Στην πιο σημαντική μάχη του πολέμου της Ισπανικής Διαδοχής, ο Τζον Τσώρτσιλ, δούκας του Μάλμπορο, κερδίζει την μεγαλύτερη νίκη της καριέρας του και μια από τις εμβληματικότερες για τον Βρετανικό στρατό.
Ο πόλεμος ήταν ο μεγαλύτερος πανευρωπαϊκός εκείνη την εποχή, και ο πρώτος που έλαβε σε τέτοιο βαθμό διαστάσεις παγκοσμιοποίησης, καθώς εξαπλώθηκε στις αποικίες των μεγάλων δυνάμεων, κυρίως στην Αμερική.
Η Βρετανία, που πάντα έδινε σημασία στη ναυτική ισχύ, διατηρούσε έναν μικρό αλλά καλά πειθαρχημένο στρατό στη Φλάνδρα, στην περιοχή των ολλανδικών Ελευθέρων Επαρχιών. Το 1701, βλέποντας πως η Γαλλία και η Ισπανία συνένωναν τις δυνάμεις τους για να καθορίσουν το αποτέλεσμα της διαμάχης του ισπανικού θρόνου, προτείνοντας για διάδοχο τον Φίλιππο, Δούκα του Ανζού (εγγονό του Γάλλου Βασιλιά Λουδοβίκου 14ου), συμμάχησε με την αντίπαλη πλευρά, την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και την Ολλανδική Δημοκρατία που πρότειναν τον Αρχιδούκα Κάρολο της Αυστρίας. (Και οι δύο διεκδικητές ήταν από τον Οίκο των Αψβούργων, οπότε είχαν συγγένεια με τον Ισπανικό θρόνο).
Μέχρι το 1703, η πλάστιγγα του πολέμου δεν έδειχνε να ευνοεί καμία πλευρά. Αφήνοντας πίσω την σχετική ασφάλεια της Φλάνδρας, ο Μάλμπορο, επικεφαλής των Βρετανικών δυνάμεων, προέλασε 400 χιλιόμετρα με τον στρατό του ως το Δούναβη σε μια προσπάθεια να προλάβει τη συνένωση γαλλικού και βαυαρικού στρατού.
Προκειμένου να εκβιάσει μια πρόωρη σύγκρουση με τους Βαυαρούς, λεηλάτησε την περιοχή αλλά ο στρατός του Ελεκτοράτου δεν έπεσε στην παγίδα και κατόρθωσε να ενώσει τις δυνάμεις του με τον στρατό του Γάλλου στρατάρχη Ταλάρ, που ήρθε διασχίζοντας τον Μέλανα Δρυμό. Οι αριθμοί ήταν ενάντια στον Μάλμπορο αλλά η έγκαιρη έλευση του συμμάχου του, Ευγενίου της Σαβοΐας, ισορρόπησε κάπως την κατάσταση. Στο Μπλένχαϊμ (ή Μπλίντχαϊμ, όπως είναι πιο σωστά, κοντά στο Χόχστεντ της Βαυαρίας) οι 52.000 σύμμαχοι Βρετανοί, Αυστριακοί και Ολλανδοί συνάντησαν το γαλλικό στρατό των 60.000 ανδρών του Ταλάρ και στάθηκαν να τον αντιμετωπίσουν.
Η μάχη ξεκίνησε με τον πρίγκηπα Ευγένιο να ελίσσεται στα νώτα της γαλλο-βαυαρικής στρατιάς ενώ ο Βρετανός στρατηγός Τζων Κάτς εξαπέλυσε δύο διαδοχικές εφόδους κατά των οχυρωμένων Γάλλων στο ίδιο το Μπλενχάιμ. Αν και αποκρούστηκαν με απώλειες, οι βρετανικές επιθέσεις έκαναν τον στρατάρχη Ταλάρ να στείλει ενισχύσεις στο Μπλένχαιμ αποδυναμώνοντας τις άλλες γραμμές του στο κέντρο.
Hand-colored woodcut of a 19th-century illustration
Κρίνοντας πως αυτό ήταν το κρίσιμο σημείο για τη μάχη, ο Μάλμπορo πέρασε αμέσως τον ποταμό Νεμπέλ και ενέπλεξε τους Γάλλους εκεί. Αν και το γαλλικό ιππικό προσπάθησε να ανακόψει τους Βρετανούς πριν οργανωθούν, το πείσμα και η καρτερία των τελευταίων επικράτησε. Ο πρίγκηπας Ευγένιος στήριξε τη βρετανική επίθεση κρατώντας τις θέσεις του και καθηλώνοντας τους Γάλλους στο πλευρό, ενώ έστειλε και ένα σώμα ιππικού για υποστήριξη του Μάλμπορο στο κέντρο. Η στιγμή εκείνη ατσάλωσε τη συνεργασία μεταξύ των δύο ανδρών, συμμάχων, και φίλων στο υπόλοιπο της ζωής τους.
Η στιγμή ήταν καθοριστική. Το γαλλικό κέντρο κάμφθηκε από την συνδυασμένη πίεση, έσπασε και διαχωρίστηκε. Ο Μάλμπορο επέδειξε μοναδικές ικανότητες διαχείρισης καθοδηγώντας το καλοεκπαιδευμένο πεζικό του να διεμβολίσει και στη συνέχεια να στρέψει προς τα νώτα των δυνάμεων του Ταλάρ σαρώνοντάς τες ολοκληρωτικά. Με την πειθαρχία και τη μαχητικότητα που επέδειξαν οι στρατιώτες, κάτω από την καθοδήγηση και τόλμη των διοικητών τους πέτυχαν την καταστροφή του εχθρικού στρατού, την σύλληψη του στρατάρχη Ταλάρ και τον εξοβελισμό της Βαυαρίας από τον πόλεμο.
Το Μπλενχάιμ άνοιξε το δρόμο για τον συμμαχικό στρατό να βαδίσει στο γαλλικό έδαφος. Με κόστος 12.000 απωλειών, οι Βρετανοί, Ολλανδοί και Αυστριακοί κατόρθωσαν να συλλάβουν 13.000 Γάλλους και Βαυαρούς ενώ ακόμη 18.000 σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν ή πνίγηκαν κατά την υποχώρηση.
