Arkhangelsky Ar-2: ένα αξιοσημείωτο βομβαρδιστικό καθέτου εφορμήσεως που επισκιάστηκε από το Petlyakov Pe-2

Έχουμε αναφέρει πως η ανεπάρκεια των ταχέων βομβαρδιστικών κατά τον ισπανικό εμφύλιο εκκίνησε της διαδικασίες αναβαθμίσεως και εκσυγχρονισμού του στόλου της Σοβιετικής Αεροπορίας. Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος προέκυψε το Arkhangelsky MMN M-105, το οποίο ετοιμάστηκε και παραδόθηκε για κρατικές δοκιμές το Σεπτέμβριο του 1939. Με τις εμπειρίες που αποκομίστηκαν από την κατασκευή και αξιολόγηση του νέου αεροσκάφους, η ομάδα σχεδιασμού του Arkhangelsky προχώρησε στην τροποποίησή του που απέφερε το βομβαρδιστικό καθέτου εφορμήσεως SB-RK με διευρυμένες πτέρυγες και νέα ψυγεία. Το αποτέλεσμα υπήρξε ένα από τα πιο ογκώδη πολεμικά αεροσκάφη που δημιουργήθηκαν κατά τη δεκαετία του 1930. Η Σοβιετική Αεροπορία δεν διέθετε τέτοιου τύπου αεροπλάνα εκείνη την εποχή, ενώ οι μάχες στις αρχές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου σε Πολωνία και Φινλανδία, κατέδειξαν τη σημαντικότητά τους για την καταστροφή μικρών στόχων.

Εξωτερικά το RK διέφερε από το SB (Skorostnoi Bombardirovschik) στις γρίλιες φρένων κοντά στα χείλη προσβολής των πτερύγων, τα βελτιωμένα αεροδυναμικώς άκρα των ατρακτιδίων των κινητήρων και το μικρότερο κάθετο ουραίο. Οι γρίλιες φρένων ήταν χαλύβδινοι σωλήνες οβάλ σχήματος όπου κατά τη φάση των καταδύσεων άνοιγαν σε κάθετη θέση και επανέρχονταν στην αρχική τους αμέσως μετά τη ρίψη των βομβών.

Το εμπρόσθιο τμήμα της ατράκτου του SB-RK σχεδιάστηκε εξ αρχής. Η ορατότητα από το κόκπιτ βελτιώθηκε, παρέχοντας επίσης άμεση επικοινωνία μεταξύ πιλότου και πλοηγού. Ο πιλότος μετακινήθηκε προς τα αριστερά ώστε να έχει καλύτερη ορατότητα όταν το αεροσκάφος εισέρχετο σε κατάδυση, ενώ ο πίνακας οργάνων τοποθετήθηκε προς τα δεξιά. Τα διαφανή τμήματα αυξήθηκαν, ενώ υπήρχε και δεύτερο αναδιπλούμενο χειριστήριο.

Το αεροσκάφος ήταν εξοπλισμένο με τέσσερα πολυβόλα ShKAS των 7,62 χλστ. (τα δύο από αυτά ήταν αμυντικά επάνω και κάτω από την άτρακτο), ενώ μπορούσε να μεταφέρει και βόμβες βάρους ενάμιση τόνου. Το ρυγχαίο ShKAS είχε δυνατότητα βολών έως 50° γωνία. Ο επάνω πυργίσκος, σχεδιασμένος από τον Toropov, είχε την ονομασία TSS-1 (πύργος αεροσκάφους υψηλής ταχύτητας). Διέθετε σκοπευτικό K-8T και πραγματοποιούσε βολές δεξιά και αριστερά με κλίση 60° και προς τα κάτω έως 30°. Στον ανασυρόμενο πυργίσκο MV-2 άνοιγαν οι δύο κάτω γυάλινες θυρίδες από τις οποίες έβγαινε το πολυβόλο το οποίο μπορούσε να βάλει πλαγίως σε γωνίες έως 30° και προς τα κάτω από 4° έως 55°.

Για τη ρίψη βομβών διαμετρήματος 250 ή 500 κιλών, κατασκευάστηκαν νέοι πυλώνες NP-1 οι οποίοι ήταν τοποθετημένοι στο κέντρο της ατράκτου. Στο διαμέρισμα του πλοηγού υπήρχε σκοπευτικό NKPB-3 για νυκτερινούς βομβαρδισμούς χαμηλού υψομέτρου και ένα ακόμη OPB-1M. Στο πιλοτήριο ήταν εγκατεστημένο σκοπευτικό PBP-1, ειδικά σχεδιασμένο για καταδυτικούς βομβαρδισμούς.

Κατόπιν κρατικού διατάγματος το SB-RK, με την πρώτη παραγγελία της Λαϊκής Επιτροπής της Αεροπορικής Βιομηχανίας, μετονομάστηκε σε Ar-2. Παρά το ότι η ταχύτητα πορείας του είχε αυξηθεί λόγω τοποθετήσεως ισχυροτέρων κινητήρων, μικροτέρας επιφανείας πτερύγων και βελτιωμένης αεροδυναμικής, οι επιδόσεις δεν κρίθηκαν ιδανικές. Το 1940 παρήχθησαν συνολικά 71 αεροπλάνα. Το διάταγμα του Συμβουλίου των Λαϊκών Επιτρόπων της ΕΣΣΔ και της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος έκανε λόγο για κατασκευή 1.000 Ar-2 2M-105 εντός του 1941 (300 το πρώτο τρίμηνο, 300 το δεύτερο, 250 το τρίτο και 150 το τέταρτο), ενώ υπήρχε και πλάνο επανεκπαιδεύσεως του ιπταμένου προσωπικού έως την 1^η Μαΐου.

Από τις αρχές κιόλας του 1942, η παραγωγή του αεροσκάφους έπαυσε οριστικά. Προτεραιότητα δόθηκε στο βομβαρδιστικό Pe-2, το οποίο δημιουργήθηκε βιαστικά και μετετράπη από μαχητικό μακράς εμβελείας και μεγάλου υψόμετρου σε καθέτου εφορμήσεως. Διετήρησε μεν την ταχύτητα του προκατόχου του, αλλά είχε μικρό φορτίο βομβών και περιορισμένη εμβέλεια.

*Σύμφωνα με άλλες πηγές, 7,1 λεπτά