ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 24 Μαρτίου 1999: Ξεκινούν οι βομβαρδισμοί του ΝΑΤΟ στη Σερβία

Ξεκινούν οι βομβαρδισμοί του ΝΑΤΟ στη Σερβία λόγω των συγκρούσεων με τους αλβανόφωνους του Κοσόβου. Θα διαρκέσουν τρείς μήνες και είναι η πρώτη επίθεση της Ατλαντικής Συμμαχίας κατά κυριάρχου κράτους και μάλιστα μέσα στην Ευρώπη.

Το 1998 οι σχέσεις της Σερβίας με τη Δύση δεν ήταν καλές. Τα προηγούμενα χρόνια στα μάτια της Δυτικής κοινής γνώμης η Σερβία είχε “χρωματιστεί” ως ο επιτιθέμενος, σε μια σειρά αιματηρών εξελίξεων κατά και μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας.

Η Σερβία, συστατικό στοιχείο της τελευταίας, είχε τυπικά ισότιμη θέση στη Σοσιαλιστική εκείνη ένωση αλλά ήταν δύσκολο να μην αναγνωρίσει κανείς τον κυρίαρχο ρόλο της. Η πρωτεύουσα της Γιουγκοσλαβίας ήταν στο Βελιγράδι, όλες οι αποφάσεις ελέγχονταν ή προέρχονταν από εκεί, σχεδόν όλες οι υπηρεσίες και οργανισμοί βρίσκονταν υπό την γενική ή ειδική εποπτεία κάποιου Σέρβου αξιωματούχου. Κι αν αυτό δεν είχε τόσο μεγάλη σημασία την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, έγινε, μετά την ανάρρηση στον θώκο του προέδρου της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Σερβίας, του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.

Ο τελευταίος προήγαγε μια εκδοχή εθνικισμού σε αντίθεση με τη σοσιαλιστική και διεθνιστική παράδοση της χώρας. Ο Μιλόσεβιτς επένδυσε στη σερβική κυριαρχία εντός της  Γιουγκοσλαβίας και προσπάθησε να ακυρώσει τις εσωτερικές συνάφειες που είχε αναπτύξει ο οικοδόμος της Ομοσπονδίας, Γιόσιπ Μπροζ “Τίτο”.

Η μέθοδος του Μιλοσεβιτς αλλά -για να είμαστε δίκαιοι- και η προχωρημένη σήψη του σοσιαλιστικού συστήματος, μιας ένωσης συμφέροντος που δεν εξυπηρετούσε πια τα ενδιαφέροντα κανενός, οδήγησαν στη βίαιη διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας και στην έναρξη ενός εμφυλίου στην οποία η Σερβία βγήκε ηττημένη, μετά και από σύντομη διεθνή δράση.

Το 1999, πέντε περίπου χρόνια μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και την αποκατάσταση της Βοσνίας ως διεθνούς, τρικοινοτικού μορφώματος (Σέρβων, Κροατών και Μουσουλμάνων), η Σερβία ή πιο σωστά η “Νέα Γιουγκοσλαβία”, βρισκόταν και πάλι στο μάτι του κυκλώνα, αυτή τη φορά για τη στάση της στο Κοσσυφοπέδιο.

Το τελευταίο ήταν μια ορεινή περιοχή, γνωστή στον Μεσαίωνα ως κοιτίδα των Σέρβων και ιερός χώρος των μαχών κατά των Οθωμανών. Ωστόσο, οι Σέρβοι είχαν καταστεί μειονότητα εντός του, μετά από εθνοτικά πειράματα που είχε προωθήσει ο “Τίτο” ήδη από την επαύριο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, προσκαλώντας Αλβανούς και εγκαθιστώντας τους εντός του. Ο δικτάτορας “Τίτο” παρείχε προνόμια στους Αλβανούς για να αποτελέσουν μια “μαγιά” από την οποία θα προωθούσε την ιδέα ενσωμάτωσης της Αλβανίας στην ομοσπονδία του.

Σαράντα χρόνια μετά, το πείραμα είχε γυρίσει μπούμερανγκ, οι Αλβανοί είχαν πυκνώσει και εδραιωθεί και απαιτούσαν περισσότερα προνόμια. Ο Μιλόσεβιτς αποφάσισε να αποκόψει τις παλιές συνήθειες μια και καλή αλλά η αυταρχική μέθοδος του τον εξέθεσε στα μάτια της διεθνούς κοινότητας ως καταπιεστή και εθνικιστή δικτάτορα.

Το ρόλο του υπερασπιστή της ειρήνης ανέλαβε να παίξει το ΝΑΤΟ. Υπό τη διεύθυνση του Αμερικανού Στρατηγού Γουέσλεϋ Κλαρκ, μια σημαντική αεροπορική αρμάδα από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, τη Βρετανία, την Ιταλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, τη Δανία, τη Νορβηγία, την Τουρκία, τον Καναδά και την Ισπανία θα συγκεντρώσει άνω των 700 αεροσκαφών (θα ξεπεράσουν τα 1.000 μέχρι το τέλος της επιχείρησης).

Η οδική γέφυρα του Νόβι Σαντ, πάνω από το Δούναβη, κατεστραμμένη από τα βομβαρδιστικά του ΝΑΤΟ στις 4 Απριλίου 1999. Αφού η εκστρατεία αφοπλισμού του Σερβικού Στρατού με χειρουργικά χτυπήματα απέτυχε, η αεροπορική εκστρατεία του ΝΑΤΟ εξελίχθηκε σε γενικό βομβαρδισμό υποδομών ώστε να υποχρεωθεί η Σερβία να συνθηκολογήσει.

Η διοίκηση του ΝΑΤΟ θεωρούσε, με μια γενναία δόση ματαιοδοξίας, πως η συγκέντρωση μιας τέτοιας δύναμης αρκούσε από μόνη της να τρομάξει τους Σέρβους να εγκαταλείψουν τις επιχειρήσεις στο Κοσυφοπέδιο κατά των εθνικιστών Αλβανών, που είχαν εξελιχθεί σε κανονικές αντιανταρτικές, ή ακόμα κι αν αυτό δεν συνέβαινε, να τους εξαναγκάσει με την ισχύ των όπλων εντός ημερών να συνθηκολογήσουν.

Με την πεποίθηση πως είχαν το δίκαιο με το μέρος τους, οι Σέρβοι όχι μόνον δεν λύγισαν αλλά παρουσίασαν  μεγάλη αντοχή στα χτυπήματα και τις απώλειες ενώ η εκστρατεία καταστροφής των ενόπλων δυνάμεών τους απέτυχε χάρη στη χρήση τεχνικών παραπλάνησης. Η επιχείρηση Allied Force θα κρατήσει από τις 24 Μαρτίου ως τις 10 Ιουνίου (78 μέρες) και θα εξελιχθεί σε μια επιχείρηση καταστροφής της υποδομής της Σερβίας στέλνοντάς την πολλά χρόνια πίσω, αλλά σίγουρα όχι “στη λίθινη εποχή”, όπως διακήρυσσε με στόμφο η Δύση.

Most Popular