Κατά την εισβολή του Ναπολέοντα στη Ρωσία και μετά τη μεγάλη μάχη του Μποροντίνο, o ρωσικός στρατός υποχώρησε από το πεδίο της μάχης προς το νότο, αφήνοντας μια ισχυρή οπισθοφυλακή που διεξήγαγε σκληρό επιβραδυντικό αγώνα επιτρέποντας την εκκένωση της Μόσχας. Στις 12 Σεπτεμβρίου 1812, υπό την καταδίωξη της εμπροσθοφυλακής του γαλλικού στρατού υπό τους Στρατάρχες Μυρά και Μορτιέ, ο Στρατηγός Κουτούζωφ -που μόλις είχε προαχθεί από τον Τσάρο σε Στρατάρχη των ρωσικών δυνάμεων- έλαβε μαζί με τους επιτελείς του την πιο φριχτή απόφαση: την εγκατάλειψη της ρωσικής πρωτεύουσας χωρίς μάχη.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 7 Σεπτεμβρίου 1812: Μάχη του Μποροντίνο, γιγαντομαχία με έπαθλο τη Μόσχα
Η κατάσταση των δυνάμεών του δεν επέτρεπε ένα νέο Μποροντίνο, καθώς έπρεπε να ξεκουράσει τους κατάκοπους στρατιώτες του, να αναπληρώσει τις απώλειες και κυρίως να συγκεντρώσει προμήθειες για να συνεχίσει τον αγώνα. Ένας στρατός χωρίς σφαίρες, οβίδες και ψωμί δεν μπορεί να πολεμήσει και η Μόσχα κρίθηκε πως που δεν μπορούσε να κρατηθεί.
Την επομένη κι όλας ο ρωσικός στρατός άρχισε να διαφεύγει από πλάγιες οδούς ακολουθούμενος από το μεγαλύτερο μέρος των 270.000 κατοίκων χιλιάδων, από τους οποίους κάπου 10 με 15 χιλιάδες επέλεξαν να μείνουν μαζί με 10 χιλιάδες ακόμα Ρώσους τραυματίες και ασθενείς που δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν. Έτσι όταν στις 14 Σεπτεμβρίου η γαλλική Μεγάλη Στρατιά έφτασε στην πόλη την βρήκε σχεδόν άδεια.
Ο Ναπολέων βιάστηκε να μπεί στη Μόσχα. Πίστευε ότι με την αρχαία πρωτεύουσα της ρωσικής αυτοκρατορίας στα χέρια του, ο Τσάρος θα αναγκαζόταν να συνθηκολογήσει. Ενώ ο ρωσικός στρατός θα ξεχειμώνιαζε στην ύπαιθρο τη στιγμή που ο δικός του θα βρισκόταν προστατευμένος στη Μόσχα. Η παρέλαση της Μεγάλης Στρατιάς μέσα στους άδειους δρόμους πρέπει να ήταν ένα από τα πιο εντυπωσιακά θεάματα της εποχής αλλά η σχεδόν παντελής απουσία κοινού έδειχνε να κλέβει τη λάμψη της μεγαλύτερης στιγμής του θριάμβου του.
Το απόγευμα της ίδιας μέρας οι κατάκοποι Γάλλοι και οι σύμμαχοί τους ξύπνησαν από μια ανήσυχη ατμόσφαιρα. Η πόλη είχε τυλιχθεί στις φλόγες. Ο δήμαρχος της, κόμης Ροστόπκιν, οργάνωσε σχέδιο εμπρησμού της για να μην μολύνουν οι ξένοι το άγιο χώμα της μοσχοβίτικης γης. Όλες οι αποθήκες υλικού, οι δημόσιες υπηρεσίες, τα κτίρια και οι αποθήκες πυρομαχικών καίγονταν. Ο Ροστόπκιν χρησιμοποίησε ακόμα και καταδίκους που απελευθέρωσε από τις φυλακές για να πυρπολήσουν την πόλη.
Μέσα στις επόμενες μέρες, η φωτιά εξαπλώθηκε, αποτέλεσμα των διαρκών προσπαθειών εμπρησμού και της απουσίας συνεργασίας του πληθυσμού. Αν και έβλεπαν τις καλύβες και τα υποστατικά τους να καίγονται, οι κάτοικοι της Μόσχας στήριξαν την σκληρή απόφαση του Τσάρου να καταστραφεί κάθε υλικό που θα μπορούσε να βοηθήσει έστω κι έμμεσα τον εχθρό.
Ο γαλλικός στρατός αντέδρασε και ομάδες εμπρηστών συλλαμβάνονταν σε κάθε συνοικία, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό. Οι αντλίες είχαν επίσης καταστραφεί επίτηδες, μέρος του σχεδίου του Ροστόπκιν. Η καταστροφή συνεχίστηκε αμείωτη για πέντε μέρες, με τη φωτιά να γιγαντώνεται και να καταστρέφει τα 2/3 της πόλης. Ο Ναπολέων τελικά θα έχανε το χειμερινό καταφύγιο του, ενώ οι Ρώσοι ήταν πιο ευπροσάρμοστοι στο βαρύ χειμώνα τους.
