ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 25 Απριλίου 1915: Συμμαχική απόβαση στην Καλλίπολη, το θράσος που τιμωρήθηκε

Πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στην χερσόνησο της Καλλίπολης η πρώτη αποβίβαση συμμαχικών στρατευμάτων από ANZAC (Australian and New Zealand Army Corps), δηλαδή από αυστραλιανά και νεοζηλανδικά στρατεύματα. Η επιχείρηση συντονιζόταν από το Βρετανικό ναυαρχείο (πρώτος Λόρδος του ναυαρχείου ο Ουίνστον Τσώρτσιλ) και ήταν προοίμιο ενός φιλόδοξου σχεδίου για την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης και την απονεύρωση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε 5 Μεραρχίες (~100.000 άνδρες από Βρετανούς, Αυστραλούς, Νεοζηνλανδούς και Γάλλους) που με αφετηρία τη Λήμνο, και με την ισχυρή υποστήριξη του στόλου θα σίγαζαν τα πυροβολεία της χερσονήσου της Έλλης (πορθμός του Ελλησπόντου). Στη συνέχεια, το πυροβολικό των μεραρχιών θα εκμηδένιζε τις πυροβολαρχίες της αντίπερα ασιατικής ακτής και θα αποβιβαζόταν εκκαθαρίζοντάς την από κάθε αντίσταση. Ανοίγοντας έτσι το «στόμιο» του Ελλησπόντου για το συμμαχικό στόλο, που θα εισερχόταν και θα καταναυμαχούσε τον τουρκικό στη θάλασσα του Μαρμαρά και θα καταλάμβανε την Πόλη.

Γαλλικά στρατεύματα στη Λήμνο με φόντο το συμμαχικό στόλο. Το νησί καταλήφθηκε στην ουσία, παρά τη γνώμη της ελληνικής κυβέρνησης που παρέμενε αποκλεισμένη στην Αθήνα. Στόχος ήταν με τη Λήμνο ως βάση να εξελιχθεί η επίθεση στην Καλλίπολη. Φυσικά τέτοια συγκέντρωση στρατευμάτων δεν μπορούσε να μείνει μυστική. Το αποτέλεσμα ήταν πως οι Σύμμαχοι έπεσαν σε μια σειρά πλήρως οργανωμένων, επανδρωμένων κι εξοπλισμένων οχυρωματικών έργων.

Η έξοδος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας από τον πόλεμο, η άμεση σύνδεση με την Ρωσία από τον ίδιο δρόμο, που πριν 60 χρόνια οι ίδιοι οι Αγγλογάλλοι της είχαν επιτεθεί, και ο διαμελισμός της κρίσιμης Μέσης Ανατολής σε «σφαίρες επιρροής» ήταν το φαντασιακό έπαθλο της εκστρατείας που θα άξιζε -κατά την κρίση των σχεδιαστών- μερικές χιλιάδες νεκρούς.

Το μετεσκευασμένο οπλιταγωγό “River Clyde” αποβιβάζει στρατεύματα στην Καλλίπολη. Την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν ακόμα πλοία ειδικά διαμορφωμένα για αποβάσεις σε μη προετοιμασμένες ακτές. Η ύπαρξη ενός μεγάλου και οργανωμένου λιμανιού στην κατοχή του εμπολέμου ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για να αποβιβάσει στρατεύματα. Η απόφαση για την επιχείρηση στην Καλλίπολη ήταν πρωτοποριακή και τολμηρή αλλά κατέδειξε την ανάγκη για ειδικά αποβατικά.

Δυστυχώς, η εκστρατεία πήρε άσχημη τροπή από την αρχή. Καθυστερήσεις, αδιαφορία τήρησης στοιχειωδών κανόνων μυστικότητας και υποτίμηση του αντιπάλου απορρόφησαν υπερδιπλάσιες δυνάμεις (~480.000 Βρετανούς και αποίκους και 90.000 Γάλλους) και σκότωσαν κάπου 250.000 από αυτούς. Οι Τούρκοι κράτησαν τις καλά προετοιμασμένες θέσεις τους και πολέμησαν, υπό τις εντολές Γερμανών «συμβούλων» αλλά και δυναμικών δικών τους αξιωματικών όπως ο Μουσταφά Κεμάλ πασάς (διοικητής τότε της οθωμανικής 19ης ΜΠ ). Οι πυροβολαρχίες τους όχι μόνο δεν σίγησαν αλλά βύθισαν και προξένησαν βλάβες σε 8 μεγάλα συμμαχικά πολεμικά. Τελικά οι Σύμμαχοι θα αποχωρήσουν ντροπιαστικά σε μια από τις χειρότερες μάχες του Πολέμου, που θα κρατήσει μήνες υπό άθλιες συνθήκες.

Most Popular