Κατά τον 1ο πόλεμο του Κόλπου, σαν σήμερα καταγράφηκε η αρχική χερσαία σύγκρουση, όταν τμήματα των 1ης και 5ης Μηχανοκίνητων Μεραρχιών και της 3ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας του Ιρακινού στρατού, επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά στο έδαφος της Σαουδικής Αραβίας μέσω του Κουβέϊτ.
Η επίθεση της ιρακινής μηχανοκίνητης δύναμης θα αποτελέσει τη μοναδική επιθετική προσπάθεια του πολέμου για τον Ιρακινό στρατό και χάθηκε για χρόνια στη λήθη της στρατιωτικής ιστορίας. Ωστόσο, η επίθεση παρουσιάζει κάποια χαρακτηριστικά που την κάνουν να ξεχωρίζει.
Καταρχάς, ήταν μια πολύ οργανωμένη επιθετική επιχείρηση για να θεωρηθεί απονενοημένο χτύπημα από πρωτοβουλία του τοπικού διοικητή. Επιπλέον, δείχνει μυστήριο πώς ένας καλά εξοπλισμένος στρατός, όπως ο ιρακινός, προετοιμασμένος για αμυντικό αγώνα, εξαπέλυσε μια επιθετική ενέργεια σε τόσο πρώιμο στάδιο. Θα μπορούσε αυτή η κίνηση να είναι μέρος ενός γενικότερου σχεδίου;
Στην έναρξη του πολέμου, ο ιρακινός στρατός οργανώθηκε με επιμέλεια σε βάθος πίσω από αμυντικά κωλύματα, τάφρους, εκτεταμένα ναρκοπέδια, ορύγματα όπου κρύφτηκαν μονάδες επιπέδου τάγματος και ταξιαρχίας, πυροβολικό και πεζικό. Ουσιαστικά, όλες οι μονάδες στρατού θητείας του Ιράκ έλαβαν θέσεις πίσω από αυτές τις οχυρώσεις με τη Ρεπουμπλικανική φρουρά, έναν σχηματισμό επαγγελματικού επιπέδου που εξοπλιζόταν με τα πλέον σύγχρονα συστήματα, να λαμβάνει θέσεις πολύ πιο πίσω τους παραμένοντας η ταχυκίνητη, στρατηγική εφεδρεία.
Με τις επιχειρήσεις να εκκινούν στις 17 Ιανουαρίου, ο ιρακινός στρατός εξαπέλυσε πλήγματα με βαλλιστικούς πυραύλους SCUD κατά του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας, με σκοπό να προκαλέσει την αντίδραση των χωρών αυτών είτε εναντίον της Συμμαχίας ότι τις αφήνει ακάλυπτες, είτε για να εξαπολύσουν βιαστικές επιθέσεις που θα “έσπαζαν” στις προετοιμασμένες οχυρώσεις του Ιράκ. Με την αποτυχία του σχεδίου αυτού, η εκδήλωση της επίθεσης στο μέτωπο του Κουβέιτ έδειχνε μεμονωμένη και ανεξήγητη. Ήταν όμως;
Μόλις λίγα χρόνια πριν, Ιράν και Ιράκ είχαν συγκρουστεί με ιδιαίτερη σφοδρότητα. Εκεί οι ιρακινές δυνάμεις εφάρμοζαν συχνά την τακτική της προσποιητής υποχώρησης έναντι των Ιρανών. Όταν το μέτωπο σταθεροποιείτο και οι στρατηγοί ήθελαν να του δώσουν κινητικότητα, κατηύθυναν ισχυρές μηχανοκίνητες φάλαγγες μέσα στο έδαφος του Ιράν με την υποστήριξη αρμάτων και πυροβολικού. Στις συγκρούσεις που ακολουθούσαν οι επιτιθέμενοι Ιρακινοί προσποιούντο την ήττα τους στο πεδίο και υποχωρούσαν, παρασύροντας τους ενθουσιώδεις Ιρανούς μέσα στο έδαφος του Ιράκ σε προετοιμασμένους χώρους καταστροφής. Εκεί, αποδεκατίζονταν σε ναρκοπέδια και διασταυρούμενα πεδία βολής αρμάτων, πυροβολικού και όπλων πεζικού.
Στις 25 Ιανουαρίου 1991, ο Σαντάμ συναντήθηκε με τους διοικητές των σχηματισμών του ΙΙΙ ιρακινού Σώματος Στρατού. Το Σώμα είχε δεχθεί επιθέσεις, όπως κι όλες οι άλλες μονάδες του ιρακινού στρατού αλλά με τα πλήγματα της αεροπορίας της Συμμαχίας να επικεντρώνονται σε εκτοξευτές SCUD, σε υπόστεγα αεροσκαφών της ιρακινής αεροπορίας, σημαντικούς οδικούς άξονες και σε επίφοβες μονάδες της ρεπουμπλικανικής φρουράς, διατηρούσε ακόμα το 80-90% της δύναμής του ανέπαφο. Στη συνέχεια αμερικανικά Ε-8 Joint STARS επισήμαναν σημαντική κίνηση μηχανοκινήτων στο δυτικό Κουβέιτ, και συγκέντρωση ισχυρού πυροβολικού.
Τη νύχτα της 28ης προς 29η Ιανουαρίου, προωθημένα τμήματα Αμερικανών πεζοναυτών έκαναν την πρώτη επαφή με τα επιτιθέμενα ιρακινά μηχανοκίνητα και μετά από σύντομη ανταλλαγή πυρών, αναδιπλώθηκαν καλώντας σε υποστήριξη πυρών πυροβολικού και αεροπορίας. Τα πλήγματα δεν αναχαίτισαν τις ιρακινές φάλαγγες, που σύντομα προέλασαν κατά μήκος του παραλιακού δρόμου και εισήλθαν στην σαουδαραβική παραλιακή πόλη του Khafji.
Οι κινήσεις που παρακολουθούντο από το μοναδικό Ε-8 στην περιοχή έδειχναν πως τα στοιχεία που είχαν απωθήσει τις δυνάμεις των Αμερικανών από τις 10 το βράδυ ενισχύονταν σοβαρά με κινήσεις της 5ης ιρακινής μηχανοκίνητης Μεραρχίας, ενώ στοιχεία της 3ης Τεθωρακισμένης συγκεντρώνονταν στο δάσος Al Wafra και από τις 2 το πρωί φάλαγγες της 1ης μηχανοκίνητης Μεραρχίας κινούνταν πέραν των συνόρων. Η ιρακινή επίθεση έπιασε τη Συμμαχία σε μια περίεργη στιγμή καθώς οι δυνάμεις της είχαν μετακινηθεί δυτικά για να εκτελέσουν αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως “ελιγμό Σβάρτζκοπφ”, μια τεράστια υπερκέραση των ιρακινών αμυντικών θέσεων από τα δυτικά. Ο επικεφαλής Στρατηγός της Συμμαχίας δεν ήθελε ούτε να αναβάλλει την επίθεση ούτε να αποδυναμώσει τους σχηματισμούς του πριν την “ώρα 0”. Άρα οι δυνάμεις στην περιοχή έπρεπε να τα βγάλουν πέρα μόνες τους.
Με τα στρατεύματα της Συμμαχίας να δοκιμάζονται, στηριζόμενα σε μικρές σχετικά δυνάμεις Πεζοναυτών, Σαουδαραβικές και άλλες αραβικές μονάδες, οι τοπικοί διοικητές έπρεπε να στηριχθούν στην ανώτερη δύναμη της αεροπορίας. Μόνον τα Α-10 Thunderbolt II πραγματοποίησαν πάνω από 100 από τις 267 συνολικά εξόδους που έκαναν επί δύο μέρες, στα 6 τοπικά “Kill boxes” (από τα 20 συνολικά που συνιστούσαν το έδαφος του Κουβέιτ στους επιτελικούς χάρτες).
Οι χειριστές ανακάλυψαν πως τα ιρακινά τεθωρακισμένα ήταν ευκολότερο να στοχοποιηθούν και να καταστραφούν όταν βρίσκονταν εν κινήσει παρά σε θέσεις κάλυψης. Πιλότος Α-10, για παράδειγμα, χαρακτήρισε την επίθεση εναντίον φάλαγγας ιρακινών οχημάτων ως “άσκηση από τον εξομοιωτή”. Σύντομα, στον “χορό” συμμετείχαν και A-6 με βόμβες διασποράς Rockeye, AC-130, F-16, F/A-18, F-15, AV-8 ακόμη και B-52.
Η ανακατάληψη του Khafji από τους Συμμάχους έγινε τώρα θέμα. Οι Σουδάραβες επέμειναν να το κάνουν οι ίδιοι για λόγους γοήτρου και έτσι, με την υποστήριξη αμερικανικού πυροβολικού και δύο ιλών αρμάτων του Κατάρ, τρία τάγματα της σαουδαραβικής Εθνοφρουράς κατόρθωσαν σε τρεις μέρες να εκκαθαρίσουν την πόλη.
Τελικά η ιρανική επίθεση στο Khafji, απέτυχε λόγω αεροπορικής υπεροχής των Συμμάχων, κάτι που φάνηκε και όλες τις επόμενες μέρες των συγκρούσεων. Η ύπαρξη αναγνωριστικών αεροσκαφών αποκάλυψε τον επιδιωκόμενο αιφνιδιασμό, έδωσε χρόνο προετοιμασίας στις δυνάμεις εδάφους και επέτρεψε την ψύχραιμη εκτίμηση της κατάστασης. Στη συνέχεια, ακολούθησε αυτό που πολλοί χειριστές περιέγραψαν ως “άσκηση σκοποβολής”, με μοναχικά αεροσκάφη να εμπλέκουν δυνάμεις ολόκληρου τάγματος με διαλυτικά αποτελέσματα.
