ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 18/30 Μαΐου 1828: Μάχη του Φραγκοκάστελλου, η χαμένη ευκαιρία της απελευθέρωσης της Κρήτης

Σε μια προσπάθεια να αναζωπυρωθεί ο αγώνας στην Κρήτη, που μετά τις διαπραγματεύσεις στο Λονδίνο φαινόταν ότι θα αφηνόταν σε Αιγυπτιακή κυριαρχία, σώμα επαναστατών υπό τον Ηπειρώτη οπλαρχηγό Χατζημιχάλη Νταλιάνη αποβιβάστηκε τον Ιανουάριο του 1828 στη Γραμβούσα και ενώθηκε με τα τοπικά σώματα, για να εγκατασταθούν στα Σφακιά.

Ο Τουρκαλβανός Μουσταφά πασάς, που είχε διοριστεί γενικός διοικητής Κρήτης, άρχισε να συγκεντρώνει εναντίον τους τμήματα στρατού. Οι επαναστάτες είχαν την πρώτη τους επιτυχία διαλύοντας ένα από αυτά στις 8/20 Μαΐου και σκοτώνοντας ή αιχμαλωτίζοντας 40 Τούρκους. Ο Μουσταφά κινήθηκε στη συνέχεια πιο οργανωμένα εναντίον τους.

Ο Ηπειρώτης Φιλικός και οπλαρχηγός της Επανάστασης Χατζημιχάλης Νταλιάνης

Ο Νταλιάνης οχυρώθηκε στο Φραγκοκάστελλο στις νότιες ακτές της Κρήτης για να παρασύρει τους Τούρκους σε μάχη, όπου θα χρησιμοποιούσε και τους 100 ιππείς που είχε φέρει μαζί του. Οι Κρήτες οπλαρχηγοί, ωστόσο, διαφώνησαν έντονα με αυτήν την τακτική και τελικά επέλεξαν να οχυρωθούν μόνοι τους στα ορεινά περάσματα.

Στη μάχη που ακολούθησε, οι Τούρκοι απομόνωσαν και κατέλαβαν σχετικά εύκολα το κάστρο, σκοτώνοντας τους περισσότερους άνδρες του Νταλιάνη. Ο ίδιος πληγώθηκε και στη συνέχεια κατακρεουργήθηκε από τους εχθρούς, που πήγαν το κεφάλι του στον Μουσταφά. Ο Τουρκαλβανός τους επέπληξε άσχημα, καθώς θεωρούσε τον Ηπειρώτη Νταλιάνη συντοπίτη του και τον ήθελε ζωντανό. Αργότερα, οι 338 Έλληνες που σκοτώθηκαν στο Φραγκοκάστελλο γέννησαν τον τον μύθο των “Δροσουλιτών”, μια οφθαλμαπάτη που υποτίθεται φανερώνει τα φαντάσματα των νεκρών πολεμιστών.

Δυστυχώς, το επεισόδιο αυτό στην Κρήτη απέδειξε με τον πιο τραγικό τρόπο πως ο αγώνας των Ελλήνων κάθε άλλο παρά εύκολος ήταν. Η επιχείρηση της Κρήτης θα μπορούσε, ενδεχομένως, να εξελιχθεί διαφορετικά, αν οι Έλληνες είχαν εμπλέξει περισσότερες δυνάμεις, είχαν μεριμνήσει για περισσότερες προμήθειες και όπλα.

Κυριότερα, όμως, η επιτυχία θα ήταν γέννημα μιας συμφωνίας σε έναν αδιαμφισβήτητο αρχηγό στον οποίο να υπακούουν όλοι. Ο κλασσικός “ελληνικός” τρόπος οργάνωσης των επαναστατικών τμημάτων, που κάθε ένα ακολουθούσε τον δικό του αρχηγό, με την πρακτική της συνέλευσης των επικεφαλής, όπου δια ψηφοφορίας κατέληγαν στον τρόπο δράσης, αποδείχθηκε καταστροφή, σε κάθε στιγμή από την Αλαμάνα μέχρι το Φραγκοκάστελλο.

Μετά από 8 χρόνια αγώνων, οι Έλληνες δεν είχαν ακόμη κατανοήσει πως ο πόλεμος απαιτεί ικανότητες και κυρίως συνεργασία και οργάνωση. Το 1828 υπήρχαν στην ηπειρωτική Ελλάδα ικανές μονάδες στρατού, τόσο βετεράνων αρματωλών όσο και μικρές αλλά υπαρκτές δυνάμεις τακτικών, που είχαν δείξει την αξία τους, όπως για παράδειγμα με τον Φαβιέρο στην πρόσφατη εκστρατεία της Χίου (Οκτώβριος του 1827 με Μάρτιο του 1828) ενώ θα είχαν καθοριστικότατη δράση το επόμενο έτος στη μάχη της Πέτρας, την τελευταία μάχη της επανάστασης. Αντίθετα, στην Κρήτη χάθηκε ένας ικανός αρχηγός, 100 ιππείς και μεγάλες ποσότητες πολεμοφοδίων, για να μην υπολογίσουμε τους άνδρες των κρητικών ομάδων, που έπεσαν άδοξα απογυμνώνοντας το νησί από ικανές μονάδες, έστω παρενόχλησης και ως “μαγιά” για τη συντήρηση της επανάστασης εκεί.

Most Popular