ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 25 Φεβρουαρίου 1945: Ο “επιτήδειος ουδέτερος” κηρύσσει τον πόλεμο στη Γερμανία

Τον Φεβρουάριο του 1945 ήταν πλέον σαφές σε όλους πως ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος είχε ήδη κριθεί. Από την πλευρά της, η Τουρκία διατηρούσε παραδοσιακά άριστες σχέσεις με τη Γερμανία από τα μέσα του 19ου αιώνα. Γερμανικές εταιρίες είχαν αναλάβει μεγάλα κατασκευαστικά έργα στη χώρα από την οθωμανική περίοδο και στρατιωτική αποστολή είχε αναλάβει την αναδιοργάνωση των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, με βάση τα γερμανικά πρότυπα, φροντίζοντας να κατευθύνει τα μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα σε γερμανικές βιομηχανίες και ναυπηγεία.

Οι σχέσεις αυτές τους έφεραν σε συμμαχία στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η αγαστή συνεργασία συνεχίστηκε και με το καθεστώς της ναζιστικής Γερμανίας. Το 1941 οι δύο χώρες υπέγραψαν Σύμφωνο Μη Επίθεσης, ενώ τα επόμενα χρόνια η Τουρκία ήταν μεγάλος εμπορικός συνεργάτης του Βερολίνου, εξάγοντας σημαντικές ποσότητες πρώτων υλών (μεταξύ τους και 45.000 τόνων χρωμίτη, σημαντικού υλικού στην παραγωγή αεροσκαφών, αρμάτων και υποβρυχίων) και διατηρώντας μεγάλες χρηματοπιστωτικές σχέσεις.

Η τοποθέτηση του πρώην καγκελαρίου Φραντς φον Πάπεν ως πρεσβευτή στην Τουρκία και τα μεγάλα αποθεματικά χρυσού που διακινήθηκαν μέσω του χρηματιστηρίου Κωνσταντινουπόλεως, έδωσαν λαβη σε θεωρίες που ενέπλεκαν την Τουρκία στο «ξέπλυμα» των περιουσιών των εγκλείστων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Παρά τις στενές σχέσεις και το γεγονός ότι στα τέλη του 1942 η Τουρκία βρισκόταν σχεδόν μεταξύ γερμανοκρατούμενων ζωνών (κατεχόμενης Ελλάδας και Βουλγαρίας από τη μία και της περιοχής του Καυκάσου από την άλλη), αμφιταλαντευόταν ακόμα λαμβάνοντας προσφορές και από τις δύο πλευρές της διαμάχης καθώς και άφθονο στρατιωτικό υλικό. Η Τουρκία ήταν η τελευταία χώρα που έλαβε όπλα από τον Άξονα, όπως άρματα μάχης Panzer III/IV, αεροσκάφη Focke-Wulf Fw-190, ενώ έπαιρνε και συμμαχικά Morane-Saulnier M.S.406 και Republic P-47 Thunderbolt.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού μεταξύ των Ρούζβελτ και Τσώρτσιλ στη δεύτερη διάσκεψη του Καΐρου το 1943.

Τον Αύγουστο του 1944, ο Κόκκινος στρατός μπήκε στη γειτονική Βουλγαρία και η Άγκυρα διέκοψε κάθε επαφή με το Βερολίνο. Δεν θα κηρύξει όμως τον πόλεμο μέχρι τις 25 του επομένου Φεβρουάριου, μια κίνηση που θα της εξασφαλίσει ασυλία στη μεταπολεμική εποχή και μια θέση στη συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το επόμενο έτος.

Most Popular