Στο μέτωπο της Αλβανίας το 1940, μετά την κατάληψη της Κορυτσάς και τις επιτυχημένες επιχειρήσεις στα υψώματα Ιβάν και Μοράβας (14-22 Νοεμβρίου), ο ελληνικός στρατός συνέχισε την καταδιώξη του ιταλικού περί τη λίμνη Μαλίκη.
Εκεί, παρατηρήθηκαν συγκεντρώσεις ισχυρών ιταλικών δυνάμεων, καθώς η ιταλική διοίκηση, χολωμένη από τις διαρκείς ήττες και την οπισθοχώρηση, ετοιμαζόταν να αναχαιτίσει την ελληνική δυναμική.
«Τὰ σημεῖα αὐτὰ εἶχον ὀργανωθῆ μὲ ἐντελῶς συγχρονισμένην μέθοδον: ὑπῆρχαν περίβολοι λόχων μὲ σύστημα συρματοπλεγμάτων, πυροβολεῖα, φωλεαὶ πολυβόλων καὶ ὁλμοβόλων ἀπὸ μπετὸν ἀρμέ.
Σημειωτέον, ὅτι τὰ ἐγκατασταθέντα ἐκεῖ τόσον ἴσχυρῶς ᾽Ιταλικὰ στρατεύματα δὲν ἦσαν τὰ ἴδια, τὰ ὁποῖα εἶχον πανικοβληθῆ εἰς τὴν Μοράβαν καὶ τὸ ᾽Ιβάν, ἀλλὰ νέαι μονάδες, μεταφερθεῖσαι μὲ κάθε δυνατὸν μέσον, ἀκόμη καὶ μὲ ἀεροπλάνα. ῎Ισως ἡ χρησιμοποίησις αὐτή, διὰ τὴν μεταφορὰν τῶυ στρατευμάτων, ἀεροπλάνων, τὰ ὁποῖα ἔπρεπε νὰ συνοδευθοῦν ἀπὸ τὰ ἀπαραίτητα καταδιωκτικά, νὰ ἐξηγῇ τὴν ἐξαφάνισιν τῆς ἐχθρικῆς ἀεροπορίας κατὰ τὰς πρώτας ἡμέρας τῆς μάχης, αἱ ὁποῖαι ἦσαν ἐν τούτοις ἡλιόλουστοι.
Ἀλλὰ καὶ ὅταν ἔδρασεν, ἦτο τόση ἡ ἀποτυχία της, ὥστε ἔκαμεν ὁ βομβαρδισμός της πολὺ περισσότερον κακὸν εἰς τὰς ᾽Ιταλικὰς ἢ εἰς τὰς ῾Ελληνικὰς γραμμάς. Οὕτως, ἡ περιοχὴ πέριξ τῆς Γκραμποβίτσας, Τσεράβας καὶ Ζαρβάσκας ἔγινε θέατρον ἐθνικῶν ἀγώνων, κατὰ τοὺς ὁποίους ἐθαυματούργησε πάλιν ἡ ῾Ελληνικὴ λόγχη».
Σπύρος Μελάς- Εφημερίδα «Καθημερινὴ»
Οι Ελληνικές δυνάμεις αντιμετώπιζαν όντως φρέσκα στρατεύματα που είχαν μόλις φτάσει από την Ιταλία. Η 9η Στρατιά είχε μόλις σχηματιστεί στις 9 Νοεμβρίου 1940 με την άφιξη από την Ιταλία του ΙΙΙ Σώματος Στρατού και την προσκόλλησή του στο ΧΧVI Σώμα, που ήδη επιχειρούσε στην περιοχή, ενώ το επιτελείο προήλθε από αναδιοργάνωση της Στρατιάς του Πάδου. Στο ημερολόγιο της 9ης Ιταλικής Στρατιάς αναφέρεται:
“Από τις πρώτες ημέρες του Νοεμβρίου, οι Έλληνες επιτέθηκαν στον βορειότερο τομέα της Στρατιάς αλλά παρά τις ρήξεις που κατόρθωσαν να προκαλέσουν στο γενικότερο οργάνωση των γραμμών μας κοντά στο Bilishti, επί της λίμνης Πρέσπας, κατορθώσαμε να τους ανασχέσουμε. Στις 13 του ιδίου μηνός, νέες ανανεωμένες επιθέσεις αναλήφθησαν από τον εχθρό με ιδιαίτερη σφοδρότητα κατά μήκος ολοκλήρου του μετώπου της Στρατιάς. Επικίνδυνες διεισδύσεις έλαβαν χώρα στις υπώρειες της οροσειράς του Μοράβα, επικεντρώθηκαν στο κέντρο των συγκεντρώσεων των σχηματισμών μας και στην πόλη του Erseke, σημείο ένωσης με την 11η Στρατιά στα δεξιά μας, αναγκάζοντας τις δυνάμεις μας να εγκαταλείψουν την κοιλάδα της Corça (Κορυτσάς) και να αναδιοργανωθούν σε θέσεις στα μετόπισθεν.
Επίσης, στις 24 Νοεμβρίου, μια ιδιαίτερα βίαιη εχθρική κρούση πραγματοποιήθηκε προς την κατεύθυνση της λίμνης Οχρίδας, που επέτρεψε στους Έλληνες, μετά από αγώνα που κράτησε τέσσερις μέρες, να καταλάβει θέσεις στην περιοχή του Pogradec (Πόγραδετς). Στις 8 Δεκεμβρίου, η ανάπτυξη της Στρατιάς θα κατέχει μια ζώνη μεταξύ της δυτικής όχθης της λίμνης Οχρίδας και της οροσειράς Tomori (Σ.τ.Μ. Tomorr, ορεινός όγκος κοντά στο Βεράτι), ενώ οι προσπάθειες του εχθρού επικεντρώνονται στις κοιλάδες των Devoli και Tomorizza (σήμερα, ποταμοί Devoll και Tomorrica) για τη διάνοιξη οδού προς το Ελβασάν θα αποδειχθούν άκαρποι”.
Ωστόσο, οι ελληνικές δυνάμεις κατόρθωσαν να επιτύχουν ταχύτερη συγκέντρωση και να επιτεθούν πρώτες. Από τις 25 Νοεμβρίου η μάχη του Πόγραδετς μαινόταν στη χιονισμένη και λασπωμένη περιοχή της Μαλίκης επιτυγχάνοντας τελικά να εκπορθήσει τις άμυνες των Ιταλών. Στις 30 του μήνα η μάχη τελείωσε, με τμήματα της ελληνικής ΧΙΙΙ Mεραρχίας να μπαίνουν στην πόλη.
