Οι Ρως κερδίζουν σημαντική νίκη έναντι των Μογγόλων της Κυανής Ορδής στο Κουλίκοβο, στον ποταμό Ντον. Αν και δεν εκδίωξε τους Μογγόλους από τα ρωσικά εδάφη, η μάχη θεωρείται η αρχή της αποκάθαρσης της Ρωσίας από τους Τατάρους και της ένωσης των ρωσικών πριγκηπάτων υπό μία ενιαία διοίκηση. Οι Ρώσοι ιστορικοί χαρακτηρίζουν τη μάχη ως καταλύτη της δημιουργίας του ρωσικού έθνους.
Τον 14ο αιώνα, η ισχυρότερη δύναμη στις απέραντες πεδιάδες από τη λίμνη Αράλη ως τα Ουράλια και πιο πέρα και ως τις επαρχίες της Ινδοκούς και τις ερήμους της Μέσης Ανατολής ήταν η μογγολική Χρυσή Ορδή, που δημιούργησε ο Μέγας Χάνος Τεμουζίν και διοικούσαν οι απόγονοί του. Τον προηγούμενο αιώνα, τα απανωτά χτυπήματα των Μογγόλων οδήγησαν την επικράτεια των Ρως του Κιέβου, που κάλυπτε τη δυτικά των Ουραλίων περιοχή, σε κατάρρευση. Η Μόσχα κατέστη υποτελής και οι Μογγόλοι έδειχναν ακατανίκητοι.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 11 Απριλίου 1241: Μάχη του Μόχι, η Χρυσή Μογγολική Ορδή αφανίζει τους Ούγγρους
Ωστόσο, το 1359 η δολοφονία του Χάνου Μπερντί Μπεγκ οδήγησε τη Μογγολική αυτοκρατορία σε δυναστική κρίση, φέρνοντας τον πολέμαρχο Μαμάι στο θρόνο του Χανάτου. Καθώς ήταν ο πρώτος ηγεμόνας που καταλάμβανε τη θέση αυτή χωρίς να κατάγεται από τη γενιά του Τεμουζίν, οι αντιδράσεις ήταν πολλές και έπρεπε να πολεμήσει κατά πολλών ανταπαιτητών για να εδραιώσει την εξουσία του. Το 1378 έστειλε ένα τμήμα της ορδής να επιβεβαιώσει την υποτέλεια των Ρως της Μόσχας, αλλά τα ταταρο-μογγολικά στρατεύματα συνετρίβησαν από τις δυνάμεις του νέου δυναμικού δούκα της Μόσχας, Ντιμίτρι.
Δυο χρόνια αργότερα, το 1380, ο Μαμάι, επικεφαλής ο ίδιος σε ένα ισχυρό στράτευμα ξεκινήσει να τιμωρήσει το θράσος του Χριστιανού υποτελούς του. Ο Ντιμίτρι κάλεσε σε πανστρατιά τους πρίγκηπες, βογιάρους και πολεμάρχους των Ρως για την απόκρουση της απειλής. Καθώς δεν ήταν βέβαιο αν θα ανταποκρίνονταν στο κάλεσμα και οι αποστάσεις ήταν μεγάλες, ο Ντόνσκοϊ έστειλε απεσταλμένους στον Μαμάι για να διαπραγματευτεί, καθυστερώντας όσο μπορούσε. Ο Μαμάι απαίτησε την ρητή υποτέλεια και μεγάλο κεφαλικό φόρο που ο Ντιμίτρι προσπάθησε να μετριάσει. Στις αρχές Σεπτεμβρίου, με τις συνομιλίες να έχουν καταρρεύσει και αρκετούς πρίγκηπες στο πλευρό του, ο στρατός των Ρως πέρασε τον ποταμό Ντον μέσα στην πυκνή ομίχλη. Ο Ντιμίτρι έκαψε τις γέφυρες πίσω του για να εξασφαλίσει πως ο αγώνας θα ήταν μέχρις εσχάτων.
Στις 8 Σεπτεμβρίου, το πρωί δύο μεγάλοι στρατοί κοιτούσαν ο ένας τον άλλο με ανυπομονησία. Οι Ρως είχαν αναδιοργανωθεί χωρίζοντας το στράτευμα σε συντάγματα και βάνδα κατά το βυζαντινό πρότυπο. Τρία από αυτά τάχθηκαν κατά μέτωπο, ένα σε εφεδρεία, ένα υπό τις διαταγές του Βλαντίμιρ του Τολμηρού κρύφθηκε σε ένα δασωμένο άλσος και ένα ακόμα δρούσε ως αναγνωριστικό. Η μάχη άνοιξε κατά τα έθιμα της εποχής με μια μονομαχία μεταξύ προμάχων.
Η μάχη εξελίχθηκε σε ένα χαοτικό σκηνικό πάνω στο παχύ χορτάρι της ρωσικής στέπας, που γρήγορα καλύφθηκε από πτώματα αλόγων, ανθρώπων και ποταμούς αίματος. Οι αντίπαλοι επιδόθηκαν σε επιθέσεις και αντεπιθέσεις με τα άλογα και πεζή χωρίς να διαφαίνεται κάποιο γενικό σχέδιο. Αν και οι αριθμοί που παραδίδονται είναι υπερβολικοί (αναφέρεται πως 235.000 άνδρες σκοτώθηκαν στη μάχη και από τις δύο πλευρές), η απώλεια των δύο τρίτων των βογιάρων και πριγκήπων των Ρως είναι εξακριβωμένη. Ο ίδιος ο πρίγκηπας Ντιμίτρι τραυματίστηκε και χάθηκε για ώρες κάτω από τα πτώματα των αντιπάλων και σωματοφυλάκων του που έπεσαν μέχρις ενός, για να ανακαλυφθεί αργότερα μετά τη μάχη.
Την κρίσιμη στιγμή, με τους αντιπάλους κουρασμένους και εξαντλημένους από τις απώλειες, οι γραμμές των Ρως έδειχναν να σπάνε και οι βιαστικά στρατολογημένοι χωρικοί τρέπονταν σε φυγή. Τότε επιτέθηκε το σύνταγμα της εφεδρείας μέσα από το δάσος σαρώνοντας τα πλευρά των κουρασμένων Μογγόλων που διασκορπίστηκαν. Οι Ρως τους καταδίωξαν χωρίς οίκτο για 50 χιλιόμετρα σφάζοντάς τους αδιάκριτα. Όλη η ορδή διαλύθηκε και ο Μαμάι διέφυγε ταπεινωμένος. Λίγο μετά ετοιμαζόταν να συγκεντρώσει ένα ακόμα στράτευμα για να συντρίψει τον Ντόνσκοϊ αλλά ο χάνος Τόκταμις τον πρόλαβε, τον νίκησε και τον εκτέλεσε.
Αν και ο πρίγκηπας Ντιμίτρι κέρδισε πρωτεύουσα θέση μεταξύ των Ρως για τη μεγάλη του νίκη, παίρνοντας επάξια το επίθετο “Ντόνσκοϊ” για τη συντριβή της ορδής στον ποταμό Ντον, δεν κατάφερε να γίνει ο ανεξάρτητος ηγεμόνας που ονειρευόταν. Δυο χρόνια μετά, ο Τόκταμις συγκέντρωσε ένα ισχυρότατο στράτευμα και προέλασε μέχρι τη Μόσχα την οποία κατέλαβε και έκαψε αναγκάζοντας τον Ντόνσκοϊ να παραδεχθεί την υποτέλειά του. Θα περάσουν άλλα 100 χρόνια για να αποτινάξει το δουκάτο της Μόσχας τη μογγολική επικυριαρχία στην επική μάχη του ποταμού Ούγκρα.
