Οι δυνάμεις των Ούννων εισβολέων του Αττίλα συγκρούονται με τις ρωμαϊκές του στρατηγού Φλαβίου Αετίου στη σημερινή βορειο-ανατολική Γαλλία (περιοχή Καμπανίας-Αρδεννών).
Με την Γαλατία να έχει μόλις ηρεμήσει από τις εξεγέρσεις των τοπικών αρχηγών και τις φυλές των Γερμανών που για δεκαετίες επέδραμαν στα εδάφη της αυτοκρατορίας να έχουν πειστεί ή εξαναγκαστεί να εγκατασταθούν ως κάτοικοι της, η Ρώμη φαινόταν επιτέλους να ηρεμεί. Τη στιγμή εκείνη όμως εμφανίστηκε ένας ακόμα μεγαλύτερος αντίπαλος: οι Ούννοι, που υπό τη στιβαρή ηγεσία του Αττίλα πέρασαν τον Ρήνο και προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές.
Μπροστά στον κίνδυνο, ο Φλάβιος Αέτιος προέλασε από την Ιταλία προς συνάντηση του εισβολέα. Οι δυνάμεις του δεν ήταν μεγάλες, ούτε καλού επιπέδου, αποτελούμενες σε μεγάλο βαθμό από βοηθητικά στρατεύματα. Αλλά χάρη στις επαφές του κατόρθωσε να συγκεντρώσει την υποστήριξη Γαλατών και Γερμανών φοιδεράτων (συμμάχων) και ιδίως του βασιλιά των Βησιγότθων, Θεοδώριχου.
Στη σύγκρουση, οι δύο αντίπαλοι ήταν σχεδόν ισοδύναμοι αριθμητικά αλλά η μαχητικότητα των Ούννων αντισταθμίστηκε από την αμυντική διάταξη και την καλύτερη επιλογή του εδάφους από τον Αέτιο. Ο Αττίλας πίεσε σκληρά αλλά δεν κατόρθωσε να εκριζώσει τους Ρωμαίους από τις θέσεις τους ενώ οι απώλειες που υπέστη τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει το πεδίο, γεγονός που ισοδυναμούσε με ήττα.
Οι απώλειες του ρωμαϊκού στρατοπέδου ήταν εξίσου μεγάλες με μεγαλύτερη του ίδιου του βασιλιά Θεοδώριχου. Ο Αττίλας επέστρεψε στα εδάφη του προετοιμάζοντας τη δυναμική επιστροφή του αλλά πέθανε το 453, κάποιοι λένε δηλητηριασμένος από κατασκόπους των Ρωμαίων, αν και οι περισσότεροι ιστορικοί συμφωνούν ότι πέθανε από συμφόρηση μετά από ένα βράδυ μέθης.
Οι Ρωμαίοι θα εγκαταστήσουν τον Μεροβέο ως ηγεμόνα των Φράγκων στη Γαλατία και η αυτοκρατορία του Δυτικού Ρωμαϊκού κράτους θα κερδίσει μερικά ακόμα χρόνια ζωής. Η μάχη στα Καταλαυνικά Πεδία συγκέντρωσε πολεμιστές από όλον σχεδόν τον βόρειο Ευρασιατικό κόσμο, από τις στέπες της Μογγολίας ως τον Βισκαϊκό κόλπο και από τα φιννικά δάση ως τις κοιλάδες της Απουλίας, πολεμώντας με λύσσα για την επικράτηση του ενός ή του άλλου κόσμου. Από αυτή την άποψη οι ιστορικοί την ονομάζουν και “μάχη των Εθνών”.
