ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 17 Σεπτεμβρίου 1620: Μάχη της Τσετσόρα, η διχόνοια οδηγεί στην καταστροφή

Οι Οθωμανοί τσακίζουν τις ενωμένες δυνάμεις της Πολωνο-Λιθουανικής Συνομοσπονδίας και των Μολδαβών αταμάνων, κοντά στον ποταμό Προύθο.

Τον 15ο αιώνα, η Οθωμανική αυτοκρατορία υπό τη διοίκηση ισχυρών σουλτάνων και αξιωματούχων, είχε παγιώσει πλέον την παρουσία της στα δύσκολα εδάφη της Βαλκανικής χερσονήσου και πλέον εξαπέλυε επιδρομές πέραν του Δουνάβεως προετοιμάζοντας το έδαφος για νέες εισβολές στην κεντρική Ευρώπη. Οι επιδρομές αυτές των Οθωμανών στα εδάφη της Πολωνο-Λιθουανικής Συνομοσπονδίας, πυροδότησαν εκδικητικές λεηλασίες από Κοζάκους και Τατάρους.

Τατάροι της στέππας στη μάχη της Τσετσόρα.

Διαισθανόμενη τον επερχόμενο πόλεμο, η Πολωνο-Λιθουανική Συνομοσπονδία αποφάσισε να αντιδράσει, βοηθώντας τους αταμάνους (τοπικούς αρχηγούς φυλών) της Μολδαβίας. Η Συνομοσπονδία είχε συγκροτηθεί 50 περίπου χρόνια πριν (με την Ένωση του Λιουμπλίν), με την ισότιμη ένωση του δουκάτου της Λιθουανίας με το βασίλειο της Πολωνίας, κράτη που βρίσκονταν σε άγαστη συνεργασία και αλληλοβοήθεια ήδη από τα τέλη του 14ου αιώνα, δημιουργώντας την ισχυρότερη επικράτεια της ανατολικής Ευρώπης. Ωστόσο, η Συνομοσπονδία μην συμφωνώντας σε ανώτατο επίπεδο για το πραγματικό μέγεθος της απειλής, παρείχε στοιχειώδη μόνο μέσα στους αταμάνους, οπότε πολλοί αδιαφόρησαν και αποφάσισαν να μην εκτεθούν έναντι των Οθωμανών, με τόσα λίγα ανταλλάγματα.

Ο 70χρονος τότε αρχηγός του στρατού, Πολωνός Στανισλάβ Ζολτιέβσκυ, οδήγησε τελικά λιγότερους από 10.000 άνδρες κατά των υπερδιπλάσιων Οθωμανών. Λόγω διαφωνιών ο στρατηγός διοικούσε στην ουσία έναν συνασπισμό μικρών στρατών, καθένας από τους οποίους ήταν πιστός πρώτιστα στους αρχηγούς του. Ο ίδιος μπορούσε να υπολογίζει σε 2.000 περίπου πεζούς και 1.600 Κοζάκους ιππείς, ενώ το υπόλοιπο στράτευμα ήταν προσωπικές φρουρές ευγενών και συντάγματα ατάκτων.

Ο αταμάνος και αρχιστράτηγος της εκστρατείας των Πολωνο-Λιθουανών, Στανισλάβ Ζολτιέβσκυ.

Γνωρίζοντας πως οι Οθωμανοί σχεδίαζαν να επιτεθούν με ένα μεγάλο στράτευμα την Άνοιξη, ο Ζολτιέβσκυ επέλεξε να καταφέρει ένα προληπτικό χτύπημα διαλύοντας τον πυρήνα του οθωμανικού στρατού που συγκεντρωνόταν στη Βλαχία, εισερχόμενος τον Σεπτέμβριο στην περιοχή της Μολδαβίας. Η είσοδος του στρατού του στην οθωμανική επαρχία έκανε τον Μολδαβό οσποδάρο (άρχοντα) Γκασπάρ Γκρατσιανί να εξεγερθεί κατά του σουλτάνου.

Η εξέγερση του Γκρατσιανί ήταν αδέξια, σφάζοντας τη φρουρά των Γενιτσάρων στο Ιάσιο και φυλακίζοντας τους απεσταλμένους του σουλτάνου, που κόμιζαν το μήνυμα “έλα στην Πόλη να σκύψεις το κεφάλι ή χάσε το”. Προσπάθησε στη συνέχεια να κρυφτεί πίσω από τον στρατό του Ζολτιέβσκυ αλλά ο ίδιος ο Πολωνός αρχιστράτηγος τον ανάγκασε να ταχθεί με το μέρος του. Η στάση των πλέον απείθαρχων, ωστόσο, στρατευμάτων των Πολωνο-Λιθουανών που λεηλάτησαν τα κτήματα πολλών Μολδαβών αρχόντων παρακούοντας τις εντολές του Ζολτιέβσκυ, έκαναν τους Μολδαβούς καχύποπτους και απρόθυμους να πολεμήσουν στο πλευρό τους. Τελικά, μόλις 600-1.000 Μολδαβοί πύκνωσαν τις τάξεις του μικρού Πολωνο-Λιθουανικού στρατιωτικού μωσαϊκού, που δεν μιλούσε καν την ίδια γλώσσα.

Έχοντας αντίληψη των αδυναμιών του, ο Ζολτιέβσκυ διέταξε το στρατό του να περιχαρακωθεί σε οχυρωμένο στρατόπεδο στην Τσετσόρα (Cecora ή Țuțora στην τοπική διάλεκτο), μια μικρή πόλη κοντά στο Ιάσιο στον ποταμό Προύθο, στα σύνορα Μολδαβίας και Βλαχίας. Εκεί, τον βρήκε και του επιτέθηκε αιφνιδιαστικά ο Οθωμανός μπεηλέρμπεης του Οτσακόβ (ελληνικό λιμάνι της Αλέκτωρος στη Μαύρη Θάλασσα), Ισκεντέρ πασάς με 15-22.000 άνδρες, κυρίως Τατάρους της Κριμαίας και Βλάχους πεζούς.

Η τελευταία αντίσταση του Ζολτιέσκυ και του στρατού του στην Τσετσόρα.

Οι Οθωμανοί επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά στις 17 Σεπτεμβρίου 1620 συλλαμβάνοντας πολλούς αιχμαλώτους. Οι βιαστικά και μάλλον απρόθυμα στρατολογημένοι Μολδαβοί του Γκρατσιανί αυτομόλησαν μαζικά στους Οθωμανούς, χτυπώντας τους συμμάχους τους. Ο Πολωνο-Λιθουανικός στρατός κλονίστηκε αλλά δεν έσπασε.  Για μέρες, οι Πολωνο-Λιθουανοί κρατούσαν τις θέσεις τους με νύχια και με δόντια πίσω από τις πρόχειρες οχυρώσεις τους, αλλά οι αριθμοί τους όλο και λιγόστευαν.

Στις 29 Σεπτεμβρίου, με το φάσμα τις καταστροφής να πλησιάζει, οι Πολωνο-Λιθουανοί σχημάτισαν ένα καραβάνι από θωρακισμένες άμαξες που τις υπερασπίζονταν με λόγχες και αρκεβούζια, και διασπόντας τις τις γραμμές των Οθωμανών ξεκίνησαν την οργανωμένη οπισθοχώρηση.

Στις 6 Οκτωβρίου, μετά από μια ακόμα ορμητική επέλαση, κι ενώ ήδη ο ποταμός Δνείστερος -το φυσικό σύνορο της Πολωνο-Λιθουανικής Συνομοσπονδίας- ήταν κοντά, οι Οθωμανοί διέσπασαν τις γραμμές τους και ξεχύθηκαν μεταξύ τους ανακόπτοντας την πορεία τους. Ο στρατός των Πολωνο-Λιθουανών κατέρρευσε και κατεσφάγη. Ο ίδιος ο Ζολτιέβσκυ σκοτώθηκε και το κεφάλι του καρφώθηκε σε έναν πάσσαλο ενώ μαζί του χάθηκε ο ανθός της πολωνο-λιθουανικής αριστοκρατίας. Μόλις 1.000 με 1.500 άνδρες λέγεται πως διέφυγαν αφήνοντας το δρόμο ανοιχτό για μια νέα τουρκική εισβολή που δεν θα αργούσε να έρθει.

Most Popular