ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 7 Μαΐου 1915: Βύθιση του ‘Lusitania’, το πρώτο βήμα για την είσοδο των ΗΠΑ στον Α’ Παγκόσμιο

Το γερμανικό υποβρύχιο U-20 βυθίζει το βρετανικό επιβατηγό RMS Lusitania στον Ατλαντικό με αποτέλεσμα το θάνατο 1.198 ανθρώπων, ανάμεσα τους 128 Αμερικανούς. Η πράξη προκαλεί κατακραυγή και θα αποτελέσει αφορμή για τη σταδιακή μεταστροφή της πολιτικής απομονωτισμού στις ΗΠΑ και την είσοδο της τελικά στον A’ Παγκόσμιο πόλεμο κατά των Κεντρικών Αυτοκρατοριών.

Τί είχε συμβεί; Τον Ιούνιο του 1914, ο Αρχιδούκας της Αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας, Φραγκίσκος-Φερδινάνδος και διάδοχος του θρόνου δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην πρωτεύουσα της επαρχίας της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, Σεράγιεβο, μαζί με τη σύζυγό του, Σοφία, από Σέρβο “αναρχικό”, πράκτορα στην ουσία των μυστικών υπηρεσιών της Σερβίας. Το γεγονός ώθησε τις δύο χώρες σε πόλεμο που ταχύτατα διαδόθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη. Με την έναρξη του πολέμου, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Γούντροου Γουίλσον διακήρυξε την ουδετερότητα των ΗΠΑ, πιστός στο δημόσιο αίσθημα.

Ωστόσο πολλές αμερικανικές εταιρείες διατήρησαν τους εμπορικούς δεσμούς τους με τους Συμμάχους, φτάνοντας στο σημείο να εξάγουν προϊόντα κρίσιμα για την πολεμική προσπάθεια, όπως πυρομαχικά  και τρόφιμα. Οι Γερμανοί ναύαρχοι έθεσαν αρκετές φορές το ζήτημα να ανοίξουν πυρ κατά αμερικανικών πλοίων, τα οποία έκαναν τις μεταφορές αυτών των προϊόντω,ν πλέοντας με καθεστώς ουδετέρου έθνους.

Στο μεταξύ, η υποβρυχιακή απειλή γινόταν όλο και πιο αισθητή στις θάλασσες. Έτσι στις 7 Μαΐου 1915, μετά από παρακολούθηση, το υποβρύχιο U-20 κατορθώνει το δύσκολο έργο του τοπιλισμού του RMS Luzitania, ενός υπό βρετανική σημαία ιδιωτικού πλοίου μόλις 11 χλμ. από τις ιρλανδικές ακτές.

Αν και ο τορπιλισμός ήταν δικαιολογημένος με βάση τους κανόνες του πολέμου, με τους Βρετανούς να τοποθετούν ελαφρύ οπλισμό στα επίτακτα εμπορικά τους, ο πνιγμός περίπου 1.200 ανθρώπων συντάραξε τις ΗΠΑ.  Βέβαια η βύθιση του ‘Lusitania’ δεν έφερε άμεσα την είσοδο των ΗΠΑ στον πόλεμο. Το κίνημα του απομονωτισμού ήταν ακόμα ισχυρό και με πολλούς υποστηρικτές. Ο Γουίλσον επιθυμούσε την συμμετοχή των ΗΠΑ αλλά δεν μπορούσε να αγνοήσει την πλειονότητα.

Το 1916 ήταν έτος εκλογών για τις ΗΠΑ. Ο Γουίλσον επισήμανε πως οι ΗΠΑ δεν ήταν έτοιμες και δεν είχαν ζωτικά συμφέροντα ώστε να λάβουν μέρος στον πόλεμο της Ευρώπης. Η στάση του κέρδισε τους απομονωτιστές, που τον εξέλεξαν με την κρίσιμη ψήφο τους και το σύνθημα “μας κράτησε έξω από τον πόλεμο”.

Στο μεταξύ, τα γερμανικά υποβρύχια εκκίνησαν και πάλι τον υποβρυχιακό πόλεμο βυθίζοντας εντός του έτους το γαλλικό επιβατηγό “Sussex” σκοτώνοντας πολλούς Αμερικανούς. Το γεγονός έφερε νέα ψύχρανση των σχέσεων με την Ουάσιγκτον και έκανε τους Γερμανούς να σταματήσουν τον υποβρυχιακό πόλεμο. Ο τελευταίος, όμως, ξεκίνησε και πάλι τον Ιανουάριο του 1917 επιφέροντας ρήξη των διπλωματικών σχέσεων ΗΠΑ-Γερμανίας.

Πάντως το κλίμα στη κοινή γνώμη άλλαζε, ιδιαίτερα μετά την αποκάλυψη του “τηλεγραφήματος Τσίμερμαν”, από το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών που ενθάρρυνε το Μεξικό να πολεμήσει τις ΗΠΑ, με την υπόσχεση πως θα αναγνώριζαν την κυριαρχία του στα εδάφη που οι ΗΠΑ του είχαν αποσπάσει τον προηγούμενο αιώνα.

Αμερικανοί στρατιώτες παρελαύνουν σε πεδίο ασκήσεως λίγο πριν την αναχώρησή τους για το μέτωπο της Ευρώπης.

Τελικά, το Φεβρουάριο του 1917 ο πρόεδρος Γουίλσον ζήτησε την κήρυξη του πολέμου κατά της Γερμανίας, λέγοντας “ο κόσμος πρέπει να γίνει ασφαλής για τη δημοκρατία”. Μέσα στους επόμενους μήνες Κογκρέσο και Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισαν υπέρ, η τρίτη φορά που γινόταν αυτό στην ιστορία της χώρας μετά τον πόλεμο του 1812 και τον αμερικανοϊσπανικό πόλεμο.

Άρχισε, έτσι, μια περίοδος προετοιμασίας και επανεξοπλισμού. Ο στρατός των ΗΠΑ αριθμούσε το 1917 μόλις 133.000 άνδρες, χωρίς άρματα, χωρίς βαρύ πυροβολικό και χωρίς αεροπλάνα. Μέχρι το τέλος του πολέμου, δύο εκατομμύρια νέοι θα έχουν ενταχθεί στον στρατό και 50.000 θα έχουν σκοτωθεί.

Most Popular