Martin Maryland: Ένα αξιόμαχο ελαφρύ βομβαρδιστικό στην υπηρεσία Γαλλίας, Βρετανίας και Νοτίου Αφρικής

Το δικινητήριο χαμηλοπτέρυγο Martin Maryland δημιουργήθηκε αρχικώς για να καλύψει τις ανάγκες του Αμερικανικού Στρατού (USAAC). Το αρχικό μοντέλο, το Martin Model 167, είχε «ηττηθεί» από το ανώτερο Douglas A-20 στο διαγωνισμό του 1938 για ένα νέο βομβαρδιστικό. Ωστόσο, ο Glenn L. Martin κατόρθωσε να συνάψει συμφωνία πωλήσεώς του στους Γάλλους. Οι τελευταίοι τα παρέλαβαν όλα εκτός από 75 εναπομείναντα, διότι είχε στο ενδιάμεσο επέλθει η συνθηκολόγησή τους με τη ναζιστική Γερμανία. Αυτή η τελευταία παρτίδα, που ήδη τελούσε υπό κατασκευή, κατέληξε στα χέρια των Βρετανών με το πρώτο να παραλαμβάνεται στα τέλη Ιουνίου 1940, εντός δηλαδή του μηνός που είχε υπογραφεί η σύμβαση.

Το Martin Maryland ήταν ολομεταλλικό με οβάλ άτρακτο που κατέληγε σε μονό κάθετο ουραίο και στηριζόταν σε συμβατικό σύστημα προσγειώσεως. Φιλοξενούσε τριμελές πλήρωμα που απαρτιζόταν από τον πιλότο, τον πυροβολητή/ραδιοχειριστή και το βομβαρδιστή. Ως οπλισμό διέθετε έξι επιθετικά και αμυντικά πολυβόλα: τέσσερα στις πτέρυγες και δύο στην άτρακτο. Ο σχεδιασμός γέννησε αυξημένες προσδοκίες, αλλά το Maryland απλά υπερέβαινε το μέσο όρο ταxύτητας αεροσκαφών ιδίου τύπου.

Έχοντας καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες για την τελειοποίηση της αμυντικής γραμμής Μαζινό, η Γαλλία ανέτρεξε σε εξωτερικές λύσεις για την ενίσχυσή της με σύγχρονα αεροσκάφη, τεθωρακισμένα οχήματα, πυροβόλα και μικρά όπλα. Αντιλαμβανομένη τον κίνδυνο της επικείμενης γερμανικής εισβολής, παρήγγειλε 200 Martin Model 167. Οι μηχανικοί της μετέτρεψαν τα νεοαποκτηθέντα αεροσκάφη σε Glenn Martin 167 A-3, αλλάζοντας και τους αρχικούς Pratt & Whitney R-1830-S1C3-G «Twin Wasp» με τους μονής σειράς εννιακύλινδρους αστεροειδείς Wright R-1820 «Cyclone».

Μέχρι να επέλθει η συνθηκολόγηση, τα τροποποιημένα Μ.167 απέδιδαν ομολογουμένως πολύ καλά στις δύο μονάδες βομβαρδιστικών που τα παρέλαβαν και σημείωσαν κάποιες επιτυχίες εναντίον των καλυτέρων γερμανικών αεροπλάνων. Στις περίπου 400 αποστολές που συμμετείχαν, σημείωσαν απώλειες μόλις 4%, ποσοστό πολύ ανώτερο από το 16% των LeO 451 σε προσβολές ιδίων στόχων. Μετά την παράδοση της χώρας, τα επιζήσαντα εστάλησαν στις γαλλικές αποικίες της Βορείου Αφρικής, ώστε να μην περάσουν σε γερμανική κατοχή.

Τα υπόλοιπα 75 της γαλλικής παραγγελίας εστάλησαν στους Βρετανούς ως Maryland Mk.I. Στα πρώτα 32 υπήρχε γαλλικός εξοπλισμός, αλλά στα τελευταία 43 αυτός αντικαταστάθηκε από βρετανικό. Επίσης, επανατοποθετήθηκαν και οι κινητήρες «Twin Wasp». Στα βρετανικά χέρια το αεροπλάνο έγινε ακόμη αποτελεσματικότερο, δεδομένων των περιορισμένων δυνατοτήτων του. Κατόπιν έγινε νέα παραγγελία για 150 Maryland Mk.II με υπερσυμπιεστές δύο ταχυτήτων στους «Twin Wasp». Το συγκεκριμένο αεροσκάφος αποτέλεσε τη βάση δημιουργίας του Martin Baltimore, το οποίο παρήχθη σε σαφώς μεγαλυτέρους αριθμούς.

Το Maryland ξεκίνησε με την 431^η Μοίρα της RAF (σχηματίστηκε το Σεπτέμβριο του 1940), αναλαμβάνοντας αναγνωριστικές αποστολές με έδρα τη Μάλτα. Αργότερα έγινε 69^η και συνέχισε να χρησιμοποιεί τα διαθέσιμα αεροσκάφη της ως τις αρχές του 1942, όπου τα περισσότερα καταστράφηκαν από γερμανικούς βομβαρδισμούς. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η Μοίρα ήταν υπεύθυνη για τη λήψη φωτογραφιών στην περιοχή της Νοτίου Ιταλίας πριν από τη ναυμαχία του Taranto, στις 11 Νοεμβρίου του 1940. Το Maryland σημείωσε μάλιστα και πέντε καταρρίψεις με τα επιθετικά πολυβόλα του.

Άλλα Marylands εστάλησαν στην Αίγυπτο επιχειρώντας στη Βόρεια και Ανατολική Αφρική, κυρίως ως φωτοαναγνωριστικά, δεδομένου του ότι υπερτερούσαν σε ταχύτητα των Bristol Blenheim.

Η 771^η Μοίρα με έδρα το Hatson των νήσων Orkney ήταν από τις πρώτες που παρέλαβαν Marylands, τα οποία πραγματοποιούσαν αναγνωριστικές αποστολές μακράς εμβελείας επάνω από τη Βόρεια Θάλασσα. Δικό της αεροσκάφος ενημέρωσε στις 22 Μαΐου του 1941 πως το Bismarck είχε αποπλεύσει από τη βάση του στο Bergen της Νορβηγίας κατευθυνόμενο στον Ατλαντικό, πληροφορία που τελικώς σφράγισε τη μοίρα του θρυλικού θωρηκτού.

Mεγαλύτερη δράση είχε το Maryland στην αφρικανική έρημο, όπου συμμετείχε σε ποικίλες αποστολές ως αναγνωριστικό και βομβαρδιστικό ταυτοχρόνως, συχνά μέσα στην ίδια Μοίρα. Τα αεροσκάφη χρησιμοποιήθηκαν με αυτές τις ιδιότητες για να συνδράμουν επίσης στην εκκένωση της Κρήτης το Μάϊο του 1941 και να καλύψουν την επιχείρηση «Πολεμικός Πέλεκυς» τον Ιούνιο του ιδίου έτους.

Ο συνδυασμός όπλων και ικανοποιητικής ταχύτητας του Maryland το κατέστησαν ικανό  και για την ανάληψη ρόλων μαχητικού. Οι 12η και 21η Μοίρες της Νοτιοαφρικανικής Πολεμικής Αεροπορίας εκτελούσαν, για κάποια μικρή έστω περίοδο, τέτοιας φύσεως αποστολές μακράς εμβελείας το Δεκέμβριο του 1941. Επιχειρούσαν έτσι με επιτυχία εναντίον μεταφορικών Junkers Ju 52. Τα αεροσκάφη ήταν όμως αρκετά ευάλωτα όταν είχαν να αντιμετωπίσουν εχθρικά αναχαιτιστικά.

Το 1942 ξεκίνησε η σταδιακή αντικατάστασή του ως βομβαρδιστικού από το Douglas Α-20 Boston. Εν τω μεταξύ όλες, εκτός από δύο Μοίρες αναγνωρίσεως, απώλεσαν τα αεροσκάφη τους κατά τη διάρκεια του έτους, κυρίως από γερμανικούς βομβαρδισμούς. Το επόμενο χρόνο, οι νοτιοαφρικανικές (SAAF) προχώρησαν στην απόσυρση των δικών τους Marylands. Οι μισές από αυτές τις δέκα Μοίρες θα έπαιρναν το Martin Baltimore για το οποίο έχουμε μιλήσει στο παρελθόν.

Η τελευταία συμμαχική μονάδα που έλαβε Marylands ήταν η 20^η Μοίρα της SAAF, που σχηματίσθηκε τον Απρίλιο του 1942 στην Τανζανία. Η συγκεκριμένη δεν ενεπλάκη σε αερομαχίες με Γερμανούς ή Ιταλούς, αλλά πολέμησε τους Γάλλους μετά την απόβαση βρετανικών και νοτιοαφρικανικών στρατευμάτων στη Μαδαγασκάρη. Οι μάχες στο νησί έλαβαν χώρα μεταξύ  Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου. Κατόπιν, η Μοίρα επέστρεψε στην Αφρική και στις αρχές του 1943 εφοδιάστηκε με νέα αεροσκάφη.

Το Maryland παρήχθη σε δύο τύπους: το Mk I όπου περιελάμβανε όσα δεν παρελήφθησαν από τη Γαλλία, και το Mk II με τους «Twin Wasp» οι οποίοι βελτίωσαν αισθητά την απόδοσή του, προσφέροντας μια τελική ταχύτητα των 500 σχεδόν χλμ. την ώρα. Παρήχθησαν συνολικά 150 Mk II για τη RAF, ανεβάζοντας έτσι το σύνολό όσων την υπηρέτησαν στα 225 αεροσκάφη.

Γενικά χαρακτηριστικά

• Μήκος: 14,2 μέτρα
• Έκταση πτερύγων: 18,7 μέτρα
• Ύψος: 5,0 μέτρα
• Επιφάνεια πτερύγων: 49,9 τετ. μέτρα
• Βάρος (κενό): 4.802 κιλά
• Βάρος απογειώσεως: 7.624 κιλά
• Δεξαμενές καυσίμου (χωρητικότητα): 2.336 λίτρα
• Κινητήρες: 2 αστεροειδείς Pratt & Whitney R-1830-S1C3-G «Twin Wasp» , ισχύος 1.200 ίππων έκαστος
• Έλικες: Τρίφυλλες μεταλλικές Hamilton Standard 3T50 σταθερού βήματος, διαμέτρου 3,3 μέτρων

Επιδόσεις

• Μεγίστη ταχύτητα: 489 χλμ/ώρα σε ύψος 4.000 μέτρων
• Τχύτητα πορείας: 400 χλμ/ώρα
• Εμβέλεια: 2.100 χλμ.
• Ανώτατο υψόμετρο: 8.990 μέτρα
• Ρυθμός ανόδου: 12 μέτρα/λεπτό

Οπλισμός

• Πυροβόλα:
  • 4 x 7,7 χλστ. Browning Mk.II (πτέρυγες)
  • 1 x 7,7 χλστ. Vickers K (ραχιαίος πυργίσκος)
  • 1 x 7,7 χλστ. Vickers K (κοιλιακά)
• Βόμβες: τέσσερις συνολικού βάρους 900 κιλών στην καταπακτή