ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 26 Ιανουαρίου 1934: Λίγο πριν τη θύελλα, το Γερμανοπολωνικό Σύμφωνο Μη Επίθεσης

Το Γερμανοπολωνικό Σύμφωνο Μη Επίθεσης που προβλεπόταν να έχει δεκαετή διάρκεια, έδωσε -παροδικά- τέλος σε ένα ψυχροπολεμικό κλίμα που σημαδεύτηκε από συνοριακά επεισόδια, οικονομικές κυρώσεις και αμοιβαία καχυποψία, αρχής γενομένης από την υπογραφή της Συνθήκης των Βερσαλλιών το 1919.

Με την υπογραφή του Συμφώνου το 1934 η ναζιστική -πλέον- Γερμανία αναγνώριζε τα πολωνικά σύνορα και ξεκινούσε μια σειρά οικονομικών συναλλαγών με τη 2η Πολωνική Δημοκρατία. Από την πλευρά της η Πολωνία προσχωρούσε πρόθυμα, φοβούμενη μια Γερμανο-Σοβιετική σύμπραξη εναντίον της, την οποία η συμμαχία της με τη Γαλλία δεν θα μπορούσε να αποτρέψει αποτελεσματικά.

Γερμανικό πόστερ της εποχής για τη νέα Γερμανοπολωνική φιλία. Ο μαύρος αετός της Γερμανίας και ο λευκός της Πολωνίας ζουν το ειδύλλιό τους. Ο γαλλικός κόκκορας ουρλιάζει διαμαρτυρόμενος.

Αν και ο ηγέτης της Πολωνίας και “πατριάρχης” της ανεξαρτησίας της χώρας, γηραιός πλέον στρατάρχης Πιλσούντσκι, έτρεφε χρόνια -και δικαιολογημένα- αισθήματα δυσπιστίας προς τους Γερμανούς, οι καταστάσεις τον έκαναν να φοβάται μια ολική πολωνική περικύκλωση οπότε επέλεξε το “μη χείρον”. Ένας υποκειμενικός λόγος ήταν πως θεωρούσε τον Χίτλερ περισσότερο “λαϊκή” φιγούρα, ριζοσπαστικό στοιχείο στη γερμανική πολιτική και όχι πιόνι της παλιάς πρωσσικής σχολής σκέψης. Τα δέκα χρόνια -όπως υπολόγιζε- θα εξαγόραζαν χρόνο για να ισχυροποιηθεί η θέση της Πολωνίας, ώστε να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις.

Δυστυχώς, ο Πιλσούντσκι έπεσε θύμα της εξαπάτησης του Χίτλερ, στην οποία είχαν ήδη υποκύψει οι Χίντενμπουργκ, Μουσολίνι και Τσάμπερλεν. Ο Χίτλερ εκτός από ρεαλιστής ήταν και μακιαβελικά υποκριτής και θα υπέγραφε οποιαδήποτε συμφωνία χωρίς να νιώσει τύψεις αν την παραβίαζε την επομένη ακριβώς. Φιλικός και διαλλακτικός, όπως φαινόταν, άλλαξε δραστικά τη στάση του από τα τέλη του 1938 με την ενσωμάτωση της Σουδητίας. Στο εξής, η Γερμανία θα γινόταν όλο και πιο τολμηρή και πιο επιθετική.

Έτσι, η δεκαετής συμφωνία άντεξε μόλις πέντε. Το 1936, ο υπουργός εξωτερικών του Ράιχ, Ιωακείμ φον Ρίμπεντροπ πρότεινε την ανανέωση του συμφώνου με αντάλλαγμα την ενσωμάτωση της ελεύθερης πόλης του Ντάντσιχ στη γερμανική Ανατολική Πρωσσία και την κατασκευή μιας σιδηροδρομικής γραμμής που θα ένωνε τη Γερμανία με αυτή την επαρχία της κόβοντας, όμως ουσιαστικά τη διέξοδο της Πολωνίας στη Βαλτική. Όταν η Πολωνία απέρριψε την γερμανική “πρόταση”, η γερμανική εισβολή ήταν δεδομένη.

Most Popular