Blackburn B-26 Botha: οι ανίσχυροι κινητήρες έκριναν τη σύντομη καριέρα του

Το Blackburn Botha υπήρξε ένα από τα λιγότερο επιτυχημένα βρετανικά αεροσκάφη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτό ωφείλετο στη σοβαρή έλλειψη ισχύος των κινητήρων του. Ως εκ τούτου, η δράση του στην πρώτη γραμμή δε διήρκησε περισσότερο των τριών μηνών.

Η γέννηση του Botha

Το αεροσκάφος σχεδιάστηκε ώστε να ικανοποιεί τις προδιαγραφές M.15/35 του Υπουργείου Αεροπορίας που αφορούσαν ένα δικινητήριο τριθέσιο τορπιλοφόρο-αναγνωριστικό. Δύο εταιρείες (η Blackburn και η Bristol) ανταποκρίθηκαν στο διαγωνισμό, καταθέτοντας τις προτάσεις τους για το Botha και το Beaufort αντιστοίχως. Και τα δύο σχεδιάστηκαν γύρω από τον αστεροειδή εννιακύλινδρο αερόψυκτο Bristol Perseus. H ισχύς των 850 ίππων ήταν αρκετή για το αρχικό αεροσκάφος των τριών μελών του πληρώματος. Όμως το 1936, το Υπουργείο Αεροπορίας αποφάσισε την προσθήκη ενός ακόμη μέλους. Με αυτήν την αύξηση του βάρους, ο Perseus έπαψε να είναι επαρκής.

Οι ισχυρότεροι δεκατετρακύλινδροι Bristol Taurus υπήρχαν μεν, αλλά σε περιορισμένους αριθμούς. Τοποθετήθηκαν στο Beaufort, όπου είχε μια επιτυχημένη – αν και σύντομη – δράση στην πρώτη γραμμή, πριν δώσει τη θέση του στο Bristol Beaufighter. Δεν ήταν όμως διαθέσιμοι για το Botha, και έτσι η Blackburn αναγκάστηκε να προσαρμόσει το project της στον Perseus. Μολαταύτα, το Δεκέμβριο του 1936 υπεγράφη σύμβαση για 442 αεροσκάφη, με το πρώτο να πραγματοποιεί την παρθενική του πτήση στα τέλη Δεκεμβρίου του 1938.

Δομικά χαρακτηριστικά και οπλισμός

Το πιλοτήριο του ψηλοπτέρυγου Botha ήταν τοποθετημένο σε σημείο που παρείχε στον πιλότο ιδανική ορατότητα προς τα κάτω και μπροστά. Οι θέσεις του πλοηγού και του ασυρματιστού βρίσκονταν από πίσω, ενώ το τέταρτο μέλος ήταν ο σκοπευτής ρίψεως βομβών στο ρύγχος. Ως οπλισμό, διέθετε ένα σταθερό πολυβόλο Vickers των 7,7 χλστ. και έναν ραχιαίο πυργίσκο ωοειδούς σχήματος πίσω από τις πτέρυγες, με δύο πολυβόλα Lewis Mk.III ιδίου διαμετρήματος. Μπορούσε θεωρητικώς να φέρει μία τορπίλη 18 ιντσών ή βόμβες βάρους έως 900 κιλών, αλλά με πλήρες φορτίο, η απόδοση των κινητήρων ήταν άκρως απογοητευτική.

Τα πρώτα αεροπλάνα τροφοδοτούνταν από τον Perseus X των 880 ίππων, αλλά στα περισσότερα εγκαταστάθηκε ο Perseus XA των 930 ίππων, που περιέστρεφε τρίφυλλες έλικες. Και πάλι όμως η ισχύς ήταν κατωτέρα της απαιτουμένης, ενώ και η πτήση του με έναν κινητήρα, σε περιπτώσεις δυσλειτουργίας του άλλου, καθίστατο σχεδόν αδύνατη.

Έναρξη των υπηρεσιών του

Στις αρχές του 1940, το Botha ξεκίνησε να στέλνεται σε μονάδες εκπαιδεύσεως. Τέσσερα απωλέσθησαν σε θανατηφόρα ατυχήματα μεταξύ της 5^ης Μαρτίου και της 8^ης Ιουλίου του 1940. Η κλονισμένη φήμη που απέκτησε εκείνη την περίοδο, διατηρήθηκε ως το τέλος του. Λόγω της ελλείψεως ισχύος, το αεροσκάφος ήταν υποδεέστερο του Bristol Beaufort σε όλους τους τομείς: ταχύτητα, ρυθμός ανόδου, εμβέλεια, αντοχή. Βέβαια, το ανώτατο υψόμετρο είχε ελαχίστη σημασία για ένα τορπιλοφόρο.

Με Botha εφοδιάστηκε μονάχα μία μονάδα πρώτης γραμμής: η 608^η Μοίρα Παρακτίου Διοικήσεως. Το πρώτο ελήφθη τον Ιούλιο του 1940 και ξεκίνησε αποστολές στις 10 Αυγούστου. Παρά την κακή φήμη που είχε ήδη αποκτήσει, μόνο ένα από τα τριάντα αεροπλάνα χάθηκε κατά τους τρεις μήνες περιπολιών του επάνω από τη Βόρεια Θάλασσα. Η τελευταία από αυτές έλαβε χώρα στις 6 Νοεμβρίου του 1940. Από τότε έως το Μάρτιο του 1941, η 608^η επανέφερε σε υπηρεσία το Avro Anson.

Avro Anson: το πρώτο μονοπλάνο στην υπηρεσία της RAF

Αλλαγή καθηκόντων

Η Μοίρα χρειαζόταν ένα αξιόπιστο αεροσκάφος που θα μπορούσε να εκτελεί με ευκολία μακρές παράκτιες περιπολίες, αλλά το ανίσχυρο Botha δεν κάλυπτε τις ανάγκες της. Έτσι, εστάλη σε είκοσι εκπαιδευτικές μονάδες, εννέα σχολές τεχνικής εκπαιδεύσεως, καθώς και μια μονάδα ρυμουλκήσεως στόχων με έδρα το Abbotsinch της Σκωτίας. Και πάλι όμως η καριέρα του δεν ήταν μακρά. Εννέα μονάδες εκπαιδεύσεως το αντικατέστησαν μέχρι το τέλος του 1942 (οι επτά εξ αυτών το είχαν αποσύρει περί τους έξι μήνες νωρίτερα). Έως τα τέλη του 1943, είχε απομακρυνθεί απο όλες, με μοναδική εξαίρεση την 11^η Μοίρα Εκπαιδεύσεως Ασυρματιστών στο Hooton Park του Λίβερπουλ, όπου η χρήση του παρατάθηκε ως τον Απρίλιο του 1944. Μπορεί μεν να μην απέδωσε στην πρώτη γραμμή, αλλά, ως εκπαιδευτικό τουλάχιστον, εξεπλήρωσε τους σκοπούς του.

Μία από τις μονάδες που το χρησιμοποίησαν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ήταν η 3^η Σχολή Γενικής Αναγνωρίσεως, η οποία ιδρύθηκε το Νοέμβριο του 1940 και παρέμεινε έως το Δεκέμβριο του 1942. Τα Botha εκείνης της μονάδας συμπλήρωσαν περισσότερες από 16.000 ώρες πτήσεως, ενώ μόνο έξι απωλέσθησαν.

Κατάληξη

Η κύρια αιτία των αρχικών απωλειών ήταν η ζημιά στους Perseus που προκαλείτο από την έλλειψη φίλτρων αέρος. Να πούμε εδώ πως από τα 478 αεροπλάνα που διετέθησαν για εκπαιδευτικούς σκοπούς, τα 169 χάθηκαν από ατυχήματα, με τα 24 από αυτά να συντρίβονται στη θάλασσα κάτοπιν βλάβης των κινητήρων. Όσα Botha επέζησαν, δηλώθηκαν επισήμως πεπαλαιωμένα τον Αύγουστο του 1943, με το τελευταίο να αποσυναρμολογείται το Σεπτέμβριο του 1944 στο Sherburn in Elmet του Leeds.

Γενικά στοιχεία

• Πλήρωμα: 4 μέλη
• Μήκος: 15,58 μέτρα
• Έκταση πτερύγων: 17,98 μέτρα
• Ύψος: 4,46 μέτρα
• Επιφάνεια πτερύγων: 48,12 τετ. μέτρα
• Καθαρό βάρος: 5.366 κιλά
• Πλήρες βάρος: 8.369 κιλά

Επιδόσεις

• Μεγίστη ταχύτητα: 336 χλμ/ώρα (επίπεδο θαλάσσης), 354 χλμ/ώρα(4.570 μέτρα)
• Ταχύτητα πορείας: 341 χλμ/ώρα
• Ταχύτητα προσγειώσεως: 121 χλμ/ώρα

• Εμβέλεια: 2.040 χλμ.
• Ανώτατο ύψος 5.335 μέτρα
• Ρυθμός ανοδου: 5 μέτρα/δευτερόλεπτο (1,8 μέτρα/δευτερόλεπτο στα 4.570 μέτρα)