ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 17/30 Μαΐου 1913: Συνθήκη του Λονδίνου, το τέλος του Α΄, η αρχή του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου

Με τη Συνθήκη του Λονδίνου του 1913 τερματίζονται οι εχθροπραξίες του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου. O συγκεκριμένος πόλεμος των 234 ημερών αποτελούσε ένα μοναδικό επίτευγμα, όχι μόνο γιατί τέσσερα μικρά βαλκανικά έθνη (Ελλάδα, Σερβία, Βουλγαρία, Μαυροβούνιο)  νίκησαν αποφασιστικά την Οθωμανική αυτοκρατορία αλλά και γιατί μπόρεσαν να συνεννοηθούν μεταξύ τους για να το πετύχουν, παρά το γεγονός ότι αντιθέσεις και διαφωνίες υπήρχαν μεταξύ τους ακόμα και για την κυριότητα των εδαφών που θα απελευθέρωναν.

Ο κοινός εχθρός που αντιμετώπιζαν, η συσσωρευμένη πικρία από ήττες που υπέστησαν μεμονωμένα και η δυσπιστία τους σε “σωτήρες” μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων, που αναμιγνύονταν ακόμα στα εσωτερικά τους, εκκινούσαν πολέμους και μετά τους άφηναν στην τύχη τους, τα ένωσαν και έδωσαν το απαραίτητο κίνητρο συνεργασίας προς τον κοινό σκοπό: την ήττα των Οθωμανών.

Μετά από μια συμφωνία ανακωχής, οι Δυνάμεις επενέβησαν και πάλι για να φέρουν την ειρήνευση και να θέσουν τα πέντε μέρη. των νικητών και ηττημένου. σε τροχιά συνεννόησης, σίγουρα ξαφνιασμένες από το αποτέλεσμα αλλά πρόθυμες να επηρεάσουν τη νέα χάραξη συνόρων. Έτσι βάσει της συμφωνίας:

-Η Οθωμανική Αυτοκρατορία εκδιώκεται από το Ευρωπαϊκό έδαφος χάνοντας όλες τις επαρχίες της δυτικά της γραμμής Αίνου-Μηδείας (σημ. Enez-Kıyıköy).

-Tα νησιά του Αιγαίου περιέρχονταν στην Ελλάδα πλην των Δωδεκανήσων, που βρίσκονταν ήδη υπό ιταλική κυριαρχία από το 1911, των Ίμβρου και Τενέδου, που ήλεγχαν τη δίοδο του Ελλησπόντου και της Κρήτης, που αν και τέθηκε εκτός τουρκικής κυριαρχίας η τύχη της αφέθηκε να αποφασιστεί δια νέας διάσκεψης των Δυνάμεων.

-Το καθεστώς της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και του Νόβι Παζάρ θα καθορίζονταν με νέα συνθήκη.

-Ιδρύεται μετά από πίεση και επιμονή της Αυστρουγγαρίας και της Ιταλίας το ανεξάρτητο κράτος της Αλβανίας στα σύνορα που κατέχει και σήμερα. Αν και δεν αποτέλεσε μέλος της Βαλκανικής Συμμαχίας και δεν πολέμησε, η Αλβανία, τα εδάφη της οποίας κατέχονταν από Σερβικά, Μαυροβουνιακά και Ελληνικά στρατεύματα τον Δεκέμβριο του 1912, είχε επαναστατήσει την άνοιξη του προηγούμενου έτους σημειώνοντας επιτυχία τον Αύγουστο με την κατάληψη των Σκοπίων και τη συναίνεση της Υψηλής Πύλης να παραχωρήσει προνόμια.

Ο πόλεμος έδωσε νέα δυναμική, αφού έθετε τα χριστιανικά κράτη Ελλάδας και Σερβίας στην αντίπερα όχθη των στενών του Οτράντο ελέγχοντας κατά το ήμισυ τη δίοδο της Αδριατικής, μια προοπτική που και η Ιταλία και η Αυστρο-Ουγγρική αυτοκρατορία δεν θα ήθελαν σε καμία περίπτωση να δουν να υλοποιείται. Έτσι ένα μικρό, εύκολα διαχειρίσιμο αλβανικό κράτος με μάλλον καχύποπτες τάσεις έναντι Ελλάδος και Σερβίας, ήταν ό,τι χρειάζονταν ακριβώς οι δύο Δυνάμεις για να διατηρήσουν την επιρροή τους στην Αδριατική και τον έλεγχο της χώρας.

To τέλος του πολέμου έφερε μεγάλη αγαλλίαση και στα τέσσερα Βαλκανικά κράτη που πέτυχαν τους πολιτικούς και εδαφικούς στόχους τους πέρα από κάθε προσδοκία. Ο πόλεμος τα είχε εξαντλήσει, τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά, οι μεγάλες απώλειες των στρατών τους είχαν ήδη μεγάλο κοινωνικό αντίκτυπο.

Γελοιογραφία του περιοδικού Punch για την επαύριο του Βαλκανικού Πολέμου. Με την Τουρκία τιμωρία στη γωνία η “δασκάλα” Ευρώπη προσπαθεί να ηρεμήσει τους Βαλκάνιους μαθητές που ήδη μαλώνουν μεταξύ τους.

Ωστόσο, οι σπόροι της νέας καταστροφής βλάσταιναν ήδη. Η στρατιωτική επιτυχία έδωσε κίνητρα για έναν νέο γύρο, καθώς οι μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις όλων σχεδόν των αντιμαχομένων αλληλοκαλοκαλύπτονταν. Εδάφη που κατείχαν οι Έλληνες, τα διεκδικούσαν επίσης οι Βούλγαροι ή και οι Σέρβοι και αντίστοιχα για εδάφη των Βουλγάρων και των Σέρβων. Μόνο το Μαυροβούνιο έμεινε ουδέτερο, ικανοποιημένο με τα μικρά κέρδη του. Πολύ σύντομα, το φάσμα μιας νέας πολεμικής αναμέτρησης θα εμφανιζόταν πάνω από τα Βαλκάνια.

Most Popular