Β-52Η: Ο… Stratosaurus της USAF διαχρονικό σύμβολο ισχύος

 
Σχεδιάσθηκε πάνω σε μια χαρτοπετσέτα τρία χρόνια μετά το τέλος του B΄ Παγκοσμίου Πολέμου και από τότε το όνομά του έχει γίνει συνώνυμο του φόβου. Στο κόκπιτ υπάρχουν ακόμη τα παραπετάσματα που προορίζονται για την προστασία του πληρώματος από την λάμψη μιας πυρηνικής έκρηξης –μιας έκρηξης την οποία θα είχε προκαλέσει το ίδιο το βομβαρδιστικό.

Πενήντα έξι χρόνια από τότε που το τελευταίο B-52 βγήκε από την γραμμή παραγωγής της Boeing στην Wichita, συν δέκα χρόνια από την πρώτη πτήση του πρωτοτύπου με τον δοκιμαστή πιλότο της εταιρίας Alvin «Tex» Johnston στα χειριστήρια, το ακατάβλητο Stratofortress παραμένει το αδιαφιλονίκητο σύμβολο της αμερικανικής αεροπορικής ισχύος εμπνέοντας δέος και φόβο. Παρά την ηλικία του, ο οκτακινητήριος αυτός δεινόσαυρος του Ψυχρού Πολέμου παραμένει στην πρώτη γραμμή, έτοιμος ανά πάσα στιγμή για κάθε αποστολή, συμπεριλαμβανομένης και αυτής που όλοι απεύχονται.

Στην εποχή των drones, των αεροσκαφών stealth και του κυβερνοπολέμου, το επίφοβο B-52 σε πείσμα όλων συνεχίζει να υπηρετεί και στον 21ο αιώνα, έχοντας στο μέταλλο της ατράκτου του έξι πολέμους, από το Βιετνάμ μέχρι πρόσφατα το Αφγανιστάν. Και όπως φαίνεται η USAF δεν σκοπεύει να το αποχωριστεί τουλάχιστον μέχρι το 2044. Διότι όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να στείλουν κάπου ένα μήνυμα, στέλνουν τα Β-52.

Εάν το μήνυμα δεν γίνει εγκαίρως αντιληπτό, μετά «βρέχει» βόμβες. «Όταν φορτώνουμε τα αεροπλάνα με όπλα, τότε ο κόσμος αρχίζει να δίνει προσοχή. Το Β-52 είναι πάντα το πρώτο αεροπλάνο σε μια σύγκρουση. Εμείς ρίχνουμε την πόρτα και αφήνουμε τα άλλα αεροπλάνα να μπουν για να κάνουν την δουλειά τους» λένε χαρακτηριστικά τα πληρώματα του BUFF (όχι, το τελευταίο γράμμα δεν σημαίνει… Fellow)

«Σκεφτείτε την πολιτική ισχύ που διαθέτει αυτό το αεροπλάνο. Αν δεις να καταφθάνουν F-16 δεν έγινε και τίποτα. Όμως όταν εμφανίζονται Β-52 όλοι αλλάζουν σκοπό…» επισημαίνουν. Υπερβολή; Ίσως όχι και τόσο.

Το να «ρίχνεις τις πόρτες» με ένα αεροσκάφος μήκους 48,5 μ και με εκπέτασμα 56,4 μ είναι οπωσδήποτε ομαδική δουλειά. Το Β-52Η πετά με πενταμελές πλήρωμα –κυβερνήτη, συγκυβερνήτη, ναυτίλο/χειριστή ραντάρ, ναυτίλο και χειριστή αξιωματικό ηλεκτρονικών/οπλικών συστημάτων, γνωστός και ως «wizzo», στριμωγμένους σε ένα αεροπλάνο που δεν φημίζεται για τις ανέσεις του.

Το Β-52 δείχνει μεγάλο και είναι, αλλά μόνο απ’ έξω. Από το κόκπιτ και πίσω, το εσωτερικό του μοιάζει με υποβρύχιο παρά με αεροπλάνο και σίγουρα δεν είναι για κλειστοφοβικούς τύπους. Υπάρχει λόγος γι’ αυτό: το Stratofortress δεν σχεδιάσθηκε για ανθρώπους, σχεδιάσθηκε για να μεταφέρει βόμβες και καύσιμο με ταχύτητα 640 μιλίων/ώρα σε ύψος 50.000 ποδών (τα επιβατικά πετούν στα 35.000 πόδια) και δυνατότητα μεταφοράς 70.000 λιβρών συμβατικών όπλων, «έξυπνων» και μη, είτε 32 πυραύλους cruise με συμβατική ή πυρηνική κεφαλή.

Ένα επίπεδο κάτω από το πιλοτήριο, στο απόκοσμο ημίφως οθονών και λυχνιών, βρίσκονται οι θέσεις του ναυτίλου και του αξιωματικού οπλικών συστημάτων. Από εδώ δίδεται η εντολή για άφεση των όπλων εναντίον στόχων που βρίσκονται –κυριολεκτικά–  στην άκρη του κόσμου. Με εμβέλεια 8.800 μιλίων (14.162 χλμ) τα βομβαρδιστικά του τύπου μπορούν να φθάσουν τον στόχο τους όσο μακριά κι αν βρίσκεται. Γι’ αυτό φροντίζουν και τα ιπτάμενα τάνκερ KC-135 που υποστηρίζουν τις επιχειρήσεις των Β-52 δίδοντάς τους δυνητικά απεριόριστη ακτίνα δράσης.

Αποστολές που ξεκινούν από την αεροπορική βάση Barksdale στην Λουϊζιάνα και καταλήγουν πάλι εκεί μετά από 32 ή και 47 ώρες, χωρίς ενδιάμεση προσγείωση, δεν είναι κάτι νέο για τα πληρώματα των Β-52Η. Ούτε η κούραση. «Δεν μπορείς πουθενά να σταθείς όρθιος για να ισιώσεις την πλάτη σου, εκτός από την σκάλα. Ωστόσο, αν είσαι εφευρετικός, μπορείς ίσως να κρεμάσεις μια αιώρα» λένε βετεράνοι με γεμάτα log books.
Τα εκτινασσόμενα καθίσματα είναι «σαν να κάθεσαι σε τσιμεντένιο πεζοδρόμιο» τονίζουν. «Στο εσωτερικό κάνει τόση ζέστη που μουσκεύεις το κάθισμα με τον ιδρώτα σου. Παίρνοντας ύψος, τα βρεγμένα ρούχα παγώνουν πάνω σου και αρχίζεις να τρέμεις». Μπορεί να το αποκαλούν «Cadillac» όμως μέσα δεν μυρίζει σαν καινούργιο αυτοκίνητο. «Όλα τα Β-52 που πέταξα μύριζαν μπαγιάτικο ιδρώτα, κάτουρο και λάδι κινητήρα» δηλώνει ο Σμήναρχος Warren Ward, κυβερνήτης με χιλιάδες ώρες πτήσης.
Και τι γίνεται αν πρέπει να κάνεις την ανάγκη σου; Κατά προτίμηση… κρατιέσαι. Στο Β-52 η «τουαλέτα» είναι απλώς ένα δοχείο με σκέπασμα που μερικές φορές «χάνει» κιόλας. Αν είναι… μεγάλη ανάγκη, τότε το «honey bucket» είναι η μόνη επιλογή. Όμως όποιος το χρησιμοποιήσει «εξορίζεται» δια παντός.

Στις πολύωρες πτήσεις τους ανά τον κόσμο, τα πληρώματα συχνά βάζουν στοίχημα ποιος θα… λυγίσει πρώτος. Ο χαμένος κερνά μπύρες τους υπόλοιπους –αφού πρώτα προσγειωθούν και βγάλουν τις μάσκες οξυγόνου! Άνετο αεροπλάνο δεν είναι, ούτε όμως και ευέλικτο.

«Πετάει σαν γουρούνι» δηλώνει ο Σμήναρχος Ward. «Στρίβεις το πηδάλιο… τίποτα. Το ξαναστρίβεις, πάλι τίποτα. Το στρίβεις τρίτη φορά και αυτό αρχίζει να ανταποκρίνεται στην πρώτη εντολή! Σκέτο φορτηγό…» λέει. Φορτηγό σίγουρα, αλλά φορτωμένο όπλα, στην διακριτική ευχέρεια του αξιωματικού με το δυσοίωνο χαρακτηριστικό κλήσης «Mayhem» (χάος).
Το Β-52 είναι παλιό αεροσκάφος όμως μην αφήνετε την ηλικία του να σας ξεγελάσει. Κατά την διάρκεια της μακράς υπηρεσίας του ο τύπος έχει εφοδιαστεί με ένα πλήθος νέων συστημάτων που το καθιστούν ικανό και με το παραπάνω για σύγχρονες επιχειρήσεις. Για την ακρίβεια, το Stratofortress είναι ένα κράμα παλαιάς και νέας τεχνολογίας: μπορεί να σχεδιάσθηκε για να ρίχνει πυρηνικά και βόμβες από μεγάλο ύψος, όμως σήμερα είναι σε θέση να φέρει σχεδόν κάθε όπλο που διαθέτει το αμερικανικό οπλοστάσιο, από iron bombs μέχρι «έξυπνα» πυρομαχικά και πυραύλους cruise.

Και όσοι νομίζουν ότι τα Β-52 επιχειρούν μόνο σε μεγάλα ύψη, ας το ξανασκεφτούν. Παρά το μέγεθός τους, τα αεροσκάφη έχουν εκτελέσει στο Αφγανιστάν επιδρομές βομβαρδισμού από χαμηλό ύψος, με τα… συνήθη αποτελέσματα. Ακόμη και σήμερα τα αεροσκάφη συνεχίζουν να αναβαθμίζονται, συμβαδίζοντας με τις προόδους της τεχνολογίας του αντιπάλου.

Τα όπλα στην ουρά (αργότερα ένα M6A1 των 20 χιλ.) έχουν αντικατασταθεί προ πολλών ετών με ηλεκτρονικά συστήματα προστασίας τα οποία αποτελούν ευθύνη του αξιωματικού Ηλεκτρονικού Πολέμου (EWO) του σκάφους. Από την στιγμή που στα ραντάρ το βομβαρδιστικό φαντάζει σαν… αχυρώνας, το jamming και η δημιουργία «ψευδών στόχων» είναι τα μόνα όπλα αυτοπροστασίας των Β-52 έναντι αντιαεροπορικών πυραύλων και μαχητικών.
Ούτως ή άλλως τα Β-52 είναι αδύνατον να κρυφτούν από τα ραντάρ. Αλλά και τα χαρακτηριστικά κλήσης τους όταν πετούν αποστολές δείχνουν πως η USAF δεν ενδιαφέρεται να κρύψει την παρουσία τους, αντιθέτως μάλιστα. Όταν ξέρουν οι «κακοί» πως στην περιοχή πετά το «Doom-One-One» είναι αλλιώς…
Ο ουρανός σκοτεινιάζει από τα καυσαέρια οκτώ κινητήρων σε πλήρη ισχύ καθώς ένα Β-52Η απογειώνεται με το χαρακτηριστικό ουρλιαχτό των turbofan του για μια εκπαιδευτική ρίψη live όπλων, αφήνοντας πίσω του βαριά οσμή καμμένου JP-8. Στο κόκπιτ ο κυβερνήτης κρατά σταθερά τις μανέτες σε full power μέχρι να πάρει ύψος –μια χούφτα μανέτες! Το Β-52 έχει τις ιδιοτροπίες του ωστόσο γρήγορα μαθαίνεις να τις σέβεσαι, λένε έμπειροι πιλότοι.
Αυτό που τους αρέσει στον «Stratosaurus» είναι ότι οι σχεδιαστές του το έφτιαξαν γερό, ικανό να αντέχει σε άπειρες αποπροσγειώσεις, αναταράξεις, κακές καιρικές συνθήκες, σχεδόν ο,τιδήποτε. «Είναι περισσότερο απ’ ότι πρέπει πολύπλοκο αλλά αυτό ακριβώς είναι το δυνατό του σημείο» τονίζουν όσοι το πετούν. «Δεν είναι όμορφο όμως θα κάνει την δουλειά και θα σε φέρει πίσω» λένε.
Στα 28.000 πόδια πάνω από τον Κόλπο του Μεξικού, τα δύο Β-2Η και νοτιότερα οι χαρακτηριστικές σιλουέτες δύο Β-1Β Lancers από την βάση Dyess στο Τέξας πλησιάζουν την περιοχή του στόχου. Ο ναυτίλος αναφέρει από το intercom ότι βρίσκονται πλέον εντός ζώνης άφεσης όπλων, έτοιμοι για βολή: «Weapon away in two, one, weapon away» αναφέρει λακωνικά.
Η ίδια διαδικασία ακολουθείται και από τα άλλα ασκούμενα αεροπλάνα. Είναι η κορωνίδα μιας εντατικής εκπαίδευσης έξι μηνών που χρειάσθηκε εκτενή σχεδιασμό από δέκα και πλέον υπηρεσίες της δύναμης βομβαρδιστικών της USAF. Οι επιθέσεις stand-off με κατευθυνόμενα όπλα ακριβείας απαιτούν από τα πληρώματα εξαιρετική ακρίβεια στην τήρηση των διαδικασιών προκειμένου να μην εκτεθούν τα αεροσκάφη στην άμυνα του αντιπάλου.
Οι εκπαιδευτές κάνουν ό,τι μπορούν για να παρέχουν όσο τον δυνατόν περισσότερο ρεαλιστικά σενάρια στους εκπαιδευόμενους, δίδοντας έμφαση στην συνεργασία μέσων (βομβαρδιστικών) διαφορετικών δυνατοτήτων και τακτικών. Το τελικό στάδιο της προετοιμασίας λαμβάνει χώρα στην αεροπορική βάση Nellis όπου πληρώματα Β-52 και Β-1 δημιουργούν δίκτυα ανταλλαγής πληροφοριών και τακτικών που θα χρησιμοποιήσουν στην μετέπειτα σταδιοδρομία τους.
Τα B-52 επιστρέφουν στην βάση Barksdale για προσγείωση με το χαρακτηριστικό στυλ του BUFF και αμέσως παραδίδονται στις φροντίδες των υπολόγων για την μετά πτήσεως επιθεώρηση. Οι μηχανικοί είναι ιδιαίτερα περήφανοι για το αεροπλάνο «τους». Έχουν παράδοση να χτυπούν χαϊδευτικά το αεροσκάφος καθώς φεύγει για αποστολή και πάντα αναφέρονται σε αυτό σε γένος θηλυκό, παρά τις ατελείωτες ώρες δουλειάς που βγάζουν στην πίστα για να είναι η «Κυρία» έτοιμη να πετάξει την επόμενη φορά.
Οι άνθρωποι που πετούν και συντηρούν το Β-52 μοιράζονται ένα ξεχωριστό πνεύμα μονάδος και είναι πεπεισμένοι ότι καμμιά τεχνολογία δεν μπορεί να αντικαταστήσει αυτό που κάνει το BUFF μοναδικό. Δεν έχουν άδικο. Μιλάμε για ένα βομβαρδιστικό της δεκαετίας του ’50 που σημάδεψε με την παρουσία του τον πόλεμο του Βιετνάμ την δεκαετία του ’60, στήριξε το δόγμα της πυρηνικής αποτροπής καθ’ όλο τον Ψυχρό Πόλεμο και πέταξε πολεμικές αποστολές την δεκαετία του ’90 αλλά και την πρώτη δεκαετία του νέου αιώνα.

Με προσδόκιμο ζωής ακόμη 30 χρόνια, το πιθανότερο είναι τα βομβαρδιστικά του τύπου να χρησιμοποιηθούν ξανά, ενδεχομένως σε νέες αποστολές, εκτιμούν πληρώματα και επιτελείς της USAF. «Τα παιδιά μου, ακόμη και τα εγγόνια μου, θα μπορούσαν να πετάξουν μαζί του. Αυτό είναι καταπληκτικό, είναι πραγματικά σπουδαίο» λένε χαρακτηριστικά. Λέξεις που περιγράφουν τέλεια το Β-52.
 
Αλέξανδρος Θεολόγου        
Πρώτη δημοσίευση 27/3/2019

 

Most Popular