ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 26 Δεκεμβρίου 1943: Ναυμαχία του Βορείου Ακρωτηρίου, η βύθιση του θωρηκτού “Scharnhorst”

Κατά το Β’ Παγκόσμιιο Πόλεμο, μονάδες του Βρετανικού Στόλου απομονώνουν και καταναυμαχούν το γερμανικό θωρηκτό “Scharnhorst” στον Αρκτικό Ωκεανό, βυθίζοντάς το.

Το θωρηκτό Scharnhorst

Στα τέλη του 1943, η κακή κατάσταση στο Ανατολικό Μέτωπο έκανε το Γερμανικό Επιτελείο να αναζητήσει βιαστικά λύσεις για να ανατρέψει τις εξελίξεις. Με το Γερμανικό Στρατό σε πλήρη υποχώρηση μετά τις τρομακτικές ήττες στο Στάλινγκραντ, στη Βόρειο Αφρική και στην Ιταλία, o Χίτλερ απαίτησε τη σημαντική συμβολή του ναυτικού στον πόλεμο. Μετά από συνάντηση με τον αρχηγό του γερμανικού Ναυτικού, Ναύαρχο Ντάινιτς, αποφασίστηκε πως καθώς το όπλο των υποβρυχίων δεχόταν μεγάλη πίεση λόγω της τελειοποίησης των ανθυποβρυχιακών τακτικών των Συμμάχων, η ανάπτυξη μεγάλων πολεμικών πλοίων που θα δρούσαν επιδρομικά κομματιάζοντας τις συμμαχικές νηοπομπές καθώς κατευθύνονταν προς τη Ρωσία, ήταν η ενδεδειγμένη λύση.

To Scharnhorst είχε κωδικοποιηθεί αρχικά ως βαρύ καταδρομικό για να επιτρέψει στη Γερμανία να το εντάξει στη δύναμη του ναυτικού της καθώς οι όροι των Βερσαλλιών απαγόρευαν την απόκτηση θωρηκτών. Ωστόσο, με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία αυτό και το αδερφό του πλοίο, "Gneisenau" κωδικοποιήθηκαν εκ νέου ως "Schlachtschiffs" (θωρηκτά).
To Scharnhorst είχε κωδικοποιηθεί αρχικά ως βαρύ καταδρομικό για να επιτρέψει στη Γερμανία να το εντάξει στη δύναμη του ναυτικού της καθώς οι όροι των Βερσαλλιών απαγόρευαν την απόκτηση θωρηκτών. Ωστόσο, με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία αυτό και το αδερφό του πλοίο, “Gneisenau” κωδικοποιήθηκαν εκ νέου ως “Schlachtschiffs” (θωρηκτά).

Ο κλήρος έπεσε στο θωρηκτό “Scharnhorst”, ένα μεγάλο πολεμικό της ομώνυμης κλάσης που είχε λάβει μέρος σε μερικές από τις σημαντικότερες επιχειρήσεις του πολέμου. Ατυχώς, το “Scharnhorst” θα ήταν μόνο του σε αυτήν την αποστολή καθώς την εποχή εκείνη, το μεγάλο θωρηκτό “Tirpitz” είχε δεχθεί μεγάλες ζημιές από αεροπορικούς βομβαρδισμούς, ενώ πέντε ελαφρύτερα καταδρομικά ήταν απασχολημένα στη Βαλτική.

To βρετανικό θωρηκτό Duke of York.

Το γερμανικό θωρηκτό των 32.000 τόνων είχε ξεκινήσει με τη συνοδεία 5 αντιτορπιλικών από το αγκυροβόλιό του στο νορβηγικό Altafjord με στόχο την παρεμπόδιση των συμμαχικών νηοπομπών. Η κίνηση έγινε μετά τον εντοπισμό από γερμανικά αεροπλάνα της νηοπομπής JW-55B, ενός σχηματισμού 19 πλοίων που μετέφεραν εφόδια προς τη  Ρωσία. Αμέσως, ο γερμανός ναύαρχος Έριχ Μπέϋ (Erich Bey) έλαβε οδηγίες αναχαίτισης της σε μια αποστολή που ονομάστηκε επιχείρηση Ostfront. Τα γερμανικά αεροπλάνα, όμως, απέτυχαν να εντοπίσουν και μια ισχυρή δύναμη του Βρετανού ναυάρχου Μπρούς Φρέηζερ (Bruce Fraser) αποτελούμενη από το θωρηκτό HMS Duke of York, τα καταδρομικά HMS Jamaica, HMS Belfast, HMS Norfolk και HMS Sheffield καθώς και 9 αντιτορπιλικά.

Το βρετανικό θωρηκτό HMS Duke of York ανοίγει πυρ με τα πυροβόλα των 14 ιντσών.

To “Scharnhorst” συναντήθηκε με τα εχθρικά πλοία απροειδοποίητα, καθώς στερείτο αξιόπιστου ραντάρ ενώ οι καιρικές συνθήκες ήταν κακές, ακυρώνοντας τις αναγνωριστικές πτήσεις γερμανικών αεροσκαφών. Το γερμανικό θωρηκτό απέσπασε τα συνοδά πλοία του για αναγνώριση και έπεσε στην παγίδα των καταδρομικών HMS Sheffield, HMS Norfolk και HMS Belfast. Τα βρετανικά είχαν το πλεονέκτημα του καλύτερου ραντάρ και είχαν εντοπίσει το γερμανικό θήριο από απόσταση 30 χλμ. στο αρκτικό σκότος. Αν και υπερτερούσε σε ισχύ πυρός, το θωρηκτό, υποχώρησε καταδιωκόμενο προς νότο έχοντας υποστεί δύο κρίσιμες ζημιές. Ο ένας του κύριος πύργος πυροβόλων ήταν εκτός δράσης και το ραντάρ ήταν πλέον πλήρως κατεστραμμένο. Το “Scharnhorst” ήταν πια εντελώς τυφλό.

Ένα από τα βρετανικά αντιτορπιλικά που έλαβαν μέρος στην καταδίωξη του “Scharnhorst” επιστρέφει στη βάση του επευφημούμενο.

Παρόλα αυτά, ο Μπέϋ ήταν ακόμα αισιόδοξος. Η ταχύτητα του πλοίου παρέμενε υψηλή και τα βρετανικά καταδρομικά ακολουθούσαν ασθμαίνοντας, ενώ τις ζημιές θα μπορούσε να τις επισκευάσει στο αγκυροβόλιό του στα νορβηγικά φιόρδ. Έχοντας καλύψει το μισό της απόστασης και μόνο με ένα καταδρομικό στο κατόπι του με τα άλλα δύο να έχουν υποστεί βλάβες και διαρροές από τα πυρά του, το πλοίο φαινόταν να είχε γλυτώσει. Όμως με το πλήρωμα να έχει αρχίσει να χαλαρώνει, το “Scharnhorst” δέχτηκε ξαφνικά πλήγματα από βαριά βλήματα των 14 ιντσών.

Αυτά προέρχονταν από τα υπόλοιπα βρετανικά πλοία, τα καταδρομικά “Jamaica”, “Belfast” και το θωρηκτό “Duke of York”, που είχαν μάθει το στίγμα του από την πρώτη σύγκρουση, οπότε κατάφεραν να του κόψουν το δρόμο. Οι βολές τους έθεσαν εκτός μάχης άλλους δύο κύριους πύργους πυροβόλων. Ο Γερμανός ναύαρχος προσπάθησε να στρέψει προς τα ανατολικά για να ξεφύγει από τους διώκτες του, εκμεταλλευόμενος το τελευταίο του πλεονέκτημα, την υψηλή του ταχύτητα. Ταυτόχρονα απάντησε στα πυρά με τους οπτήρες να υπολογίζουν τη θέση των βρετανικών πλοίων με γυμνό μάτι από τις λάμψεις των πυροβόλων τους, πετυχαίνοντας εκπληκτική ακρίβεια ξαφνιάζοντας τον ναύαρχο Φρέϋζερ. Σύντομα, όμως, τα άλλα δύο ελαφρά βρετανικά καταδρομικά έφτασαν και ένωσαν τα πυρά τους.

Το βρετανικό καταδρομικό HMS Norfolk

Τότε ο ναύαρχος Φρέϋζερ εξαπέλυσε τα αντιτορπιλικά που πλησίασαν το λαβωμένο θήραμα. Το γερμανικό θωρηκτό προσπάθησε να τα απομακρύνει με πυρά δευτερεύοντος πυροβολικού αλλά όχι πριν εξαπολύσουν δέσμες τορπιλών, τέσσερις από τις οποίες βρήκαν στόχο μειώνοντας την ταχύτητα του “Scharnhorst” στους 20 κόμβους. Πλησιάζοντας και πάλι το θύμα του, ο Φρέϋζερ άνοιξε και πάλι πυρ με το “Scharnhorst” να δέχεται ανήμπορο τα βλήματα των 14 ιντσών του “Duke of York” και των 8 και 6 ιντσών των καταδρομικών, οπότε γρήγορα υπέκυψε παρασύροντας 1.932 άνδρες στον υγρό του τάφο. Μόλις 36 σώθηκαν και περισυνελέγησαν ενώ οι Βρετανοί είχαν 11 νεκρούς και 11 τραυματίες.

Από τους λίγους επιζώντες του πληρώματος του θωρηκτού “Scharnhorst”.

Το Σεπτέμβριο του 2000, κοινή αποστολή Βρετανών και Νορβηγών με μέσα του Νορβηγικού Πολεμικού Ναυτικού ανακάλυψαν το ναυάγιο του γερμανικού θωρηκτού. Το κύτος είχε καθήσει ανάποδα στον βυθό σε βάθος 290 μέτρων, 57 ναυτικά μίλια βόρεια του Βορείου Ακρωτηρίου στη θάλασσα του Μπάρεντς.

Most Popular