ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 27 Μαρτίου/8 Απριλίου 1821: Η απελευθέρωση του Βουκουρεστίου και η μοίρα του Βλαδιμηρέσκου

Δυνάμεις των επαναστατών υπό τον Αλέξανδρο Υψηλάντη εισέρχονται στην πόλη του Βουκουρεστίου απελευθερώνοντάς την. Οι άνδρες του Βλάχου επαναστάτη Τουντόρ Βλαδιμηρέσκου είχαν μπει στην πρωτεύουσα της Βλαχίας έξι μέρες πριν, όπου τους υποδέχθηκαν οι πρόκριτοι και οι ιερείς της πόλης.

Η στάση και δράση του Βλαδιμηρέσκου αποτελούν μια σκιά στην ιστορία της επανάστασης στη Μολδοβλαχία ως σήμερα. Προερχόμενος από οικογένεια μικρών γαιοκτημόνων της κατώτερης αριστοκρατίας (Mazil), ο Τουντόρ μορφώθηκε στην υπηρεσία ηγεμόνων ενώ απέκτησε στρατιωτική και διοικητική εμπειρία στο ρωσικό στρατό, μετέχοντας στις εξεγέρσεις που υποστήριξαν οι Ρώσοι στις εκστρατείες τους στα Βαλκάνια. Στις αρχές του 1800, βλέποντας τους Οθωμανούς να λεηλατούν την πατρίδα του και να καίνε το σπίτι του, οργάνωσε μια ομάδα πολεμιστών, τους Πανδούρους και ξεκίνησε αντάρτικο.

Ο Τουντόρ Βλαδιμιρέσκου. Έλαβε επιμελημένη για την εποχή μόρφωση και έδειξε από μικρός ηγετικές ικανότητες και διάθεση για αγώνα. Το 1821 βρισκόταν στο απόγειο της φήμης του.

Ο ίδιος από ένα σημείο και μετά ήθελε να τον αποκαλούν “Ντομν” (Νομνιτόρ: πρίγκηπα, ηγεμόνα), αν και δεν είχε αντίστοιχο τίτλο από ευγενή οικογένεια. Στα 1821 ήταν από τους ισχυρότερους παράγοντες στη Βλαχία και ο θάνατος του ηγεμόνα της (και Φιλικού) Αλεξάνδρου Σούτζου τον Ιανουάριο του έδωσε νέα ώθηση. Ο Βλαδιμηρέσκου θα κυριαρχήσει στη δυτική Βλαχία και θα παρατάξει έναν βλαχικό στρατό αρκετών χιλιάδων ανδρών (5-8.000 κατά προσέγγιση) σε ένα τοπικό αγροτικό κίνημα. Με την είσοδο του Υψηλάντη και του στρατού του στη Βλαχία, ο Βλαδιμηρέσκου κλήθηκε σε διαπραγματεύσεις για να ενταχθεί στον δικό τους αγώνα αλλά αρχικά αρνήθηκε.

Ο Βλαδιμηρέσκου δεν ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρίας και δεν υπάκουε στην εξουσία του Υψηλάντη αλλά η θέση του και ο χαρακτήρας του τον καθιστούσαν σημαντική προσωπικότητα για οποιαδήποτε επαναστατική κίνηση στη Βλαχία. Φυσικά, αυτό δεν διέφυγε της προσοχής και των Οθωμανών, που μετά τις πρώτες ήττες τον προσέγγισαν υποσχόμενοι αξιώματα και πλούτη, αν στρεφόταν κατά των Φαναριωτών επαναστατών.

Θα πρέπει να αναγνωρίσουμε πως ο Βλαδιμηρέσκου ήταν πατριώτης και επιθυμούσε μάλλον μια εκδοχή ανεξάρτητου βλαχικού/ρουμανικού κράτους απαλλαγμένο εξίσου από την επιρροή των Οθωμανών όσο και των Φαναριωτών. Η κατάληψη του Βουκουρεστίου ήταν δική του νίκη, με τις δυνάμεις του να εισέρχονται στην πόλη και να την καταλαμβάνουν.

Πανδούροι επαναστάτες διαβαίνουν έναν ποταμό τον Μάϊο του 1821. Με την αποκαθήλωση του Βλαδιμηρέσκου, πολλοί από τον στρατό του εντάχθηκαν υπό τις διαταγές του Υψηλάντη κι άλλοι διασκορπίστηκαν στην ύπαιθρο.

Οι προστριβές ξεκίνησαν καθώς ο Βλαδιμηρέσκου κράτησε ανοιχτή την επικοινωνία με τους Οθωμανούς. Επιπλέον, η επέκταση της εξουσίας του σε μεγάλο μέρος της Βλαχίας και η άρνησή του να συμμορφωθεί ως υφιστάμενος του Υψηλάντη τον έκαναν αντιπαθή στους Φιλικούς και τους επέτρεψαν να εκμεταλλευτούν στοιχεία απειθαρχίας στον στρατό του (μεμονωμένες λεηλασίες στρατιωτών του στην ύπαιθρο) για να τον εκθέσουν. Με την εμφάνιση επιστολών που αποδείκνυαν τις επαφές του Βλαδιμηρέσκου με την Οθωμανική Πύλη, οι Φιλικοί βάδισαν στο στρατόπεδό του και παρουσίασαν τις ενδείξεις αυτές στους υπαρχηγούς του. Οι τελευταίοι στασίασαν θεωρώντας τον προδότη, τον συνέλαβαν και αφού τον βασάνισαν, διαμέλισαν το πτώμα του και το πέταξαν σε έναν βόθρο.

Σήμερα, η προέλευση και εγκυρότητα αυτών των επιστολών αμφισβητείται, αλλά με την ύπαρξη πρακτικά δύο επαναστάσεων στη Βλαχία, τη Ρωσία να έχει αποκηρύξει τον Υψηλάντη και τους Οθωμανούς έτοιμους να εισβάλουν, ο Υψηλάντης έπρεπε να πάρει μια σκληρή αλλά καθοριστική απόφαση. Αυτή ήταν η μοίρα του Τουντόρ Βλαδιμηρέσκου που σήμερα αναγνωρίζεται ως εθνικός ήρωας της Ρουμανίας.

Most Popular