ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 27 Ιουνίου 1905: Η ανταρσία του θωρηκτού “Ποτέμκιν”

Εκδηλώνεται ανταρσία στο θωρηκτό του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας «Πρίγκηψ Ποτέμκιν της Ταυρίδος» (Князь Потёмкин Таврический). Ο Ρωσοϊαπωνικός πόλεμος που μαινόταν στην Ανατολή έκανε απαραίτητη την απόσπαση έμπειρων αξιωματικών και ναυτών στα πληρώματα του Ειρηνικού, αφήνοντας τα άλλα πλοία με νεοσύλλεκτους και λιγότερο ικανούς αξιωματικούς.

Στις 27 Ιουνίου (14 Ιουνίου με το Ιουλιανό ημερολόγιο που χρησιμοποιούσαν στην τσαρική ακόμα Ρωσία) οι ναύτες στασιάζουν με αφορμή σούπα μπορστ με σάπιο κρέας που τους δόθηκε. Επτά από τους 18 αξιωματικούς του πλοίου σκοτώνονται και οι άλλοι φυλακίζονται. Μια 25μελής επαναστατική επιτροπή ναυτών αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση και το πλοίο πλέει προς Οδησσό.

Τα νέα της στάσης του «Ποτέμκιν» προκαλούν στην πόλη αντιπολεμικές διαδηλώσεις και αιματηρές συγκρούσεις με τον στρατό. Ωστόσο το πλήρωμα δεν ενισχύει τους επαναστάτες και αναχωρεί για να συναντήσει τον υπόλοιπο στόλο μεταδίδοντας τη στάση.

Ο Ρωσικός στόλος θα καταδιώξει το «Ποτέμκιν», που σε αναζήτηση εφοδίων και καταφυγίου θα πλεύσει στην Κωνστάντζα της Ρουμανίας, κατόπιν στην Θεοδοσία της Κριμαίας και μετά πάλι στην Κωνστάντζα, όπου το πλήρωμα θα παραδοθεί αυτοβυθίζοντας το πλοίο. Το «Ποτέμκιν» ανασύρθηκε εύκολα και συνέχισε να υπηρετεί υπό το όνομα «Παντελεήμων».

Γνώρισε κάποια δράση κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου εκτελώντας βομβαρδισμούς παρακτίων οχυρών και επιχειρώντας κατά του τουρκικού στόλου. Καταλήφθηκε από τους Γερμανούς και παραδόθηκε στους Συμμάχους με το τέλος του πολέμου. Οι Βρετανοί κατέστρεψαν τους κινητήρες του για να μην χρησιμοποιηθεί από τους επαναστάτες μπολσεβίκους, κατά τη διάρκεια της Ρωσικής Επανάστασης. Οι τελευταίοι όντως κατέλαβαν το πλοίο, το έχασαν από τους “λευκούς” αντεπαναστάτες και τελικά το κατέλαβαν πάλι. Το πλοίo διαλύθηκε τελικά το 1923.

Η ιστορία της ανταρσίας αποθανατίστηκε στην ομώνυμη ταινία του Σεργκέι Αϊζενστάιν το 1925 για τα 20 χρόνια της Ρωσικής Επανάστασης.

Most Popular