Με αφορμή παρέμβαση του αυτοκράτορα Ιουστινιανού στη δίκη ενός «Βένετου» κι ενός «Πράσινου», μέλη των ισχυρότερων λαϊκών ομάδων του ιπποδρόμου, οι οπαδοί τους ξεσηκώνονται και προκαλούν (σαν σήμερα, κατ’ εκτίμηση για την πραγματική ημερομηνία), τεράστιες καταστροφές στην Κωνσταντινούπολη. Απαιτώντας την παραίτηση του Ιουστινιανού και των αρχόντων επάρχου Ιωάννη του Καππαδόκη και του κοιαίστωρος Τριβωνιανού, που συνέλεγαν τους φόρους και αναμόρφωναν το νομικό κώδικα αντίστοιχα.
Η Κωνσταντινούπολη είχε γίνει πρωτεύουσα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας πριν από 200 περίπου χρόνια αρχικά με το όνομα Νέα Ρώμη (Nova Roma), συμβολίζοντας μια νέα αρχή. Την ίδρυσε ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος και ήταν μεγαλόπρεπης, πλούσια, σε μια από τις κομβικότερες τοποθεσίες του γνωστού κόσμου και ακτινοβολούσε το νέο και πολυποίκιλο ανθρώπινο μεγαλείο υπό το φως της αναδυόμενης θρησκείας, του Χριστιανισμού. Σε αναγνώριση της συμβολής του στην ίδρυση της, αυτή επικράτησε να λέγεται Κωνσταντινούπολη -ίσως από μια άλλη ονομασία της που ήταν η “Roma Constantinopolitana” (η του Κωνσταντίνου Ρώμη).
Ένα από τα στοιχεία της ρωμαϊκής παράδοσης που διατήρησε η νέα πρωτεύουσα ήταν ο ιππόδρομος, σημείο όχι μόνο δημόσιου θεάματος αλλά και κοινωνικής εκτόνωσης, όπου το πλήθος μπορούσε να εκδηλωθεί υπέρ ή κατά ενός νέου νόμου, να αναγορεύσει νέο αυτοκράτορα, να επιδοκιμάσει ή να αποδοκιμάσει έναν κρατικό λειτουργό κ.ο.κ.
Κυρίαρχες στον ιππόδρομο όμως ήταν οι οργανωμένες ομάδες οπαδών των αρματοδρομέων. Οι κυριώτερες από αυτές ήταν οι Πράσινοι, οι Βένετοι (γαλάζιοι), οι Λευκοί και οι Ρούσσοι (κόκκινοι). Μάλιστα, οι Πράσινοι και οι Βένετοι, οι ισχυρότεροι από αυτούς, απέκτησαν στα χρόνια του Ιουστινιανού συμπεριφορά συμμοριών με κατατρομοκράτηση των πολιτών και βιαιοπραγίες, ενώ διατηρούσαν ιδιαίτερη εμφάνιση (ξύριζαν το μπροστινό μέρος της κεφαλής αλλά άφηναν μακριά μαλλιά πίσω, φορούσαν υπερβολικά φαρδιά ενδύματα με πολύ στενή μέση, είχαν μακριές γενιάδες).
Το 531, μέλη των Πρασίνων και των Βενέτων συνελήφθησαν για φόνους που διαπράχθηκαν στους δρόμους της Πόλης και συνδέονταν με τις αρματοδρομίες. Οι υπεύθυνοι παρέμειναν στη φυλακή αλλά στις 10 του Ιανουαρίου του 532, δύο από αυτούς κατάφεραν να δραπετεύσουν και κρύφτηκαν μέσα σε μια εκκλησία, ενώ ο όχλος των αντιπάλων τους κύκλωσε εξαγριωμένος.
Ο Ιουστινιανός, που είχε ακόμα ανοιχτά μέτωπα με τους Πέρσες στην Ανατολή, υποσχέθηκε την επόμενη μέρα, 11 Ιανουαρίου, στον ιππόδρομο πως θα μετέτρεπε τις ποινές των δύο ανδρών σε δεσμά αντί για θάνατο ή ακρωτηριασμό, αλλά οι οπαδοί των Πρασίνων και Βενέτων αντέδρασαν απαιτώντας την αμνήστευσή τους. Ο Ιουστινιανός αποσύρθηκε μέσα σε αποδοκιμασίες χωρίς να απαντήσει.
Η λαοφιλία του Ιουστινιανού είχε φτάσει στο ναδίρ. Η κακή διαχείριση της κρίσης των οπαδών των ομάδων, συνδυάστηκε γρήγορα με την κακή πορεία των πολεμικών επιχειρήσεων στην Ανατολή, τη δυσαρέσκεια για τους βαρείς φόρους και την αναμόρφωση του νομικού κώδικα, που εφάρμοζαν οι αντιδημοφιλείς άρχοντες Ιωάννης ο Καππαδόκης και κοιαίστωρ (quaestor sacri palatii) Τριβωνιανός αντίστοιχα. Εκμεταλλευόμενοι την λαϊκή οργή, αριστοκράτες και συγκλητικοί που τα συμφέροντά τους πλήττονταν από τις μεταρρυθμίσεις, ενώθηκαν με τις ομάδες του ιπποδρόμου οπλίζοντάς τους και δωροδοκώντας τους. Έτσι, στις 13 Ιανουαρίου, που ο Ιουστινιανός είχε κηρύξει την έναρξη ιπποδρομιών για να κατευνάσει τον λαό, εξαγριωμένοι οπαδοί εισήλθαν στον ιππόδρομο οπλισμένοι και ξεκίνησαν διαδηλώσεις.
Η στάση βγήκε εκτός κάθε ελέγχου, μεταφέρθηκε στους δρόμους με πολλά θύματα. Ο όχλος για πέντε μέρες σάρωσε με βανδαλισμούς σχεδόν το ένα τρίτο της πόλης (μεταξύ αυτών και τους ναούς της Αγίας του Θεού Σοφίας και της Αγίας Ειρήνης), ενώ ερεθιζόταν με το σύνθημα «Νίκα-Νίκα» που φώναζαν στους αρματοδρόμους για να τους εμψυχώσουν. Μάλιστα έφθασαν στο σημείο να ανακηρύξουν αυτοκράτορα τον Φλάβιο Υπάτιο, ανηψιό του πρώην αυτοκράτορα Αναστασίου του Α’.
Με τον Ιουστινιανό να συγκρατείται μόνο την τελευταία στιγμή από τη Θεοδώρα για να μην αποδράσει, ο στρατός ανέλαβε δράση. Ο στρατηγός Ναρσής προσέγγισε τους αρχηγούς των Βενέτων δωροδοκώντας τους, καταφέρνοντας να υποχωρήσουν. Κατόπιν, οι στρατηγοί Βελισσάριος και Μούνδος κατέφθασαν με ισχυρές δυνάμεις, απώθησαν τους διαδηλωτές στον ιππόδρομο και τους κατέσφαξαν. Οι πηγές διαφωνούν μόνο ως προς την έκταση της σφαγής, από 30 έως και πάνω από 35 χιλιάδες.
Η εξουσία του Ιουστινιανού δεν αμφισβητήθηκε ποτέ ξανά, ο Υπάτιος συνελήφθη και εκτελέστηκε, οι αριστοκράτες που τον υποστήριξαν εξορίστηκαν, ενώ αγώνες στον Ιππόδρομο δεν διοργανώθηκαν ξανά για πολύ μεγάλο διάστημα. Σύντομα, στα ερείπια της παλιάς θεοδοσιανής Αγίας Σοφίας άρχισε να χτίζεται ένας πρωτοποριακής σχεδίασης ναός από τους αρχιτέκτονες Ισίδωρο τον Μιλήσιο και Ανθέμιο από τις Τράλλεις, που θα γινόταν το καύχημα της Ορθοδοξίας.
