Λίγο μετά τη λήξη του Γαλλο-Πρωσσικού πολέμου, εγκαθιδρύεται στο Παρίσι η «Παρισινή Κομμούνα», μια επαναστατική κυβέρνηση αποτελούμενη από ένα πολυσυλλεκτικό μόρφωμα σοσιαλιζόντων και ριζοσπαστικών στοιχείων.
Η κύκλωση και παράδοση του αυτοκράτορα Ναπολέοντα του Γ΄(του Βασιλέα-Προέδρου, όπως τον αποκαλούσαν κοροϊδευτικά, αφού είχε ανακηρυχθεί αυτοκράτορας στο εσωτερικό της Γαλλίας αλλά αναγνωριζόταν ακόμα ως πρόεδρος της Δημοκρατίας στο εξωτερικό) στο Σεντάν κατά τον Γαλλοπρωσσικό πόλεμο, θα οδηγήσει τη Δεύτερη Γαλλική Αυτοκρατορία σε κατάρρευση. Η Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία, που τη διαδέχτηκε, συνέχισε τον πόλεμο με την Πρωσσία, με αποτέλεσμα ο πρωσσικός στρατός να πολιορκήσει το Παρίσι.
Στο κενό αυτό εξουσίας, πολιτικές ομάδες προερχόμενες από εργατικά σωματεία και ριζοσπάστες διανοούμενους, σχημάτισαν τμήματα λαϊκής εθνοφυλακής, που ανέλαβαν κατά κύριο λόγο την υπεράσπιση της πρωτεύουσας. Οι αυστοσχέδιες αυτές ομάδες οπλίστηκαν και έχτισαν οδοφράγματα μέσα στην πόλη για να ελέγξουν και να ανακόψουν τον πρωσσικό στρατό, προτάσσοντας όμως ταυτόχρονα και μια σύνθετη ατζέντα πολιτικών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων.
Με τη λήξη του πολέμου και την υπογραφή της ανακωχής, ο γαλλικός στρατός θα αφοπλιζόταν αλλά όχι και η πολιτοφυλακή. Οι γαλλικές αρχές θα προσεγγίσουν αρχικά τις ομάδες αυτές για να τις πείσουν να υπακούσουν. Μετά τη δολοφονία, όμως, δύο Γάλλων στρατηγών από μέλη της Εθνοφρουράς, ο στρατός κινήθηκε δυναμικά για τη διάλυση των οδοφραγμάτων κατά την «εβδομάδα του αίματος» (La semaine sanglante), με χιλιάδες νεκρούς εκατέρωθεν.
Η κυριαρχία της Κομμούνας κράτησε 70 μέρες και οι ιστορικοί δεν έχουν καταλήξει ακόμα αν υπήρξε προανάκρουσμα της Οκτωβριανής επανάστασης, παρά το ότι ο Μάρξ την αναφέρει ως «παράδειγμα Δικτατορίας του Προλεταριάτου». Αργότερα η Σοβιετική Ένωση μετονόμασε το παλιό θωρηκτό Sevastopol σε Parizhskaya Kommuna, δηλαδή “Παρισινή Κομμούνα”.
