ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 30 Μαρτίου 1856: Τελειώνει ο Κριμαϊκός Πόλεμος, με το σοκ της καταστροφής να φέρνει μεγάλες αλλαγές

Υπογράφεται στο Παρίσι μεταξύ της Ρωσίας, της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, της Βρετανίας, της Γαλλίας και του βασιλείου της Σαρδηνίας η συνθήκη τερματισμού του πολύνεκρου Κριμαϊκού πολέμου.

Ρωσία και Σύμμαχοι υπέστησαν συνολικά πάνω από μισό εκατομμύριο απώλειες με τις μισές από αυτές να οφείλονται σε ασθένειες, στις καιρικές συνθήκες και στην κακή φροντίδα στο πεδίο των επιχειρήσεων. Μεγαλύτερες ήταν οι ρωσικές απώλειες αλλά η φρίκη δεν επικεντρώθηκε μόνο στους αριθμούς όσο στον τρόπο που αυτές έλαβαν χώρα.

Η επίθεση του βρετανικού 93ου συντάγματος Highlanders στη μάχη του ποταμού Άλμα

Η στρατηγική περί πολέμου αντίληψη και στις δύο παρατάξεις αντανακλούσε σε μεγάλο μέρος την μετα-ναπολεόντεια εποχή: παλιές τακτικές, αντιλήψεις περί ηγεσίας και στρατηγικής, που δεν ανταποκρίνονταν πλέον στις εξελίξεις της πολεμικής τεχνολογίας και  της κοινωνίας.

Ο πόλεμος που ξεκίνησε ως μία ακόμα Ρωσοτουρκική εμπλοκή σε μια μακρά σειρά συγκρούσεων μεταξύ των δύο αυτοκρατοριών, έμελλε να εξελιχθεί στον πρώτο μεγάλο πόλεμο σε ευρωπαϊκό έδαφος μετά τη μάχη του Βατερλώ και τον πρώτο που λάμβανε διαστάσεις “παγκοσμιοποίησης” με τα μέτρα της εποχής.

Με την Οθωμανική αυτοκρατορία σε πτώση και τη Ρωσία σε άνοδο, οι νέες τεχνολογίες στον τομέα του ανεφοδιασμού και των σύγχρονων όπλων έκαναν την προοπτική να καταρρεύσει η Οθωμανική αυτοκρατορία και να διαμελιστεί από τη Ρωσία ένα πολύ πιθανό σενάριο. Η προοπτική πανικόβαλε τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία που τάχθηκαν στο πλευρό της Τουρκίας εκστρατεύοντας κατά των Ρώσων.

Ο πόλεμος εξελίχθηκε σε μια πραγματική ανθρωποσφαγή περιορισμένη στα εδάφη της χερσονήσσου της Κριμαίας καθώς οι στρατιώτες και των δύο πλευρών υπέφεραν από τη φονικότητα του πυροβολικού αλλά και τον αμείλικτο ρωσικό χειμώνα, που σκότωσε και ακρωτηρίασε περισσότερους από ότι οι σφαίρες και οι οβίδες. Η στρατιωτική τέχνη εξελίχθηκε σε στρατιωτική επιστήμη, με τα επιτελεία να αναθεωρούν μνημεία αιώνων.

Έτσι, εμφανίστηκαν οι σύγχρονες στρατιωτικές στολές, η επιστήμη της στρατιωτικής επιμελητείας, της φροντίδας δηλαδή για τις ανάγκες του στρατιώτη, η μεθοδική στρατιωτική ιατρική, οι τακτικές μάχης εξελίχθηκαν ενώ αναθεωρήθηκε η εξέλιξη των αξιωματικών από ένα επάγγελμα κατ’ απονομή σε αριστοκράτες, σε ένα σοβαρό λειτούργημα επαγγελματιών, που αποφοιτούσαν από σχολές.

Ακόμη αντιμετωπίστηκαν οργανωμένα -μετά από αυτόν το πόλεμο- ζητήματα όπως η διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών στρατωνισμού, η ποιότητα των στολών, η παροχή εγκαταστάσεων, μέσων και εκπαίδευσης για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις στην υγιεινή και στην παροχή τροφής των στρατιωτών. Επίσης έγιναν τα πρώτα βήματα για την υποστήριξη τους από το μετατραυματικό σοκ των εμπειριών του πολέμου. Ως τότε, οι στρατιώτες αντιμετωπίζονταν απλά ως αναλώσιμο είδος, χωρίς καμία ιδιαίτερη φροντίδα.

Η Ρωσία βγήκε ηττημένη, αν και έχασε ελάχιστες μάχες αλλά οι μεγάλες απώλειες που υπέστη ο στρατός της, την ανάγκασαν να αποζητήσει ειρήνη. Στους όρους της συνθήκης ήταν η απώλεια των παραδουναβίων ηγεμονιών, που επιστράφηκαν στην Τουρκία και η απαγόρευση των βαρέων ρωσικών πολεμικών από τη Μαύρη Θάλασσα, κάτι που ξανάνοιξε το εμπόριο στις πλούσιες πόλεις της περιοχής και απομάκρυνε τον κίνδυνο εξόδου της Ρωσίας στη Μεσόγειο. Ρωσία και Τουρκία βυθίστηκαν σε εσωτερικές ανακατατάξεις καθώς το τέλος του πολέμου συνοδεύτηκε από πλήθος αιτημάτων εθνικής και κοινωνικής χειραφέτησης.

 

Most Popular