Τα πρωσικά στρατεύματα νικούν τις Γαλλο-Αυστριακές δυνάμεις, αναλαμβάνοντας την πρωτοβουλία των κινήσεων και εξοβελίζοντας τη Γαλλία από τη διαμάχη του μεγάλου Επταετούς Πολέμου στην Ευρώπη του 18ου αιώνα.
Αν και ο πόλεμος ξεκίνησε ως σύγκρουση Γαλλίας και Βρετανίας με έπαθλο τις κτήσεις της πρώτης στη Βόρειο Αμερική (τον Καναδά), το πολύπλοκο σύστημα συμμαχιών που έδενε τα ευρωπαϊκά βασίλεια και τις αυτοκρατορίες, λειτούργησε ως βραδύκαυστο φυτίλι που άναψε τη φωτιά του πολέμου σε ολόκληρη την ήπειρο.
Εποφθαλμιώντας μια καλύτερη διευθέτηση των συνόρων, η Πρωσία, η ισχυρότερη σύμμαχος της Βρετανίας στην ηπειρωτική Ευρώπη, επιτέθηκε αιφνιδιαστικά και κατέλαβε τη Σαξωνία, που βρισκόταν υπό την προστασία της Αυστρίας. Η τελευταία ζήτησε και έλαβε τη στήριξη της Γαλλίας. Σύντομα, η Σουηδία και η Ρωσία στράφηκαν κι αυτές εναντίον της Πρωσίας, η πρώτη γιατί φοβόταν για τα λιμάνια της στη Βαλτική, αν ο φιλόδοξος βασιλιάς Φρειδερίκος στρεφόταν προς τα εκεί και η δεύτερη γιατί η Πρωσία ισχυροποιείτο και αυτό θα έβλαπτε τα ρωσικά σχέδια. Έτσι η Πρωσία βρέθηκε ξαφνικά να πολεμά μόνη σχεδόν σε έναν πανευρωπαϊκό πόλεμο.
Τον Σεπτέμβριο, οι Αυστριακοί κατάφεραν κάποιες σημαντικές νίκες κατά των Πρώσων, οι οποίοι με τον Φρειδερίκο επικεφαλής, έστρεφαν την προσοχή τους στα ανατολικά της χώρας τους όπου δεχόταν την εισβολή ενός ισχυρού ρωσικού στρατού. Η κατάσταση επιδεινώθηκε τις επόμενες εβδομάδες, όταν ο γαλλικός στρατός εισέβαλε στην Πρωσία και συνενώθηκε με απόσπασμα του αυστριακού στρατού συγκλίνοντας ταυτόχρονα προς το Μπρεσλάου, όπου βρισκόταν ο κύριος όγκος των Αυστριακών. Αν οι δυνάμεις αυτές ενώνονταν, ο Φρειδερίκος θα αντιμετώπιζε μια συνδυασμένη συμμαχική στρατιά 70.000 Γάλλων και Αυστριακών στη Δύση και 75.000 Ρώσων στην Ανατολή. Οι δυνάμεις του δεν ήταν επαρκείς ούτε καν για τη μία από αυτές τις συγκεντρώσεις.
Έτσι αποφάσισε να αντιμετωπίσει τις εχθρικές στρατιές πριν ενωθούν. Στο πνεύμα του προπάππου του, εκλέκτορα Φρειδερίκου-Γουλλιέλμου του 1ου, πως “η ταχύτητα ενός στρατού ορίζεται από το πιο αργοκίνητο τμήμα του”, ο Φρειδερίκος παράτησε τις άμαξες ανεφοδιασμού του και έστειλε αποσπάσματα της επιμελητείας να επιτάξουν ή να αγοράσουν προμήθειες στο δρόμο που θα προέλαυνε, καλύπτοντας 22 χλμ. την ημέρα.
Ο πρωσικός στρατός κινήθηκε παράλληλα σε φάλαγγες που συνέκλιναν προς το χωριό του Weissenfels, κοντά στο Ρόσμπαχ, όπου είχε στρατοπεδεύσει ο Γαλλικός. Ελισσόμενοι για να παραπλανήσουν ανιχνευτικά αποσπάσματα του εχθρού, οι Πρώσοι συγκεντρώθηκαν στη Λειψία στις 28 Οκτωβρίου 1757. Δύο μέρες μετά, ο Φρειδερίκος έστειλε ένα Freibattalion, έναν ανεξάρτητο μικτό σχηματισμό ελαφρών στρατευμάτων 1.500 ανδρών, για να εκκαθαρίσει το δρομολόγιο από εχθρικά τμήματα και να αποκαλύψει πιθανές ενέδρες. Τελικά στις 31 του μήνα βάδισε προς το Ρόσμπαχ κατά του εχθρού.
Ο Γαλλικός στρατός στο Ρόσμπαχ αιφνιδιάστηκε πλήρως από την προέλαση του πρωσικού στρατεύματος καθώς οι ανιχνευτές που τον εντόπισαν μια μέρα πριν, αμελήσαν να ειδοποιήσουν για την προσέγγισή του. Με μόλις μια φρουρά μόλις 5.000 ανδρών, ο Γάλλος διοικητής, Λουδοβίκος ντε Κριγιόν, έστειλε κατεπείγοντα μηνύματα για βοήθεια ενώ δεχόταν την πίεση πυροβολικού και πεζικού. Η αντίσταση που προέβαλε ήταν συμβολική καθώς γρήγορα αυτός και τα στρατεύματά του εκδιώχθηκαν από την πόλη και πέρασαν τον ποταμό Ζάαρ όσο μπορούσαν πιο γρήγορα.
Στις 5 Νοεμβρίου, οι Πρώσοι παρατάχθηκαν στην πεδιάδα προστά από το Ρόσμπαχ ενώ η κύρια εχθρική δύναμη πλησίαζε. Οι Γαλλοαυστριακοί προέλασαν σε φάλαγγες. Η αριθμητική τους υπεροχή (42 έναντι 22 χιλιάδων) τους έδινε την απαραίτητη αυτοπεποίθηση. Οι Πρώσοι παρέμειναν στις θέσεις τους μέχρι την τελευταία στιγμή προβαίνοντας σε μικρές μετακινήσεις μονάδων, που ανάγκασαν τους συμμάχους να αναδιαμορφώσουν την πορεία τους και να χάσουν εν μέρει τη συνοχή τους.
Ξαφνικά, οι Πρώσοι άρχισαν να κινούνται αστραπιαία. Οι σύμμαχοι εξαπέλυσαν το ιππικό τους εναντίον τους αλλά το πρωσικό ιππικό εμφανίστηκε μέσα από το δάσος και τους σάρωσε. Οι Γάλλοι προσπάθησαν να ενισχύσουν το δοκιμαζόμενο ιππικό τους με εφεδρείες αλλά ο επικεφαλής του πρωσικού, στρατηγός φον Ζέϋντλιτς, ενέπλεξε πρώτος τις δικές του εφεδρείες και οι Γάλλοι διαλύθηκαν. Στη φυγή τους συμπαρέσυραν και τις φάλαγγες του πεζικού σε μια μάζα φυγάδων. Ομοβροντίες του πυροβολικού αποτελείωσαν ό,τι απέμεινε.
Ο Πρώσος βασιλιάς Φρειδερίκος κέρδισε τη μάχη, όπως είπε ο ίδιος «χωρίς οι στρατιώτες να χαμηλώσουν τα όπλα τους». Ήταν η μάχη που οι αρετές του στρατού του ξεδιπλώθηκαν πλήρως ενώ σημαντική τακτικά ήταν η εκ νέου “ανακάλυψη” του ιππικού σε ρόλο κύριας κρούσης.
Με τίμημα 550 νεκρούς και τραυματίες, οι Πρώσοι προκάλεσαν πάνω από 10.000 θύματα μεταξύ των Γαλλοαυστριακών. Η νίκη αναπτέρωσε το ηθικό στρατού και λαού, διασφάλισε μεγαλύτερη στήριξη από τη Βρετανία -κυρίως σε χρήμα- ενώ μείωσε αντίστοιχα το ενδιαφέρον της Γαλλίας, στο να συνδράμει την Αυστρία.
