ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 3 Σεπτεμβρίου 1260: Μάχη του Αΐν Γιαλούτ, Μαμελούκοι εναντίον Μογγόλων

Ο μογγολικός στρατός συντρίβεται από τους Μαμελούκους της Αιγύπτου, στην περιοχή της Γαλιλαίας.

Οι Μογγόλοι είχαν φτάσει κατά τον 13ο αιώνα μέχρι τις πεδιάδες της Τρανσυλβανίας και την περιοχή της Μικρασιατικής Γαλατίας, υπό την ηγεσία του Μoνγκέ Χαν και φλέρταραν με την περιοχή της Μέσης Ανατολής «ακουμπώντας» στο αιγυπτιακό βασίλειο των Μαμελούκων. Ο θάνατος του Μoνγκέ Χαν προκάλεσε δυναστική κρίση που κατά το μογγολικό έθιμο έπρεπε να λυθεί με μονομαχία των υποψηφίων για το θρόνο.

Με τους επίδοξους διαδόχους σε εμφύλια διαμάχη, μόνον μια στρατιά 10.000 περίπου Μογγόλων παρέμενε στο δυτικό σύνορο του Λεβάντε κι αυτή ξεκίνησε να κινείται βόρεια, με τους ιστορικούς να υποστηρίζουν πως είτε αποτραβιόταν για να συμμετάσχει στις δυναστικές διαμάχες που σύντομα θα ξεκινούσαν, είτε βάδιζε προς χειμερινά βοσκοτόπια.

Οι Μαμελούκοι της Αιγύπτου, που διαισθάνονταν πως θα ήταν το νέο θύμα του νέου Χαν στις επόμενες εκστρατείες του, αποφάσισαν να χτυπήσουν και να εκκαθαρίσουν την Μέση Ανατολή. Μια στρατιά υπό τον Μαμελούκο σουλτάνο Κουτούζ εισήλθε σε Παλαιστινιακά εδάφη από τα δυτικά ενώ η μαμελουκική φυλή των Μπαϊμπέρ, που συμμάχησε με τον Κουτούζ μπροστά στον κοινό κίνδυνο, προωθήθηκε ανατολικά της λίμνης Τιβεριάδος στην Κάτω Γαλιλαία.

Οι Μαμελούκοι παρουσίαζαν ένα ομοιογενές σχεδόν στράτευμα 20.000 ανδρών, κυρίως ιππέων. Μπροστά στην πρόκληση, οι Μογγόλοι αντέδρασαν συμμαχώντας με τους Γεωργιανούς και τους Αρμενίους της Κιλικίας, ενώ ζήτησαν και τη συνδρομή των Σταυροφόρων της Άκρας για την αντιμετώπιση των Μαμελούκων. Απεσταλμένους, όμως, στα Σταυροφορικά βασίλεια έστειλαν και οι Μαμελούκοι ζητώντας, αν όχι τη συνδρομή τους, τουλάχιστον την ευμενή τους ουδετερότητα. Μπροστά στο μη χείρον μεταξύ δύο μεγάλων αλλοθρήσκων στρατών (και τη ρητή απαγόρευση του Πάπα να συνδράμει οποιονδήποτε άπιστο) ο αποδυναμωμένος βασιλιάς της Ιερουσαλήμ απείχε από τη σύγκρουση, ενώ οι δούκες της Άκρας και συναφών εδαφών επέτρεψαν τη διέλευση των Μαμελούκων από τα χριστιανικά εδάφη και βοήθησαν στον ανεφοδιασμό τους.

Με τους Μογγόλους να έχουν διασχίσει τον Ιορδάνη προς το Νότο, η σύγκρουση έλαβε χώρα στην περιοχή της Αΐν Γιαλούτ (στην πεδιάδα της Μεγιδούς) με τους Μαμελούκους να έχουν το πλεονέκτημα της γνώσης του εδάφους. Στην αρχή οι τελευταίοι παρέταξαν ένα στράτευμα περίπου ίσο με των εχθρών και ξεκίνησαν μια σειρά επιθέσεων και προσποιητών υποχωρήσεων, ελπίζοντας να φθείρουν τους Μογγόλους αρκετά ώστε να τους καταβάλουν με το υπόλοιπο των δυνάμεών τους, που απέκρυψαν σε ένα κοντινό δάσος.

Οι Μογγόλοι υπέμειναν τις εφόδους και εξαπέλυαν τοπικές αντεπιθέσεις προκαλώντας εξίσου σημαντικές απώλειες. Όταν προς το απόγευμα οι Μογγόλοι εξαπέλυσαν μια ισχυρή αντεπίθεση για να σπάσουν τον κλοιό των Μαμελούκων, οι Μπαϊμπέρ τους τράβηξαν προς τα υψίπεδα, όπου κρύβονταν οι εφεδρείες του στρατού. Η μογγολική επίθεση ήταν ισχυρή αλλά και απελπισμένη (οι Μογγόλοι είχαν αρχίσει να υποφέρουν από τις απώλειες και την κούραση) επιφέροντας διαλυτικά αποτελέσματα στην αριστερή πτέρυγα των Μαμελούκων.

Μπροστά στον κίνδυνο, ο Κουτούζ είδε μια μοναδική ευκαιρία: έβγαλε το κράνος του ώστε να τον αναγνωρίσουν και όρμησε μόνος μπροστά με το άλογό του κραυγάζοντας «Ουά Ισλαμά» (εμπρός Ισλάμ μου). Τον ακολούθησε η προσωπική του φρουρά και οι χιλιάδες της εφεδρείας. Οι Μογγόλοι σαρώθηκαν αλλά δεν έσπασαν. Εγκατέλειψαν το πεδίο αφήνοντας τους Μαμελούκους κυρίαρχους του παιχνιδιού αλλά έκαναν μια τελευταία αντεπίθεση πριν αποσυρθούν πλήρως.

Η νίκη στο Αΐν Γιαλούτ έκανε τους Μαμελούκους κυρίους της Μέσης Ανατολής αλλά ο Κουτούζ γρήγορα εξέπεσε και η δυναστεία του αντικαταστάθηκε από τους συμμάχους του Μπαϊμπέρ. Οι Μογγόλοι επέστρεψαν αλλά νέες δυναστικές έριδες, τους κράτησαν μακρυά από την Αίγυπτο και το Λεβάντε.

Most Popular