Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος βαίνει προς το τέλος του τον Νοέμβριο του 1944. Στο μέτωπο των Βαλκανίων, η Ελλάδα έχει εκκενωθεί από τα γερμανικά στρατεύματα που μέσω της Γιουγκοσλαβίας υποχωρούν προς την Κεντρική Ευρώπη. Η Βουλγαρία, σύμμαχος του Άξονα μέχρι τότε, συγκλονίζεται από συμμαχικούς βομβαρδισμούς και ήδη με τα σοβιετικά στρατεύματα εντός του εδάφους της, πολιτικές δυνάμεις ετοιμάζουν το πέρασμα στο συμμαχικό στρατόπεδο, ενώ η Γιουγκοσλαβία εντείνει τον παρτιζανικό αγώνα της.
Η Αλβανία από το 1939 αποτελούσε ιταλικό φασιστικό προτεκτοράτο, σε ένωση με την Ιταλία. Το 1943, με τη συνθηκολόγηση της φασιστικής Ιταλίας, Γερμανοί αλεξιπτωτιστές προσγειώθηκαν αστραπιαία εγκαθιστώντας ένα κράτος-μαριονέτα, με την επωνυμία “Αλβανικό Βασίλειο”.
Υπό γερμανική κυριαρχία, η χώρα έδειξε για μια στιγμή να απολαμβάνει το όνειρο της “Μεγάλης Αλβανίας”, ενσωματώνοντας το Κοσυφοπέδιο καθώς και σημαντικό τμήμα των δυτικών εδαφών της σημερινής Βόρειας Μακεδονίας, όλα γιουγκοσλαβικά εδάφη. Μια νέα φιλο-γερμανική κυβέρνηση και χωροφυλακή δημιουργήθηκε, αλλά ταυτόχρονα οργανώθηκε μια ισχυρή δύναμη κομμουνιστών παρτιζάνων, με τις μεταξύ τους συγκρούσεις να διαρκούν κατά την μικρής διάρκειας κατοχή της χώρας από τους Γερμανούς.
Ταυτόχρονα, οι Γερμανοί προωθούσαν και την ιδέα στρατολόγησης Αλβανών σε μονάδες SS με σκοπό να τους χρησιμοποιήσουν στο Ανατολικό Μέτωπο. Οι προσπάθειές τους μετουσιώθηκαν στη συγκρότηση της Μεραρχίας “Skanderbeg” (από τον μεσαιωνικό ηγεμόνα Σκεντέρμπεη της περιοχής που πολέμησε κατά των Οθωμανών), γνωστής και ως 21ης Waffen SS Ορεινής Μεραρχίας ή 1ης Αλβανικής, με κυρίως αστυνομικά και αντιπαρτιζανικά καθήκοντα. Η “Skanderbeg” συγκροτήθηκε με πυρήνα περίπου 1.000 άνδρες αλβανικής καταγωγής, που υπηρετούσαν στην 23η “Κροατική” Μεραρχία Waffen SS και είχαν στρατολογηθεί κυρίως από τις περιοχές της Βοσνίας, του Κοσυφοπεδίου και του Σαντζακίου. Φαίνεται πως ο αντιπαρτιζανικός αγώνας δεν ήταν τόσο έντονος αφού δεν επηρέασε τη συγκρότηση αυτών των μονάδων, που εξοπλίστηκαν με γερμανικές στολές, ιταλικά όπλα και μουσουλμανικά φέσια.
Με την υποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων από το αλβανικό έδαφος προς τα βόρεια, ενόψει της προέλασης του Κόκκινου Στρατού, οι κομμουνιστικές παρτιζανικές δυνάμεις αναλαμβάνουν την εξουσία στην Αλβανία και ανακηρύσσουν την απελευθέρωση της χώρας.
Η ακριβής ημέρα της ανεξαρτησίας δεν είναι σαφής, αλλά ορίστηκε στις 29 Νοεμβρίου καθώς είναι η επομένη της 28ης όπου γιορτάζεται η αλβανική διακήρυξη της ανεξαρτησίας που έγινε το 1912, οπότε υπάρχει διήμερος εορτασμός.
