Σταματάει κάθε πολυβόλο και όπλο…» θα γράψει ο αείμνηστος Ηλίας Καρταλαμάκης στον δεύτερο τόμο του μνημειώδους έργου του «Η Αεροπορία στον Εμφύλιο».
Οι αντάρτες παρατηρούν επίσης τα σκουρόχρωμα αεροπλάνα που βλέπουν για πρώτη φορά, να κάνουν κύκλους ψηλότερα απ’ ότι συνήθως, δίχως να τα φτάνουν τα αντιαεροπορικά τους. Αυτή τη φορά τα πράγματα θα είναι διαφορετικά. Αυτά δεν είναι Spitfires.
Πριν καταλάβουν τί συμβαίνει, με το παράγγελμα του αρχηγού ένα-ένα τα «Χελλντάϊβερς» αρχίζουν βρυχώμενα την βύθισή τους πάνω από το Τσάρνο, το κορυφαίο φρούριο του ΔΣΕ του οποίου οι υποδειγματικές οχυρώσεις είχαν αντέξει στο σφυροκόπημα των Spits και τους βομβαρδισμούς των Ντακότα. Ο Γράμμος σείεται από τις εκρήξεις 72 βομβών των 500 λιβρών που «σκάβουν» την περιοχή γύρω το υψομετρικό, σηκώνοντας ένα τεράστιο σύννεφο παχειάς σκόνης που ανακατεμένο με τον καπνό των εκρήξεων δεν λέει να διαλυθεί.

Εκτός από τις θέσεις του εχθρού, τα νέα βομβαρδιστικά είχαν τσακίσει και το ηθικό τους. «Οι υπερασπιστές του Τσάρνο» εγκατέλειψαν το οχυρό, όχι τόσο γιατί υπέστησαν σοβαρές υλικές ζημιές ή απώλειες ανδρών από τους βομβαρδισμούς, αλλά γατί σάλεψαν τα λογικά τους απ’ τον πρωτοφανή βιβλικό σεισμό που συγκλόνισε το Τσάρνο…» επισημαίνει ο Ηλ. Καρταλαμάκης.
Όταν ανεβαίνουν στο ύψωμα την επόμενη ημέρα οι στρατιώτες της Μεραρχίας, αντικρίζουν τεράστιες τρύπες βάθους 4-5 μέτρων και διαμέτρου 10 μ εκεί όπου βρίσκονταν πριν τα σκέπαστρα των οχυρών θέσεων. Το τριγωνομετρικό –η τσιμεντένια πυραμίδα– βρέθηκε δεκάδες μέτρα μακριά από την θέση του…
 
«Αι ριφθείσαι βόμβαι 500 λιβρών επί Τσάρνο έσχον ως αποτέλεσμα να αλλάξη μορφήν η κορυφή του υψοδείκτου, να εξουδετερωθώσι τα σοβαρώτερα πολυβολεία και να κονιορτοποιήσωσιν αριθμόν πυροβολείων μη εξακριβούμενον λόγω της αλλαγής του εδάφους. Πολλαί Ναπάλμ έπεσαν επί των πολυβολείων και είχαν κατακαύσει την περιοχήν. Ευρέθησαν 158 νεκροί Κ/Σ και συνεχώς ευρίσκονται και έτεροι υπό τα πολυβολεία» ανέφερε σήμα του ΔΑΥ/Α για τα αποτελέσματα των αεροπορικών προσβολών.

«Πού ευρέθη τόση ανδρεία!»
Με Ημερήσια Διαταγή του ο Αντιστράτηγος Βεντήρης αναφέρεται ενθουσιωδώς στο έργο της Αεροπορίας, την γενναιότητα των πιλότων της και το φιλότιμο των χειριστών που κατάφεραν σε χρόνο ρεκόρ να καταστήσουν επιχειρησιακά τα βομβαρδιστικά Helldiver, αφήνοντας άφωνους τους συμβούλους της αμερικανικής στρατιωτικής αποστολής JUSMAPG οι οποίοι δεν πίστευαν ότι οι Έλληνες τα αξιοποίησαν τόσο γρήγορα. «… Εις τας δύο μεγάλας μάχας Βίτσι-Γράμμου οι Αεροπόροι με την ιεράν και σεμνήν προσήλωσιν εις το έργο του Στρατού επετέλεσαν εξαισίως όπου ετάχθησαν» αναφέρει η διαταγή του Στρατηγείου Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας με ημερομηνία την 31η Αυγούστου 1949. Εκινδύνευσαν βυθιζόμενοι εν μέσω (δια πρώτην φοράν φέτος) πυκνού πυρός αντιαεροπορικών πυροβόλων, με απόδοσιν πάντοτε εις το άρτιον. Πού ευρέθη τόση ανδρεία! Τόση πνευματική έντασις ώστε εις τέσσαρας ημέρας να λειτουργούν τα Χελλντάϊβερς! Τόση πρόθυμος διαίρεσις άνευ του ελαχίστου ποτέ γογγυσμού εις ό,τι εζητείτο από τον Στρατόν!!!Κυριολεκτικώς ερήμαξαν τα νεύρα των συμμοριτών, εθρυμμάτισαν τα κάστρα των και ο Στρατός έτσι ανερριχήθη γοργά και κατ’ αντίθεσιν με πέρυσιν με μικροτέρας απωλείας. Εύγε! Ιδιαιτέραν μνείαν των εξαιρετικών Κελαϊδή, Παρίση, Καρταλαμάκη, Μπούσιου».

Χωρίς να υποβαθμίζεται ο αγώνας του Στρατού που πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος καθ’ όλη την διάρκεια του «Συμμοριτοπόλεμου», ο ρόλος της Αεροπορίας ήταν καταλυτικός. Η μαζική χρησιμοποίησή της, η εμφάνιση των καθέτου εφορμήσεως Helldivers, οι καινούργιες αμερικανικές βόμβες, οι εμπρηστικές ναπάλμ και οι αριστοτεχνικοί ρουκετοβολισμοί σε συνδυασμό με πολυβολισμό έδωσαν αναμφισβήτητα την γρήγορη νίκη στον Γράμμο, αναφέρει χαρακτηριστικά στο βιβλίο του ο Καρταλαμάκης.
Το πόσο αποτελεσματική ήταν η Αεροπορία στον Εμφύλιο μαρτυρά και το γεγονός ότι οι αντάρτες δεν έπιαναν αιχμαλώτους αεροπόρους. Όσοι είχαν την ατυχία να καταρριφθούν, βασανίσθηκαν αποτρόπαια πριν βρεθούν κατακρεουργημένοι αργότερα από κάποια μονάδα του Εθνικού Στρατού.

Στις τελευταίες επιχειρήσεις του Εμφυλίου τα Helldivers έριξαν περίπου 2.000 ρουκέτες και 114 ναπάλμ στα οχυρά των κομμουνιστών. Αν και κανένα δεν καταρρίφθηκε, ορισμένα φέρεται να αποσύρθηκαν πρόωρα λόγω δομικής καταπόνησης. Ο τύπος είχε αποδείξει την αξία του και στα χέρια των Ελλήνων χειριστών κατέστη επίφοβο όπλο.
Η τρίτη φάση της Επιχείρησης «Πυρσός» είχε επιτύχει μέσα σε 60 ώρες ότι είχε καταφέρει ο Στρατός το προηγούμενο έτος πολεμώντας σκληρά επί 67 ημέρες. Το τρομερό «Χελλντάϊβερ» ήταν μέρος αυτής της επιτυχίας που έδωσε οριστικό τέλος σε έναν φρικτό πόλεμο, λες και η Ελλάδα είχε την πολυτέλεια να σπαταλήσει ακόμη μια γενιά…
Στις 6 Σεπτεμβρίου 1949, κατά την διάρκεια επίδειξης για τον εορτασμό της νίκης, αρκετά Helldivers πραγματοποίησαν βυθίσεις πάνω από την Αθήνα εντυπωσιάζοντας τον κόσμο στο έδαφος. Ο Εμφύλιος είχε τελειώσει αλλά θα έμενε για καιρό στην μνήμη των Ελλήνων.
 
Μετά το τέλος του πολέμου, τα αεροσκάφη του τύπου συγκεντρώθηκαν αρχικά στο Σέδες και αργότερα στην Ελευσίνα εκτελώντας δευτερεύοντα καθήκοντα μέχρι το 1954 ενώ σύμφωνα με ορισμένες πηγές κάποια αξιοποιήθηκαν ως φωτοαναγνωριστικά. Η Αεροπορία περνούσε πλέον στην εποχή των τζετ (η 336 Μοίρα είχε αρχίσει να παραλαμβάνει τα πρώτα F-84G το καλοκαίρι του ’53) και τα ελικοφόρα βομβαρδιστικά ήταν ένας προφανής αναχρονισμός. Τα τελευταία πτήσιμα Helldivers φέρεται να αποσύρθηκαν το 1957. Όλα κόπηκαν για το μέταλλό τους, εκτός από ένα.

Το ‘83321’, ένα από τα πέντε Helldiver που σώζονται σήμερα σε ολόκληρο τον κόσμο, βρίσκεται στο Μουσείο της Π.Α στο Τατόϊ, αναπαλαιωμένο όπως του αρμόζει. Μπορεί το βλέμμα των περισσοτέρων επισκεπτών να προσελκύουν τα τζετ στην πίστα του Μουσείου, αλλά αυτό το βαθυγάλανο, άχαρο βομβαρδιστικό ήταν το αεροπλάνο που έσωσε την Ελλάδα.

Αλέξανδρος Θεολόγου            
[σσ Π&Δ Θερμή παράκληση: τα τυχόν σχόλια ας περιοριστούν αυστηρά στο ιστορικό θέμα του Helldiver σε υπηρεσία με την ΕΒΑ. Οποιοδήποτε άλλο άσχετο σχόλιο θα διαγράφεται. Ευχαριστούμε για την προσπάθεια να κρατήσουμε το ιστορικό αυτό θέμα μακριά από οποιαδήποτε αντιπαράθεση].

SB2C-5 «Χελλντάϊβερ», τα αεροπλάνα του Εμφυλίου A’ Μέρος

Most Popular