ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 20 Απριλίου/2 Μαΐου 1876: Επανάσταση του Απριλίου, η γέννηση της σύγχρονης Βουλγαρίας

Ξεσπά η βουλγαρική “Επανάσταση του Απριλίου” του 1876 που θα οδηγήσει στην ίδρυση του σύγχρονου βουλγαρικού κράτους.

Ενθαρρυμένοι από την βοσνιακή επανάσταση το προηγούμενο έτος και την ίδρυση της αυτοκέφαλης βουλγαρικής εκκλησίας το 1870, οι νέες ιδέες του ευρωπαϊκού εθνικισμού βρήκαν πρόσφορο έδαφος στις βουλγαρικές κοινότητες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Καθοδηγούμενοι από μια μυστική επαναστατική εταιρία, το Κεντρικό Βουλγαρικό Επαναστατικό Κομιτάτο (BRCC), δημιούργησαν οργανώσεις στις περιοχές όπου το βουλγαρικό στοιχείο υπερτερούσε. Με καταλύτη την αύξηση των φόρων στους μη μουσουλμάνους υπηκόους, η ένταση δημιούργησε συνθήκες για ξεσηκωμό.

Το βουλγαρικό κράτος με βάση τη συνδιάσκεψη των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων στην Κωνσταντινούπολη θα χωριζόταν σε δύο ηγεμονίες με αυτονομία αλλά υποτελείς στη σουλτανική εξουσία, ανάλογο με το σύστημα των ηγεμονιών της Μολδαβίας και Βλαχίας. Το βουλγαρικό κράτος θα περιλάμβανε όλους τους βουλγαρόφωνους πληθυσμούς της Βαλκανικής από τη Μαύρη θάλασσα ως την Αλβανία. Το σχέδιο απορρίφθηκε από τους Οθωμανούς.

Στις 20 Απριλίου (παλαιό ημερολόγιο), ένοπλοι επιτέθηκαν στον αστυνομικό σταθμό Κοπριβστίτσα, διαλύοντάς τον. Νέες επιθέσεις εξαπλώθηκαν σε όλη την Σρέντνα Γκόρα και στη Β.Δ. Ροδόπη ενώ σε μικρότερο βαθμό σε Γκράμποβο, Τριάβνα, Παβλικένι, Σλίβεν και Μπέροβο. Οι Βούλγαροι επιτίθεντο σε τουρκικά χωριά στοχοποιώντας κρατικές υπηρεσίες και υπαλλήλους, αστυνομικούς και στρατιώτες, αλλά υπήρξαν φαινόμενα σφαγής πολιτών και  καταστροφής περιουσιών. Οι Τούρκοι αντέδρασαν με τη γνωστή σκληρότητά τους. Μονάδες τακτικού στρατού αλλά και άτακτοι Βαζιβουζούκοι σάρωσαν τα βουλγαρικά χωριά σκοτώνοντας αδιακρίτως.

Οι καταστροφές και οι σφαγές προκάλεσαν την αντίδραση της Δύσης με προσωπικότητες όπως ο Βίκτωρ Ουγκώ, ο Κάρολος Δαρβίνος, ο Όσκαρ Γουάλντ κι ο Γκιουζέπε Γκαριμπάλντι να καταγγέλουν τις τουρκικές ακρότητες. Διπλωματική διάσκεψη των Μεγάλων Δυνάμεων εξέδωσε απόφαση να ιδρυθούν δύο αυτόνομες βουλγαρικές ηγεμονίες αλλά οι Οθωμανοί το απέρριψαν.

Η Μεγάλη Βουλγαρία του Αγίου Στεφάνου και η πολύ πιο περιορισμένη Βουλγαρία της διάσκεψης του Βερολίνου. Ένα βουλγαρικό κράτος πρώτου μεγέθους θα κυριαρχούσε στα Κεντρικά Βαλκάνια και θα έκανε τη Ρωσία κυρίαρχη δύναμη επιρροής στην περιοχή. Η κίνηση θα εξοβέλιζε την Οθωμανική Τουρκία από την Ευρώπη αλλά θα ακύρωνε τα σχέδια επέκτασης της Αυστρουγγαρίας στην Βαλκανική και θα προκαλούσε την εχθρότητα των άλλων βλακανικών εθνών (Ρουμανίας, Σερβίας, Ελλάδας) που θα αναζητούσαν επιθετικά συμμαχίες με την Βρετανία και τη Γαλλία για να αντισταθμίσουν την χαμένη ισχύ τους. Το σχέδιο ακυρώθηκε από τον καγκελάριο Βίσμαρκ πριν εφαρμοστεί.

Η αντίδραση της Ρωσίας, με αφορμή την απόρριψη των αποφάσεων της Διάσκεψης της Κωνσταντινούπολης, ήταν να κηρύξει τον πόλεμο στην Τουρκία το επόμενο έτος και να γίνει έτσι ο καταλύτης των εξελίξεων. Ο νέος Ρωσοτουρκικός πόλεμος θα κρατήσει ένα χρόνο και θα λήξει με την συνθήκη του Αγίου Στεφάνου του 1878, που θα δημιουργεί ένα κυρίαρχο στα Βαλκάνια Βουλγαρικό ανεξάρτητο κράτος. Το όραμα της Μεγάλης Βουλγαρίας έδειχνε να πραγματοποιείται εις βάρος των άλλων βαλκανικών λαών αλλά η παρέμβαση του Βίσμαρκ “έσωσε” τα πράγματα. Με νέο συνέδριο, τα σύνορα της Βουλγαρίας περιορίστηκαν αρκετά αλλά το πρώτο βήμα της βουλγαρικής ανεξαρτησίας είναι γεγονός.

Most Popular