Τα 98 του χρόνια δεν εμπόδισαν τον Σμήναρχο Γκέιλ Χάλβορσεν να βρεθεί για μια ακόμη φορά στο Βερολίνο, την πόλη που σημάδεψε την ζωή του. Ο Αμερικανός πιλότος που κατά την διάρκεια της Αερογέφυρας του Βερολίνου έριχνε σοκολάτες και γλυκίσματα με αυτοσχέδια αλεξίπτωτα από μαντήλια στα πεινασμένα παιδάκια στην περίμετρο του αεροδρομίου Tempelhof, έτυχε υποδοχής ήρωα και δικαιολογημένα. Ο ‘Candy Bomber’ είναι κομμάτι της ιστορίας του Βερολίνου.
Φορώντας την παλιά στολή του, ο Χάλβορσεν, επίτιμος προσκεκλημένος των εκδηλώσεων για την 70η επέτειο του τέλους της Grosse Luftbrücke, της Μεγάλης Αερογέφυρας, μοίρασε απλόχερα αυτόγραφα, υπέγραψε φωτογραφίες του C-54 που πετούσε τότε και πόζαρε με μικρούς και μεγάλους Βερολινέζους με το ίδιο πάντα πλατύ χαμόγελο. Και φυσικά… μοίρασε γλυκάκια.
Για τους συναδέλφους του ήταν ο ‘Hal’. Όμως για τους κατοίκους του πολιορκημένου Δυτικού Τομέα της πόλης ήταν ο φιλικός ‘Onkel Schokolade’ ή ‘Candy Bomber’ όπως θα γινόταν αργότερα γνωστός. Αυτό που ο Υποσμηναγός Χάλβορσεν ξεκίνησε ως ατομική πρωτοβουλία θα γινόταν μια επιχείρηση ψυχολογικού πολέμου στην πρώτη αντιπαράθεση Ανατολής-Δύσης.
Τα αεροπλάνα δεν βομβάρδιζαν το Βερολίνο με βόμβες αλλά με γλυκίσματα, τσίχλες και σοκολάτες που έριχναν με χειροποίητα αλεξίπτωτα οι αεροπόροι στα παιδιά στο κατώφλι του διαδρόμου του Tempelhof. Ο Χάλβορσεν εμπνεύσθηκε την ιδέα όταν μια ημέρα βρέθηκε κοντά στην περίμετρο του αεροδρομίου για να τραβήξει πλάνα από τις προσγειώσεις και έδωσε μερικές τσίχλες στα πιτσιρίκια που χάζευαν τα αεροπλάνα.
Η σοβαρότητα και η αξιοπρέπεια με την οποία τις μοιράσθηκαν του έκαναν βαθιά εντύπωση. Πετώντας προς το Βερολίνο ένα C-54 φορτωμένο με 20.000 λίβρες αλεύρι, σκέφθηκε να ρίξει μερικά γλυκίσματα στα παιδιά που πάντα βρίσκονταν κοντά στην περίφραξη. Στο επόμενο ταξίδι το έκανε πράξη. Αυτά έμαθαν γρήγορα να ξεχωρίζουν το αεροπλάνο του ‘Onkel Wackelflügel’ που ταλάντευε τα φτερά του καθώς προσέγγιζε για προσγείωση, σημάδι ότι επρόκειτο να βρέξει μπάρες σοκολάτας από τον ουρανό.
Το παράδειγμα του «Θείου Σοκολάτα», όπως επίσης ήταν γνωστός στα παιδιά του Βερολίνου ο Χάλβορσεν, ακολούθησαν και άλλοι συνάδελφοί του και σύντομα οι ρίψεις γλυκών εξελίχθηκαν σε μια παράλληλη επιχείρηση. Όταν τελείωσε η Επιχείρηση «Little Vittles» είχαν ριφθεί πάνω από 23 τόννοι γλυκισμάτων με περισσότερα από 250.000 μίνι αλεξίπτωτα.
Πριν τo «ταξίδι στον χρόνο» που έκανα το 2007 στο Βερολίνο με ένα C-47 αναβιώνοντας την εμπειρία μιας πτήσης και προσγείωσης στο Tempelhοf όπως τότε, τον καιρό της Μεγάλης Αερογέφυρας, οι διοργανωτές μας έδειξαν κινηματογραφικά επίκαιρα εποχής από τον αποκλεισμό της πόλης για να μας βάλουν στο κλίμα. Κατά την προβολή το βλέμμα μου έπιασε μια συνεπιβάτιδά μου να σκουπίζει διακριτικά τα δακρυσμένα μάτια της… Σκέφτηκα ότι κανένας Βερολινέζος που έζησε τον αποκλεισμό δεν ξέχασε τα Rosinenbomber, τα «σταφιδοβομβαρδιστικά». Ιδίως όσοι ήταν τότε παιδιά.
Ο σοβιετικός αποκλεισμός διήρκεσε από τον Ιούνιο του 1948 μέχρι τον Μάιο του ’49. Τελικά στις 12 Μαΐου οι Σοβιετικοί κατάλαβαν πως έχασαν το παιχνίδι και άνοιξαν τον βρόγχο γύρω από τον Δυτικό Τομέα. Η πόλη-σύμβολο είχε σωθεί από την πείνα και το κρύο επειδή τα συμμαχικά αεροσκάφη πραγματοποίησαν 278.000 πτήσεις προς το Βερολίνο μεταφέροντας σχεδόν 2,3 εκατ. τόννους τροφίμων, άνθρακα, φαρμάκων και άλλων εφοδίων πρώτης ανάγκης.
Μόνο την 16η Απριλίου 1949, την πιο έντονη ημέρα της αερογέφυρας, περίπου 1.400 αεροπλάνα μετέφεραν μέσα σε ένα 24ωρο κάπου 13.000 τόννους εφοδίων –μια προσγείωση ανά λεπτό! Στο έδαφος, πρώην μηχανικοί της Luftwaffe είχαν επιστρατευτεί για να βοηθήσουν στην συντήρηση των αεροσκαφών ενώ περίπου 19.000 Βερολινέζοι, οι μισοί εξ’ αυτών γυναίκες, δούλευαν επί τρεις μήνες με βάρδιες για την κατασκευή του αεροδρομίου Tegel ώστε να αποσυμφορηθούν το Gatow στον Βρετανικό Τομέα και το Tempelhof στον Αμερικανικό.
Η πρώτη «μάχη» του Ψυχρού Πολέμου είχε κερδηθεί. Κερδήθηκε όχι μόνο με τολμηρή στρατηγική σκέψη και την εντυπωσιακή «Γέφυρα από Αλουμίνιο» που έστησαν οι Σύμμαχοι, αλλά κυρίως διότι οι Δυτικοί κατάφεραν να κερδίσουν την καρδιά των Βερολινέζων γεμίζοντας το στομάχι τους.
Ο Γκέιλ Χάλβορσεν έχει ζήσει την νεότερη Ιστορία από πρώτο χέρι. Γι’ αυτό και το μήνυμά του προς τις νεότερες γενιές έχει ιδιαίτερη αξία. Οι νέοι θα πρέπει να επαγρυπνούν πώς διαμορφώνεται το νυν πολιτικό σκηνικό ώστε να διασφαλίσουν την συνέχεια των ελευθεριών που απολαμβάνουμε σήμερα, προειδοποιεί. Διότι τίποτα δεν είναι δεδομένο. Εάν αφεθούν να χαθούν, το κόστος για την ανάκτησή τους είναι μεγάλο.
«Θα προέτρεπα τους νέους να έχουν το νου τους γνωρίζοντας ότι κάποιοι ηγέτες θα οδηγήσουν τους ελεύθερους ανθρώπους προς την λάθος κατεύθυνση» δήλωσε. «Πρέπει να χρησιμοποιούν την κρίση τους για το τι να πιστεύουν στις ειδήσεις, να αποφασίζουν οι ίδιοι για το ποιος θα τους κυβερνά… Η ελευθερία είναι σημαντική και ορισμένες φορές πρέπει να πολεμήσεις για αυτήν».
Αλέξανδρος Θεολόγου
Candy Bomber: Υποδοχή ήρωα στο Βερολίνο για τον «Θείο Σοκολάτα»
