Με την έναρξη των εχθροπραξιών του Β’ Βαλκανικού Πολέμου, ο Ελληνικός Στρατός εκκαθαρίζει την πόλη της Θεσσαλονίκης από τα βουλγαρικά στρατεύματα. Είναι η πρώτη μάχη μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων και εν πολλοίς άγνωστη στο ευρύ κοινό.
Τον Οκτώβριο του 1912 (κατά τον Α’ Βαλκανικό) η Θεσσαλονίκη ήταν στόχος της προέλασης τόσο του Ελληνικού στρατού (στρατιά Θεσσαλίας) όσο και του Βουλγαρικού. Στις 25 Οκτωβρίου (Παλιό Ημερολόγιο) μετά τη μεγάλη μάχη των Γιαννιτσών, ο ελληνικός έφτασε έξω από τη Θεσσαλονίκη και απαίτησε την παράδοση της φρουράς της. Μετά από κάποιες κωλυσιεργίες ο φρούραρχος, Ταχσίν πασάς, παρέδωσε την πόλη στις 26, με τα πρώτα ελληνικά τμήματα να υψώνουν την ελληνική σημαία στις 27 Οκτωβρίου και να ακολουθεί η θριαμβευτική είσοδος του διαδόχου-αρχιστρατήγου στις 28.
Την ίδια μέρα, έφτασαν στην περιοχή του Λαγκαδά και βουλγαρικά στρατεύματα με σκοπό να καταλάβουν την πόλη. Μόλις διαπίστωσαν ότι η πόλη είχε ήδη παραδοθεί, απαίτησαν να εισέλθουν και να εγκατασταθούν και αυτοί ως συμμαχικά στρατεύματα. Οι Έλληνες, γνωρίζοντας καλύτερα, τους αρνήθηκαν αλλά για λόγους συμβολικούς, μετά την επιμονή του Βουλγάρου στρατηγού Τεοντόρωφ, επέτρεψαν την είσοδο του ιδίου και δύο ταγμάτων στην πόλη.
Τελικά, ένα ολόκληρο βουλγαρικό σύνταγμα εισήλθε στη Θεσσαλονίκη ενώ οι υπόλοιπες μονάδες έλαβαν θέσεις σε δεσπόζουσες τοποθεσίες γύρω. Ανάλογες κινήσεις έκαναν και ελληνικές μονάδες. Μια αίσθηση σύγκρουσης υπήρχε στον αέρα. Μετά την ολοκλήρωση των επιχειρήσεων του Ελληνικού στρατού στην Ήπειρο, πολλές μονάδες μεταφέρθηκαν γρήγορα ατμοπλοϊκά στη Θεσσαλονίκη.
Μήνες αργότερα, ύστερα από την αιφνιδιαστική επίθεση των Βουλγάρων της 16ης Ιουνίου 1913 (με το Παλιό Ημερολόγιο), στο έναυσμα δηλαδή του Β’ Βαλκανικού, η ΙΙ Μεραρχία (αντιστράτηγος Καλλάρης) επιδίδει στις 16:00 της 17ης, τελεσίγραφο μίας ώρας στον Βούλγαρο στρατηγό. Ζητώντας του να διατάξει τον αφοπλισμό των βουλγαρικών τμημάτων εντός της Θεσσαλονίκης αλλιώς θα αντιμετωπίζονταν εχθρικά. Ο Βούλγαρος στρατηγός ζητα 5 ώρες για να λάβει εντολές από τους ανωτέρους του, αλλά οι Έλληνες αρνήθηκαν. Με παρέμβαση του Γάλλου προξένου θα δοθούν άλλες δύο διορίες, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Καθώς το τελεσίγραφο μένει αναπάντητο μέχρι τις 19:00, οι Έλληνες ξεκινούν εκκαθάριση της πόλης. Συμπλοκές έλαβαν χώρα σε διάφορα μέρη της Θεσσαλονίκης, σημεία ελέγχου και χώρους στρατοπέδευσης. Ιδιαίτερη μάχη έγινε στο αρχηγείο της Βουλγαρικής διοίκησης, στο ξενοδοχείο Grand Hotel, που επίσης ήταν και κέντρο οργάνωσης ατάκτων ενόπλων.
Η επιχείρηση θα λήξει την επομένη το πρωί, 18 Ιουνίου 1913 (Π.Η.), με την παράδοση των Βουλγάρων. Οι Έλληνες έχουν 64 νεκρούς και τραυματίες, ενώ οι Βούλγαροι 77 και επιπλέον 1.360 αιχμαλωτίζονται.
