ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 9 Νοεμβρίου 1979: Το τηλεφώνημα του τρόμου, οι Ρώσοι επιτίθενται με πυρηνικά;

Σοβαρό επεισόδιο λαμβάνει χώρα στο κέντρο της Βορειοαμερικανικής Διοίκησης Αεροδιαστημικής Άμυνας (NORAD), όταν το σύστημα προειδοποίησης επερχομένων βαλλιστικών βλημάτων ενεργοποιήθηκε σαν χριστουγεννιάτικο δέντρο. Η εικόνα έδειχνε πως ο χειρότερος εφιάλτης των ειδικών της αμερικανικής αεράμυνας είχε πραγματοποιηθεί και η Σοβιετική Ένωση εκτόξευε μια αιφνιδιαστική επίθεση με πυρηνικά κατά των ΗΠΑ.

Στις 03:00 το πρωί το τηλέφωνο στην οικία του Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκυ, συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας του Προέδρου Κάρτερ, χτύπησε. Στην άλλη γραμμή βρισκόταν ο υποστράτηγος Γουίλιαμ Όντομ, βοηθός του Μπρεζίνσκυ, που του μετέφερε την εικόνα του NORAD. Όχι λιγότεροι από 250 πύραυλοι κατευθύνονταν εκείνη την ώρα προς τις ΗΠΑ. Ο Μπρεζίνσκυ ήξερε πως ο χρόνος αντίδρασης δεν ξεπερνούσε τα 15 λεπτά, διάστημα μέσα στο οποίο όφειλε να ενημερώσει τον Πρόεδρο, να τον πείσει να ενεργοποιήσει άμεσα τις Μοίρες στρατηγικών βομβαρδιστικών και πυραυλικών δυνάμεων και να μπεί στο ιπτάμενο στρατηγείο E-4, έτοιμος να δώσει την εντολή μαζικών αντιποίνων.

Παρόλα αυτά, διατηρώντας την ψυχραιμία του είπε στον Όντομ να του τηλεφωνήσει σε λίγα λεπτά επιβεβαιώνοντας ή διαψεύδοντας τις πληροφορίες και δίνοντάς του αριθμούς και στόχους.

Οι υποψίες του Μπρεζίνσκυ δεν ήταν αβάσιμες. Ήταν περιόδος κατευνασμού μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, όπου και οι δύο προσπαθούσαν να αποφύγουν  περιστατικά που θα κλιμάκωναν την αμοιβαία καχυποψία.

Πέντε λεπτά μετά, ο υποστράτηγος Όντομ τηλεφώνησε ξανά στον Μπρεζίνσκυ αναφέροντάς του πως 2.200 πύραυλοι βρίσκονταν καθ’οδόν προς το έδαφος των ΗΠΑ. Ο Μπρεζίνσκυ έπρεπε να αναφέρει άμεσα στον Πρόεδρο.

Παρόλα αυτά, ένα τρίτο τηλεφώνημα από τον Όντομ ανέφερε πως εκτός από τα ραντάρ της NORAD κανένα άλλο σύστημα παρακολούθησης δεν ανέφερε το παραμικρό. Ο Μπρεζίνσκυ ανέπνευσε με κάποια ανακούφιση. Ο συναγερμός έπρεπε να ήταν ψευδής. Καλό, γιατί δεν ερχόταν το τέλος του κόσμου. Κακό, γιατί αυτό που υποτίθεται πως ήταν το  αρτιότερο και ακριβότερο σύστημα προειδοποίησης των ΗΠΑ, δεν ήταν αξιόπιστο. Το σύστημα της NORAD αποτελείτο από μια αλληλένδετη σειρά αισθητήρων και πανίσχυρων ραντάρ που κατέληγαν σε ένα μεγάλο κένρο ελέγχου, χωμένο βαθιά μέσα στον όγκο του όρους Cheyenne του Κολοράντο, άτρωτο από την ισχυρότερη θερμοπυρηνική επίθεση.

Χιλιάδες υπολογιστές ήταν συνδεδεμένοι με το κέντρο ελέγχου και κάπου, κάποιος πυροδότησε το πρόβλημα. Έρευνες μετά το περιστατικό έδειξαν πως ο συναγερμός συνέβη  όταν τεχνικός φόρτωσε σε έναν υπολογιστή μια μαγνητική ταινία με προσομοίωση σοβιετικής πυραυλικής επίθεσης, αλλά ξέχασε να στρέψει τον διακόπτη στην ένδειξη «άσκηση», με αποτέλεσμα την ενεργοποίηση του δικτύου άμυνας και την προετοιμασία μαζικών αντιποίνων. Ευτυχώς, με την επικράτηση των ψυχραιμοτέρων και την αντιπαραβολή ενδείξεων ιπταμένων ραντάρ και δορυφόρων, ο συναγερμός ακυρώθηκε.

Στους μήνες που ακολούθησαν ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΣΕ, Λεονίντ Μπρέζνιεφ διαμαρτυρήθηκε έντονα στον πρόεδρο Κάρτερ για τους σοβαρούς κινδύνους που θα είχε ένα παρόμοιο ατύχημα λανθασμένης αναφοράς. Ταυτόχρονα, η NORAD παρουσίασε άλλα τρία περιστατικά λανθασμένου συναγερμού, ένα στις 28 Μαΐου και άλλα δύο στις 3 και 6 Ιουνίου 1980 αντίστοιχα. Μετά από νέες έρευνες αποκαλύφθηκε πως υπεύθυνο ήταν ένα τσιπάκι αξίας 46 δολαρίων αλλά και λάθη στον προγραμματισμό.

Το σύστημα διορθώθηκε αλλά κατά την αναφορά στον Πρόεδρο Κάρτερ ήταν σαφές πως παραμένει η πιθανότητα λανθασμένου συναγερμού. Και πως η μεγάλη ευθύνη και οι αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν δεν πρέπει να επαφίονται απόλυτα σε αυτόματα σύστηματα, αλλά να στηρίζονται στην ανθρώπινη ανάλυση.

Most Popular