Το Ιράν, το 1941 βρισκόταν στο τέλος ενός πολυετούς εμφυλίου πολέμου (είχε ξεκινήσει το 1925), υπό τη διοίκηση ενός πρώην αξιωματικού της Περσικής Ταξιαρχίας Κοζάκων της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, του Ρεζά Παχλαβί. Ο Παχλαβί ανήλθε στο αξίωμα του πρωθυπουργού και με την εκθρόνιση του Αχμάντ Καζάρ, επελέγη για Σάχης στη θέση του. Ο ίδιος ήθελε ένα σύγχρονο και ισχυρό Ιράν (άλλαξε το όνομα από Περσία) και εκκίνησε σειρά συνεργασιών με ισχυρές χώρες του εξωτερικού, για να ανατάξει τις υποδομές της χώρας του.
Οι προσπάθειες αυτές ενόχλησαν τη Μεγάλη Βρετανία, που είχε σημαντικά συμφέροντα στη χώρα, ελέγχοντας και τις πετρελαιοπηγές, που δεν ήθελε να αμφισβητηθούν από τη νέα διακυβέρνηση ή -ακόμα χειρότερα- να εμφανιστούν ανταγωνιστές, π.χ. η Γερμανία. Η τελευταία είχε κάνει μεγάλες επενδύσεις στο Ιράν μεταξύ των ετών 1935 και 1940 οπότε με την έναρξη του B΄ Παγκοσμίου πολέμου στην Ευρώπη.
Στην προσπάθεια αυτή, η Βρετανία θα συνεργαστεί με τη Σοβιετική Ένωση, καθώς δύο εβδομάδες μετά τη γερμανική εισβολή στην ΕΣΣΔ, έγιναν επίσημα σύμμαχοι. Με τους Βρετανούς να ενδιαφέρονται για την τύχη των πετρελαϊκών αποθεμάτων και τους Σοβιετικούς να θέλουν να αποκτήσουν πρόσβαση στον Υπερ-ιρανικό Σιδηρόδρομο που θα τους εξασφάλιζε επικοινωνία με τη Βρετανία και τις ΗΠΑ για να λαμβάνουν βοήθεια σε υλικό, οι δύο συμμάχησαν για να ανατρέψουν τον Παχλαβί.
Μετά από επανειλημμένες εκκλήσεις προς τον Παχλαβί να παραδοθεί, ο Κόκκινος Στρατός εισέβαλε στις 25 Αυγούστου 1941 με δύο Στρατιές και προέλασε προς την Τεχεράνη. Ο Σάχης στις 16 Σεπτεμβρίου παραιτείται και εγκαταλείπει την πόλη μαζί με σημαντικό μέρος του πληθυσμού, που φοβόταν εκτελέσεις από τους κομμουνιστές. Σε χειρόγραφο μήνυμα του ο Ρεζά άφηνε διάδοχο τον γιό του Μωχάμαντ (ο οποίος θα είναι και ο τελευταίος Σάχης του Ιράν καθώς θα επιστρέψει και θα παραμείνει στην εξουσία έως το 1979, που ξέσπασε η Ισλαμική Επανάσταση). Οι Βρετανοί κατέφθασαν και αυτοί από θαλάσσης και αφού κατέβαλαν εύκολα το ελάχιστον ναυτικό του Ιράν, αποβίβασαν δύο Μεραρχίες και δυο ταξιαρχίες προελαύνοντας προς τα Βόρεια.
Η Αγγλο-Σοβιετική επέμβαση είχε σαν αποτέλεσμα την κατοχή του Ιράν για τρία χρόνια, όπου θα χρησιμοποιήσουν το έδαφος του ως βάση επικοινωνίας μεταξύ των τριών Μεγάλων Συμμάχων (μια από τις λίγες συναντήσεις των ηγετών τους θα λάβει χώρα στην πρωτεύουσα Τεχεράνη), αλλά και ως πηγή ανεφοδιασμού σε πετρέλαιο. Το τραγικό της υπόθεσης ήταν πως ο Σάχης Παχλαβί ήταν έτοιμος να συνεργαστεί με τους Συμμάχους, μειώνοντας τη γερμανική οικονομική διείσδυση στη χώρα του αλλά όχι και να αποδεχθεί τις απαιτήσεις τους πλήρως. Φαίνεται όμως πως στις δύσκολες ώρες του πολέμου τα περιθώρια ανοχής μιας μεγάλης Δύναμης στις αιτιάσεις μιας μικρής χώρας ήταν μηδενικά.
Οι Σύμμαχοι θα αποχωρήσουν το 1946, κι ενώ στη χώρα είχαν οργανωθεί ομάδες φιλο-ναζιστικών αντιστασιακών Ιρανών, ένα εφήμερο ανεξάρτητο Κουρδικό κράτος και άλλες οντότητες που επιθυμούσαν να τη διαμελίσουν. Το κουρδικό κράτος υποκινείτο από τους Σοβιετικούς, που το 1945 πυροδότησαν την “κρίση του Αζερμπαϊτζάν”, αποσπώντας ένα κομμάτι του Ιράν και δημιουργώντας την Λαϊκή Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν. Ενώ τον Μάρτιο του 1946 αρνήθηκαν να αποχωρήσουν και από το βόρειο Ιράν υποστηρίζοντας ότι αντιμετωπίζουν “προκλήσεις ασφαλείας”. Η άρνηση των Σοβιετικών θα κάνει την κυβέρνηση του Ιράν να αποταθεί στο νεοσύστατο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ (πρώτη κρίση του Σ.Α.) που αν και αδύναμο ακόμα διεθνές όργανο, θα αναγκάσει τους Σοβιετικούς να αποχωρήσουν τελικά το Μάιο.
