Στις 6 Ιουνίου 1944, ο ουρανός γέμισε εκατοντάδες μεταγωγικά που έριχναν sticks αλεξιπτωτιστών. Η D-Day είχε ξεκινήσει και τα C-47, τα αεροπλάνα που κέρδισαν τον πόλεμο, ήταν στην πρώτη γραμμή. Εβδομήντα πέντε χρόνια μετά την Μεγαλύτερη Ημέρα του Πολέμου, 12 αναπαλαιωμένα C-47 με πληρώματα εθελοντές και βετεράνους πραγματοποιούν ένα ταξίδι ιστορικής μνήμης από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη στο πλαίσιο των εκδηλώσεων Daks Over Normandy.
Τα αεροπλάνα του D-Day Squadron θα συμμετάσχουν στις διελεύσεις 30 και πλέον αεροσκαφών από διάφορες χώρες που θα ρίψουν 250 αλεξιπτωτιστές στις ακτές της Νορμανδίας για την 75η επέτειο της έναρξης της απελευθέρωσης της Ευρώπης από τους Γερμανούς. Το ‘That’s All, Brother’ θα είναι ένα από αυτά. Άλλωστε, έχει ξαναβρεθεί εκεί.
Το C-47A (s/n 42-92487, msn 12693) δεν είναι ένα ακόμη Skytrain. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 6ης Ιουνίου 1944 το συγκεκριμένο αεροπλάνο με κυβερνήτη τον Αντισυνταγματάρχη Τζων Ντόναλντσον ηγείτο της εναέριας αρμάδας 800 και πλέον C-47, μεταφέροντας αλεξιπτωτιστές του 502nd Parachute Infantry Regiment της 101ης Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας. Ήταν μερικοί μόνο από τους χιλιάδες Αμερικανούς, Βρετανούς και Καναδούς αλεξιπτωτιστές που ερρίφθησαν στην Νορμανδία από 1.200 αεροσκάφη της USAAF και της RAF. Οι απώλειές τους ήταν ενδεικτικές των συνθηκών που αντιμετώπισαν στο έδαφος: 338 νεκροί, 919 τραυματίες, 1.257 αγνοούμενοι μόνο την πρώτη ημέρα.
Όμως το όνομα του πρώτου C-47 που βρέθηκε πάνω από την Γαλλία, εμπνευσμένο από το ομώνυμο τραγούδι της θρυλικής Mae West, ήταν ένα σαφές μήνυμα για τους Ναζί: «Well I’ve found what hits the spot, If I’ve something good to give, I want to give it…» Η εισβολή μόλις άρχιζε.
«Σκοπός μας είναι να συνεχίσουμε να λέμε την ιστορία της D-Day για διδακτικούς λόγους» εξηγηθεί ο Mo Aguiari του D-Day Squadron. «Δεν μπορείς να ξεχάσεις την Ιστορία. Και η Ιστορία πρέπει να μένει ζωντανή» λέει χαρακτηριστικά.
Το σμήνος των Dakota απογειώθηκε από το Όξφορντ του Κοννέτικατ ακολουθώντας με την βοήθεια επιγείων ναυτιλιακών βοηθημάτων και σταθμών ανεφοδιασμού την διαδρομή Blue Spruce για την υπέρπτηση του Βορείου Ατλαντικού. Στους συνταξιδιώτες του ‘That’s All, Brother’ συγκαταλέγονται το ‘D-Day Doll’, το ‘Betsy’s Biscuit Bomber’ και άλλα αεροπλάνα, κάποια επίσης μπαρουτοκαπνισμένοι βετεράνοι του Β΄ ΠΠ. Τα μισά θα χωρισθούν για ανεφοδιασμό στο αεροδρόμιο Narsarsuaq της Γροιλανδίας πριν συνεχίσουν για το Πρέστγουϊκ στην Σκωτία.
«Το βόρειο τμήμα της διαδρομής είναι και το πιο κρίσιμο της αποστολής» επισημαίνει ο executive director του D-Day Squadron. Φθάνοντας στην Αγγλία, θα συναντηθούν στο Duxford με C-47 και DC-3 από διάφορες χώρες τα οποία θα αναβιώσουν την ρίψη αλεξιπτωτιστών τις πρώτες ώρες της εισβολής των Συμμάχων στην κατεχόμενη Ευρώπη.
Το ζωντανό μάθημα ιστορίας δεν είναι φθηνό. Το ταξίδι αναμένεται να κοστίσει συνολικά 3 εκατ. δολάρια, με τα 2/3 του ποσού μόνο για καύσιμα. Ο ιδιοκτήτης ή το πλήρωμα κάθε αεροσκάφους που θα συμμετείχε όφειλε να βρει 250.000 δολάρια για να καλύψει το κόστος καυσίμου, καταθέτοντας μάλιστα 12.000 δολάρια ως προκαταβολή για τον ανεφοδιασμό στην Γροιλανδία αρκετούς μήνες νωρίτερα. Όμως το κόστος δεν εμπόδισε πολλούς πιλότους να κατακλύσουν το D-Day Squadron με e-mail δηλώνοντας πως θέλουν να λάβουν μέρος.
Ο Τομ Τράβις του Sun ‘n Fun Fly-In θα είναι στο κόκπιτ του ‘That’s All, Brother’ στα τρία σκέλη της πτήσης. Για το επικείμενο ταξίδι στην Ευρώπη ο 77χρονος πιλότος έλαβε εκπαίδευση επιβίωσης και εξασκήθηκε στην ρίψη αλεξιπτωτιστών. Μέλος της Commemorative Air Force, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης με έδρα το Τέξας αφιερωμένης στην διατήρηση και επίδειξη ιστορικών αεροσκαφών εκ των οποίων πολλά σε πτήσιμη κατάσταση, δηλώνει πως η αποστολή αυτή είναι «πραγματικό κομμάτι ιστορίας».
Έχει πλήρη συναίσθηση για τι μιλάει. Ο πατέρας του πολέμησε στην Ευρώπη και σκοτώθηκε στην Ιταλία 14 ημέρες πριν την λήξη των εχθροπραξιών. «Στην Commemorative Air Force δεν ωραιοποιούμε τον πόλεμο, προσπαθούμε να διδάσκουμε ιστορία στα παιδιά τιμώντας εκείνους που υπηρέτησαν» τονίζει. Πώς είναι όμως να πετάς με ένα C-47 για την Νορμανδία εν μέσω ομίχλης και βροχοφόρων νεφών;
«Το συναίσθημα είναι σαρωτικό» δηλώνει ο Γκας Χώκινγκς μετά την πτήση του με το ‘That’s All, Brother’ τον Απρίλιο στο Lakeland της Φλόριντα, υπό καιρικές συνθήκες παρόμοιες με εκείνες της ημέρας της εισβολής –χωρίς τα γερμανικά αντιαεροπορικά. Ο πατέρας του, Έντουϊν Χώκινγκς, ήταν Επιλοχίας στον Ειρηνικό, κάτι που τον ώθησε να συνδράμει οικονομικά την αναπαλαίωση του συγκεκριμένου C-47. Με τις μικρές ή μεγάλες δωρεές περισσοτέρων των 2.000 φίλων της Αεροπορίας το ξεχωριστό αυτό αεροπλάνο βρέθηκε και πάλι στον αέρα.
Το ιστορικό ‘That’s All, Brother’ εντοπίσθηκε το 2017 σε μια μάντρα στο Oshkosh, προοριζόμενο να μετατραπεί σε BT-67 turboprop από την Basler Turbo Conversions που ειδικεύεται σε αυτό. Ιεροσυλία! Xάρη στην γενναιοδωρία οπαδών της αεροπορικής ιδέας, αγοράσθηκε από την Commemorative Air Force και μετά από περισσότερες από 22.000 εργατοώρες στις εγκαταστάσεις της Basler κατέστη ικανό για πτήση.
Προκειμένου να μην χάσει το αεροπλάνο την αυθεντικότητά του, δόθηκε ιδιαίτερη μέριμνα στην αποκατάσταση με όσο το δυνατόν περισσότερα original εξαρτήματα –από τους κινητήρες μέχρι την μικρή τουαλέτα στο πίσω μέρος του. O εφοδιασμός του με σύγχρονο εξοπλισμό ναυτιλίας ήταν ένας από τους (αναγκαίους) συμβιβασμούς που έγιναν ώστε να μπορέσει να πετά στην σημερινή εποχή με ασφάλεια.
Το κόστος αναπαλαίωσης και πτήσης ενός ιστορικού αεροπλάνου σίγουρα δεν είναι μικρό. Εκτός από πολλά χρήματα για την προμήθεια συχνά δυσεύρετων ανταλλακτικών, ένα warbird χρειάζεται και αφοσιωμένους ανθρώπους, διατεθειμένους να δουλέψουν σκληρά χιλιάδες εργατοώρες. Όμως έτσι η Ιστορία γίνεται κάτι που μπορείς να αγγίξεις, να ακούσεις, να νιώσεις… Αντίθετα, το scrap είναι πάντα βουβό και φίλος της λήθης.
Πριν 75 χρόνια, χιλιάδες νεαροί, πολλοί σχεδόν παιδιά, πετούσαν σιωπηλοί προς το άγνωστο που τους περίμενε στην Γαλλία. Πηδώντας στο κενό πάνω από τις Ζώνες Ρίψεις που είχαν μαρκάρει νωρίτερα οι Pathfinders, έγιναν προπομποί της αλλαγής της Ιστορίας. Πολλοί βρίσκονται ακόμη στην Νορμανδία –ατελείωτες σειρές λευκών σταυρών στα νεκροταφεία των Συμμάχων. Μπροστά στο τίμημα που πλήρωσαν εκείνοι, το κόστος καυσίμου των C-47 φαντάζει ανάξιο λόγου.
Αλέξανδρος Θεολόγου
D-Day 75: Σμήνος αναπαλαιωμένων C-47 ξεκινά ένα επικό ταξίδι μέχρι την Νορμανδία
