Ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, Τζορτζ Μάρσαλ, ανακοινώνει σε ομιλία στο Χάρβαρντ την ανάγκη για οικονομική στήριξη των Ευρωπαϊκών χωρών από τις ΗΠΑ ώστε να κατορθώσουν να συνέλθουν σύντομα από τα αποτελέσματα του πολέμου, οδηγώντας στην οικονομική παλινόρθωση της Δυτικής Ευρώπης και της Ελλάδας.
Στις 12 Μαρτίου 1947, ο πρόεδρος Τρούμαν ανακοινώνει στο Κογκρέσο αυτό που έμεινε γνωστό ως «Δόγμα Τρούμαν», μεσούντος του ελληνικού εμφυλίου πολέμου.
Πρόκειται για μια αποφασιστική προσπάθεια των ΗΠΑ να συγκρατήσουν χώρες που κινδύνευαν να μετατραπούν σε κομμουνιστικές χωρίς την εμπλοκή στρατιωτικών δυνάμεων από τις ΗΠΑ, απλά με τη μορφή δωρεάν οικονομικής βοήθειας για να βελτιώσουν τις ρημαγμένες υποδομές τους και να αναβιώσουν την οικονομική τους ευρωστία.
Στις 12 Μαρτίου 1947, οι ΗΠΑ δεσμεύονται να υποστηρίζουν οικονομικά και στρατιωτικά την Ελλάδα και την Τουρκία, για να αποτραπεί την πτώση τους στην σοβιετική σφαίρα επιρροής.
«Αν δεν συνδράμουμε την Ελλάδα και την Τουρκία σε αυτή τη μοιραία στιγμή, το αποτέλεσμα θα έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες και για τη Δύση και για την Ανατολή. Ζητώ, επομένως, την έγκριση του Κογκρέσου για βοήθεια προς την Ελλάδα ύψους 400.000.000 δολαρίων ως τις 30 Ιουνίου 1948», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος.
«Αν δεν συνδράμουμε την Ελλάδα και την Τουρκία σε αυτή τη μοιραία στιγμή, το αποτέλεσμα θα έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες και για τη Δύση και για την Ανατολή. Ζητώ, επομένως, την έγκριση του Κογκρέσου για βοήθεια προς την Ελλάδα ύψους 400.000.000 δολαρίων ως τις 30 Ιουνίου 1948», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Το αμερικανικό Κογκρέσο, τον Μάιο του 1947, απαντώντας στην έκκληση του Τρούμαν, έδωσε στην Ελλάδα $400 εκατομμύρια σε στρατιωτική και οικονομική βοήθεια. Το σχέδιο Μάρσαλ, (από τον Τζώρτζ Μάρσαλ, ο οποίος ήταν υπουργός εξωτερικών της κυβέρνησης Τρούμαν), ήταν η πρακτική υλοποίηση του δόγματος Τρούμαν σ’ όλη την δυτική Ευρώπη και στην Ελλάδα ως μέρος της Ευρώπης.
Το σχέδιο που οργάνωσε η κυβέρνηση των ΗΠΑ απέδωσε τελικά το ποσό των 13 δισεκατομμυρίων δολαρίων (κάπου 120 δισεκατομμύρια σε σημερινές τιμές) για την αναμόρφωση δομών και μέσων παραγωγής, λιμένων, σιδηροδρόμων αλλά και υλικά και τρόφιμα στους χειμαζόμενους πληθυσμούς της Ευρώπης, μεταξύ αυτών και στην Ελλάδα.
Η βοήθεια προσφέρθηκε και στη Σοβιετική Ένωση αλλά αποκρούστηκε λόγω της απαίτησης συμμόρφωσης σε καπιταλιστικές πρακτικές. Μάλιστα, η ΕΣΣΔ απαγόρευσε και στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης να δεχθούν το σχέδιο κατηγορώντας την Αμερική για διείσδυση.
Παρά το ότι οι προϋποθέσεις καλούσαν για άνοιγμα των αγορών, κατάργηση των διασυνοριακών δασμών και ελέγχων, ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας και της οργάνωσης επαγγελματικών σωματείων κατά το αμερικανικό σύστημα, πέτυχε το σκοπό του βοηθώντας τις ευρωπαϊκές οικονομίες να ανακάμψουν γρήγορα και να βιώσουν εξαιρετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
