ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 10 Μαΐου 1972: Α-10 Thunderbolt II, η πρώτη πτήση του “Αγριόχοιρου”

Πραγματοποιεί την παρθενική του πτήση το πρωτότυπο του θρυλικού πλέον Fairchild Republic YA-10A Thunderbolt II. Το ιδιαίτερο αεροσκάφος παροχής εγγύς υποστήριξης με το πανίσχυρο πυροβόλο GAU-8 Avenger των 30mm δημιουργήθηκε μέσα από την ανάγκη να υπάρχει ένα αεροσκάφος με μεγάλη αντοχή στα αντιαεροπορικά πυρά εδάφους, ικανότητα να φέρει σημαντικό φορτίο οπλισμού για την υποστήριξη φιλίων χερσαίων δυνάμεων και χαμηλή ταχύτητα ώστε να ελίσσεται και να προσβάλει τους στόχους του με άνεση.

Ο αμερικανικός στρατός χρησιμοποιούσε ελικοφόρα αεροπλάνα για το ρόλο της προσβολής εχθρικών στρατευμάτων και την υποστήριξη της προέλασης φιλίων μονάδων. Η χαμηλή τους ταχύτητα τα έκανε ιδανικά για να παρατηρούν το πεδίο της μάχης και να αντιλαμβάνονται τη θέση των εχθρικών δυνάμεων που στη συνέχεια προσέβαλαν με βόμβες, ρουκέτες ή τα πολυβόλα τους.

Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ωστόσο, η εξέλιξη των αεροσκαφών ήταν ραγδαία. Μέσα σε ελάχιστο διάστημα η χρήση κινητήρων τζετ, που αντικατέστησαν τους στροβιλοφόρους κινητήρες με έλικες, γενικεύτηκε και οι ταχύτητες που ανέπτυσσαν πλέον τα αεροσκάφη έκαναν την παραμονή και εποπτεία του πεδίου της μάχης δύσκολη για το ανθρώπινο μάτι.

A-10 με την παλιά παραλλαγή “Ευρώπης”.

Τα μαχητικά μπορούσαν να κινούνται στην εποχή της ταχύτητας αλλά στο ρόλο της προσβολής στόχων εδάφους οι ΗΠΑ συνέχισαν να χρησιμοποιούν το αξιόπιστο Douglas A-1 Skyraider, που πρωτοπέταξε στον πόλεμο της Κορέας και είδε εκτεταμένη δράση στο Βιετνάμ. Η ώρα της αλλαγής, όμως, είχε φτάσει. Η εμφάνιση των σοβιετικών αντιαεροπορικών SA-8b Gecko και ZSU-23-4 Shilka μαζί με πλειάδα αντιαεροπορικών πυροβόλων έκαναν το πεδίο της μάχης ιδιαίτερα τοξικό για τη δράση τέτοιων αεροσκαφών ενώ η ενίσχυση της θωράκισης των τεθωρακισμέων του Συμφώνου της Βαρσοβίας απαιτούσε ένα ισχυρότερο όπλο από τα πυροβόλα των 20 mm.

To πρόγραμμα εκκίνησε το 1961 με τον υπουργό Αμύνης McNamara να δίνει την εντολή στην αμερικανική αεροπορία να επιλέξει δύο νέα βομβαρδιστικά αεροπλάνα, ένα για αποστολές βομβαρδισμού μακράς ακτίνας και απαγόρευσης πεδίου μάχης κι ένα που θα αφοσιωνόταν σε αποστολές κρούσης και βομβαρδισμού. Το πρώτο εξελίχθηκε στο πρόγραμμα TFX, Tactical Fighter Experimental, που επέλεξε το F-111 και το δεύτερο στο F-4 Phantom.

Τα δύο αεροσκάφη αποδείχθηκαν εξαιρετικά αλλά πανάκριβα για να πυκνώσουν τις τάξεις της USAF και συνεπώς όχι ιδιαίτερα κατάλληλα για τον ρόλο του χαμηλών πτήσεων αεροσκάφους υποστήριξης. Αφού η Αεροπορία αξιολόγησε ανανεωμένες εκδόσεις των F-5 Freedom Fighter και του A-7D Corsair του Ναυτικού, αλλά και λύσεις στη μορφή σύγχρονων ελικοπτέρων επίθεσης, όπως το AH-1 Cobra και το πειραματικό AH-56 Cheyenne της Lockheed, που την εποχή εκείνη αξιολογείτο από τον Στρατό, αποφάσισε να προχωρήσει σε μια νέα μελέτη.

Το 1967, η Αεροπορία εκκίνησε το πρόγραμμα Α-Χ (Attack Experimental) για ένα εξειδικευμένο αεροσκάφος παροχής εγγύς υποστήριξης (Combat Air Support, CAS). Ακολουθώντας τις εισηγήσεις ομάδας βετεράνων χειριστών των Α-1 Skyraider στο Βιετνάμ η Αεροπορία αποφάσισε πως το νέο αεροσκάφος όφειλε να έχει ικανότητα παραμονής άνω του πεδίου μάχης για μεγάλα διαστήματα, μεγάλη ευελιξία σε χαμηλές ταχύτητες, ισχυρότατο πυροβόλο και αντοχή σε εχθρικά πυρά.

Στη σχεδίαση τέθηκαν υπόψη στοιχεία από τα πιο επιτυχημένα σχέδια αεροσκαφών υποστήριξης του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, των Ilyushin Il-2, Henschel Hs 129, όπως και το Α-1 Skyraider, η μεγάλη απειλή της σοβιετικής αντιαεροπορικής άμυνας και το κόστος, που έχοντας κατά νου την περίπτωση του F-4 Phantom αποφασίστηκε να τηρηθεί κάτω του 1,4 εκατομμυρίων δολαρίων εποχής ανά αεροσκάφος. Τέλος, αποφασίστηκε πως το κυρίως πυροβόλο θα έπρεπε να είναι στα 30 mm.

Δύο σχέδια προκρίθηκαν: το Α-9 της Northrop και το Α-10 της Fairchild. H τελευταία κατασκεύασε δύο πρωτότυπα με το πρώτο να πραγματοποιεί την πρώτη του πτήση στις 10 Μαΐου 1972 με τον Howard “Sam” Nelson στα χειριστήρια. Σύντομα, το Α-9 απορρίφθηκε και το πιο “άσχημο” αλλά στιβαρό σχέδιο της Fairchild προκρίθηκε στις επόμενες δοκιμές, με το πρώτο αεροσκάφος παραγωγής να πετά το 1975. Συνολικά, 713 αεροσκάφη κατασκευάστηκαν (από μια αρχική παραγγελία 739 αεροσκαφών που διακόπηκε απρόσμενα το 1983). Το 1987, η Northrop Grumman εξαγόρασε την Fairchild αναλαμβάνοντας την υποστήριξη του στόλου των Α-10.

Το αεροσκάφος έχει ορθογώνια διατομή ατράκτου και δύο κινητήρες που τοποθετούνται εξωτερικά άνωθεν της ατράκτου. Το ρύγχος είναι “χτισμένο” γύρω από το επτάκαννο πυροβόλο Gatling διαμετρήματος 30×173 mm, που βάλλει βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου διάτρησης θώρακος. Στις οριζόντιες πτέρυγες υπάρχουν συνολικά 11 θέσεις ανάρτησης όπλων, το συνολικό βάρος των οποίων ξεπερνά τους 7 τόνους. Μεταξύ τους συγκαταλέγονται μη κατευθυνόμενες βόμβες, πύραυλοι Maverick, βόμβες καθοδήγησης laser, βόμβες εμπρηστικές, cluster και διασποράς βομβιδίων.

Η άτρακτος έχει ενίσχυση από τιτάνιο ενώ έξτρα προστασία παρέχεται στο χώρο του πιλοτηρίου και στα πυρομαχικά του πυροβόλου GAU-8 Avenger. Οι πτέρυγες διαθέτουν κι αυτές θωράκιση και οι δεξαμενές καυσίμου είναι αυτοσφραγιζόμενες ενώ το αεροσκάφος διαθέτει σύστημα χειροκίνητης ανάπτυξης και ανάσυρσης των σκελών προσγείωσης, για να λειτουργεί ακόμα κι αν χαθεί η ικανότητα υδραυλικής λειτουργίας.

Το Α-10 έχει δεχθεί πολλές αναβαθμίσεις με τα χρόνια. Υπηρετώντας στην Κεντρική Ευρώπη και την Κορέα, το Thunderbolt II, που χαϊδευτικά οι χειριστές του το αποκαλούσαν Warthog (αγριόχοιρος) λόγω της διαμόρφωσης του ρύγχους, ζωγραφίζοντας χαυλιόδοντες με τα χρόνια σε ένδειξη σεβασμού, είδε μάχη για πρώτη φορά στον Πόλεμο του Κόλπου το 1991 ενώ υπηρετεί ακόμα έχοντας λάβει μέρος στις επιχερήσεις στο Αφγανιστάν και στη Συρία.

Δεν πωλήθηκε ποτέ σε καμία συμμαχική ή φιλική χώρα και, όπως και με τον “Στρατόσαυρο” Β-52, μάλλον θα υπηρετεί για πολλά ακόμα χρόνια. Σχέδια της Boeing να πωληθούν παλιότερες εκδόσεις του αεροσκάφους σε συμμαχικές χώρες στο εξωτερικό συνάντησαν το βέτο από την Αμερικανική Αεροπορία. Το αεροσκάφος μπορεί να δεχθεί πλήγματα από διατρητικά βλήματα (Armour Piercing) των 14,5 και 23 mm χωρίς να δημιουργηθούν προβλήματα.

Most Popular