Ισχυρό εκστρατευτικό σώμα 60.000 Αμερικανών πεζοναυτών και ναυτών αποβιβάζεται στη νήσο Γκουάμ και μετά από σκληρή μάχη, που θα διαρκέσει ως τις 10 Αυγούστου, την απελευθερώνει, εξοντώνοντας σχεδόν ολοκληρωτικά την ιαπωνική φρουρά των 18.000 ανδρών.
Η νήσος βρίσκεται στον δυτικό Ειρηνικό ωκεανό και είναι το μεγαλύτερο νησί στο αρχιπέλαγος των Μαριανών, στη Μικρονησία. Αποτελούσε ισπανική βασιλική κτήση μέχρι το 1898, οπότε η ήττα της Ισπανίας στον Αμερικανο-Ισπανικό πόλεμο το έφερε στην κυριότητα των ΗΠΑ. Το 1899 η Ισπανία πούλησε τα υπόλοιπα νησιά της πειοχής στην Γερμανία και αποσύρθηκε οριστικά. Οι Αμερικανοί οχύρωσαν το Γκουάμ με ένα ισχυρό ναυτικό φρούριο από ενισχυμένο σκυρόδεμα και πυροβόλα των 6 ιντσών. O πλοίαρχος, διοικητής του οχυρού εκτελούσε καθήκοντα και κυβερνήτη του νησιού.
Στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, που η Ιαπωνία πολεμούσε στο πλευρό των συμμάχων της Entente, οι Ιάπωνες κατέλαβαν τα γερμανικής κυριότητας μικρότερα νησιά πέριξ του Γκουάμ θέτοντάς το σε παρακολούθηση. Τον Δεκέμβριο του 1941, μια μέρα μετά την επίθεση στο Περλ Χάρμπορ, 6.000 περίπου Ιάπωνες αποβιβάστηκαν και κατέβαλαν τη φρουρά του, που αποτελείτο από 540 άνδρες των πεζοναυτών και του ναυτικού.
Το 1944, στο πλαίσιο της εκστρατείας στις Μαριάνες, το Αμερικανικό επιτελείο έθεσε στο στόχαστρο τα νησιά Σαϊπάν, Τινιάν και Γκουάμ, υπολογίζοντας πως η ισχύς των θωρηκτών, αεροπλανοφόρων, καταδρομικών και της δύναμης αποβατικών δυνάμεων με την υποστήριξη και βαρέων βομβαρδιστικών, θα ήταν αρκετή για να καταβάλουν τις ιαπωνικές άμυνες μέσα σε 3-4 μέρες για κάθε ένα. Ο υπολογισμός ήταν, όμως, εξαιρετικά αισιόδοξος. Με την επίθεση στη Σαϊπάν να ξεκινά στις 15 Ιουνίου, δεν υπήρχε περίπτωση ακόμα και για την ισχύ του 5ου Αμερικανικού Στόλου να καταλάβει τη νήσο μέσα σε δύο μέρες και να ξεκινήσει την απόβαση στο Γκουάμ στις 18 Ιουνίου όπως είχε προγραμματιστεί. Η μάχη της Σαϊπάν ήταν σκληρή και κράτησε καθηλωμένες τις αμερικανικές δυνάμεις ως τις 9 Ιουλίου.
Στις 21 Ιουλίου, όμως, η ώρα του Γκουάμ είχε φτάσει. 274 πολεμικά πλοία άνοιξαν πυρ κατά του νησιού των 540 τετραγωνικών χιλιομέτρων ενώ 13 αεροπλανοφόρα εξαπέλυσαν τα αεροσκάφη τους. Ο βομβαρδισμός ισοπέδωσε ό,τι εγκατάσταση, κατασκευή, πύργο και οχυρωματικό έργο μπορούσε να δει κανείς, ξερίζωσε συστάδες φοινίκων και κατέστρεψε κάθε ανθρώπινη κατασκευή. Ωστόσο, σημαντικό μέρος του βαρέως οπλισμού των Ιαπώνων ήταν κρυμμένο σε σπηλιές, πυκνά δάση και απότομα βραχώδη ρήγματα που δεν επισημάνθηκαν από την εναέρια παρατήρηση.
Οι δυνάμεις αυτές, που ανήκαν στην 29η ιαπωνική Μεραρχία Πεζικού, ενισχυμένη με άρματα μάχης, πυροβολικό και μικρότερες υπομονάδες, προέβαλαν σκληρή αντίσταση κατά των αμερικανών. Τρείς αμερικανικές μονάδες (3η Μεραρχία Πεζοναυτών, 1η Μεταβατική Ταξιαρχία Πεζοναυτών και η 77η Μεραρχία Πεζικού) αποβιβάστηκαν στις 21 και 23 Ιουλίου δεχόμενες πυκνά πυρά που βύθισαν 30 LTV και σκότωσαν πολλούς. Παρόλα αυτά, οι Αμερικανοί εγκατέστησαν προγεφυρώματα που τις επόμενες μέρες διεύρυναν και προέλασαν μαχόμενοι προς το εσωτερικό.
Παρά την λυσσώδη αντίσταση και δύο ισχυρές αντεπιθέσεις των Ιαπώνων, οι Αμερικανοί κράτησαν τις θέσεις τους και συνέχισαν να προχωρούν μέσα από εξαιρετικά απόκρημνο και δασώδες έδαφος και τη ζέστη του Ιουλίου. Στις 29 του μήνα τα προγεφυρώματα ενώθηκαν και μέχρις τις 10 Αυγούστου, κάθε οργανωμένη ιαπωνική αντίσταση έπαψε. Οι Ιάπωνες είχαν εξαντληθεί από τις απώλειες, το διαρκές σφυροκόπημα και τις ελλείψεις σε τροφή και πυρομαχικά. Ωστόσο, κάποιες ομάδες συνέχισαν να αντιστέκονται στη ζούγκλα ως το 1945 προκαλώντας απώλειες στους Αμερικανούς. Ενώ το 1972, 28 ολόκληρα χρόνια μετά την απελευθέρωση, ο λοχίας Shoichi Yokoi ανακαλύφθηκε να κρύβεται σε μια σπηλιά ξεχασμένος από όλους.
Οι Αμερικανοί μετέτρεψαν το Γκουάμ σε μια τεράστια βάση ανεφοδιασμού και τρείς μεγάλοι διάδρομοι προσγείωσης κατασκευάστηκαν, επιτρέποντας τις πτήσεις στρατηγικών βομβαρδιστικών B-29 με στόχο το μητροπολιτικό έδαφος της Ιαπωνίας.
