Σε μια δραματική και πολυαίμακτη κίνηση στο πρελούδιο της Γαλλικής Επανάστασης, ο λαός του Παρισιού κινούμενος από επαναστατικό οίστρο καταλαμβάνει το φρούριο της Βαστίλης. Το τελευταίο έστεκε ως έμβλημα της βασιλικής ισχύος και της κρατικής καταπίεσης στις όχθες του Σηκουάνα, ενώ ήταν διαβόητη φυλακή αντιφρονούντων και εγκληματιών.
Οι λόγοι της έκρηξης της Γαλλικής Επανάστασης γεμίζουν τόμους ολόκληρους αλλά κατά βάση ήταν η παρατεταμένη καταπίεση των κατώτερων στρωμάτων της γαλλικής κοινωνίας: των αγροτών, εργατών, μικροτεχνιτών και επαγγελματιών, που συγκροτούσαν το 98% του πληθυσμού. Με το υπόλοιπο 2% της αριστοκρατίας να καταλαμβάνει και να κρατά ζηλόφθονα την πολιτική και οικονομική εξουσία και να εμποδίζει οποιαδήποτε έκφραση της πλειοψηφίας.
Το 1780, η Γαλλία βρισκόταν και πάλι σε πόλεμο με τη Μεγάλη Βρετανία ενώ υποστήριζε και τις νεαρές ΗΠΑ που είχαν επαναστατήσει. Ο πόλεμος δημιούργησε οικονομική κρίση που με το πέρας του (1783) επιβάρυνε ακόμη περισσότερο τις χαμηλότερες τάξεις με βαριά φορολογία. Στις 5 Μαΐου 1789, η Συνέλευση των Τάξεων, ένα κοινοβουλευτικό όργανο που αντιπροσώπευε τις τρεις τάξεις της χώρας (1η: κλήρος, 2η: αριστοκρατία, 3η: έμποροι, βιοτέχνες, εργάτες, αγρότες) συνεκλήθη για να πάρει δραστικά μέτρα αλλά οι ευγενείς ακύρωσαν τις αποφάσεις. Η οργή ήταν διάχυτη σε όλο το βασίλειο. Οι εκπρόσωποι της 3ης Τάξης αποχώρησαν για να συγκροτήσουν την “Εθνική Συνέλευση”, ένα αυτοσχέδιο όργανο για να συντάξει το πρώτο Σύνταγμα της Γαλλίας.
Ο βασιλιάς, παρακινούμενος από τους συμβούλους του, προχώρησε στη διάλυση της Εθνικής Συνέλευσης και των διαδηλώσεων, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά. Στις 11 Ιουλίου, οι σύμβουλοι του βασιλιά απομάκρυναν τον υπουργό Οικονομικών, Ζακ Νεκέρ, που επιθυμούσε μεταρρυθμίσεις για την ανακούφιση των λαϊκών στρωμάτων. Η αποπομπή του Νεκέρ ξεσήκωσε τον λαό. Συγκρούσεις με τμήματα του στρατού -κυρίως ξένων μισθοφόρων στην υπηρεσία του Λουδοβίκου του XVI- φόνοι και λεηλασίες συντάρασσαν όλο το Παρίσι.
Στις 14 Ιουλίου, η λαϊκή οργή στόχευσε στο φρούριο της Βαστίλης. Οι επαναστάτες στους δρόμους είχαν ενισχυθεί από Γάλλους στρατιώτες του συντάγματος της Gardes Françaises (Γαλλική Φρουρά). Οι επαναστάτες στρατιώτες και πολίτες συγκρότησαν μια πολιτοφυλακή 48.000 ανδρών με την ονομασία “Εθνική Φρουρά” και παραβίασαν χωρίς αντίσταση τους στρατώνες του Παλατιού των Απομάχων (Palais Invalides).
Η Βαστίλη η ίδια δεν είχε κάποια αξία, ως φρούριο ή φυλακή, ενώ μόλις 7 κρατούμενοι ήταν εκείνη τη στιγμή στα κελιά της. Για τον λαό του Παρισιού, όμως, ήταν ένα σύμβολο καταπίεσης. Εκατοντάδες επαναστάτες κινήθηκαν αργά το πρωί κατά του φρουρίου που φυλασσόταν από λιγότερους από 120 στρατιώτες, τους 80 από αυτούς απομάχους. Είχε όμως πυρίτιδα και 30 κανόνια.
Ακολούθησε ένας διάλογος μεταξύ απρόθυμων φρουρών και οργισμένων αλλά ακέφαλων επαναστατών. Χωρίς πρόθεση να ανοίξει πυρ, ο διοικητής του φρουρίου άφησε το πλήθος στις 13:00 να εισέλθει στον περιβάλλοντα χώρο, αλλά οι φωνές των φρουρών προς τους επαναστάτες να μην μπουν στον περίβολο, ερμηνεύτηκαν στη σύγχιση ως προτροπή για το αντίθετο. Καθώς οι οπλισμένοι επαναστάτες μπήκαν στον περίβολο, δέχτηκαν πυρά και ανταπέδωσαν, με την αψιμαχία να συνεχίζεται ως τις 15:00. Εκείνη την ώρα, Εθνοφρουροί έφεραν κανόνια και άρχισαν να γκρεμίζουν τα παλιά τείχη της Βαστίλης. Μέχρι τις 17:30 η φρουρά παραδόθηκε στο έλεος των επαναστατών.
Μετά από τη μάχη, ο διοικητής του φρουρίου σύρθηκε δεμένος, το πλήθος τον έσφαξε και μαζί του 10 περίπου στρατιώτες. Τα κεφάλια τους περιφέρθηκαν καρφωμένα σε παλούκια μέσα στην πόλη ενώ το φρούριο γκρεμίστηκε. Η άλωση της Βαστίλης σηματοδότησε τη λαϊκή δυναμική, ικανή να γκρεμίσει το παλιό καθεστώς. Σήμερα η μέρα της άλωσης της Βαστίλης (14 Ιουλίου) είναι εθνική γιορτή και επέτειος της Γαλλικής Επανάστασης.
