ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 16 Μαΐου 1916: Υπογραφή της Συμφωνίας Sykes-Pikot και το μυστικό μοίρασμα της Μέσης Ανατολής

Υπογράφεται μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας η συμφωνία “Sykes-Pikot”, που προέβλεπε τον διαμοιρασμό εδαφών της Οθωμανικής αυτοκρατορίας μεταξύ τους, σε περίπτωση νίκης τους στον Α’ Παγκόσμιο.

Η συμφωνία περιελάμβανε την μεταπολεμική απόδοση των περιοχών της Κιλικίας, της Συρίας, του Λιβάνου και του Βορείου Ιράκ στη Γαλλία, της Ιορδανίας, της παραλιακής περιοχής μεταξύ ποταμού Ιορδάνη και της Μεσογείου, του Νοτίου Ιράκ, της Χάϊφα και της Άκκρα στην Βρετανία και της Κωνσταντινούπολης και των Στενών καθώς και της Αρμενίας στη Ρωσία. Το κείμενο επεξεργάστηκαν οι διπλωμάτες Mark Sykes (Βρετανός) και François Georges-Picot (Γάλλος) αλλά η επανάσταση των Μπολσεβίκων ανέτρεψε την τσαρική κυβέρνηση και ακύρωσε τις διεκδικήσεις της.

Για να αποφύγουν την κατακραυγή περί αποικιακού διαμοιρασμού των εδαφών του αντιπάλου τους, οι Αγγλογάλλοι ονόμασαν τις περιοχές ως “τελούντων υπό εντολή” αλλά η διαφορά ήταν μόνον στα λόγια. Αγνοήθηκαν εντελώς τόσο οι Αμερικανοί, που προέβαλαν το μέτρο της αυτοδιάθεσης των λαών, όσο και οι Άραβες, που είχαν στηριχθεί στην παραπάνω αρχή με υποστηρικτή τους τον Βρετανό Τόμας Έντουαρντ Λώρενς, ο οποίος είχε καταλυτική συμμετοχή στην αραβική εξέγερση κατά των Οθωμανών.

Η αραβική αντιπροσωπεία στις συνεννοήσεις στις Βερσαλλίες το 1919. Σε πρώτο πλάνο ο πρίγκηπας Φεϋζάλ ιμπν Χουσεΐν ιμπν αλ Χασίμι, μετέπειτα βασιλιάς της Συρίας και του Ιράκ. Πίσω του στα δεξιά διακρίνεται ο Έντουαρντ Λώρενς, γνωστός για τη συνεισφορά του ως “Λώρενς της Αραβίας”.

Το σχέδιο Sykes-Pikot αποκαλύφθηκε τον Νοέμβριο του 1917 από τις ελεγχόμενες από τους Μπολσεβίκους εφημερίδες “Ιζβέστια” και “Πράβδα” και προκάλεσε κατακραυγή αλλά λίγα έγιναν για να ανατραπεί. Οι Βρετανοί παρέμειναν στο Ιράκ από το 1920 μέχρι το 1932 και οι Γάλλοι στην Συρία και στο Λίβανο από το 1923 μέχρι το 1946. Η Παλαιστίνη προτάθηκε να τεθεί υπό διεθνή εποπτεία αλλά τελικά, τέθηκε υπό την “προστασία” των Βρετανών μέχρι το 1948.

Most Popular