Είχαν εκπαιδευτεί, είχαν διαβάσει γι’ αυτά και κάποια μέρα ίσως να αερομαχούσαν μαζί τους. Όμως τίποτα δεν είναι σαν την πρώτη συνάντηση ενός Δυτικού πιλότου με ένα αληθινό σοβιετικό ‘Flogger’ –όπως εκείνα που είχε αποκτήσει κρυφά η USAF για την ρεαλιστική εκπαίδευση των χειριστών της.
«Αρκούσε απλώς να κοιτάζεις τα μάτια του πιλότου που έπιανε σχηματισμό μαζί σου. Πλησιάζοντας, έβλεπες τα μάτια του να σε παρακολουθούν προσεκτικά καθώς ερχόταν όλο και πιο κοντά. Ποτέ του δεν είχε δει στην πραγματικότητα ρωσικό αεροπλάνο εν πτήσει, φοβερή εμπειρία…» θυμάται ένας χειριστής του ‘Red Eagles’ Squadron.
Η Μοίρα διέθετε μερικά από τα πιο απόρρητα αεροσκάφη της USAF και δεν ήταν αμερικανικά. Τα MiG-21, συμπεριλαμβανομένων κινεζικών αντιγράφων Chengdu J-7B, MiG-17 και MiG-23 του 4477th Test and Evaluation Squadron (TES) παρείχαν πολύτιμη εξοικείωση με τα πτητικά χαρακτηριστικά των αεροπλάνων και τις τακτικές τους χωρίς οι Αμερικανοί χειριστές να κινδυνεύουν να καταρριφθούν.
Το άκρως απόρρητο πρόγραμμα Constant Peg δεν παρείχε εκπαίδευση όπως οι Μοίρες Aggressor. Οι εκπαιδευτές του Fighter Weapons School στην αεροπορική βάση Nellis και τα πληρώματα που έρχονταν να συμμετάσχουν στις ασκήσεις Red Flag είχαν την μοναδική ευκαιρία να εμπλακούν με αληθινά MiG στο πεδίο ασκήσεων της Tonopah για να δουν πώς είναι ένα MiG στον αέρα, πώς πετάει, πώς μάχεται και ποιες είναι οι αρετές και οι αδυναμίες του.
«Η ιδέα ήταν να αποβάλλεις την αίσθηση ανησυχίας (‘buck-fever’) που έχει κάθε πιλότος όταν έρχεται για πρώτη φορά αντιμέτωπος με έναν άγνωστο τύπο αεροσκάφους σε πραγματική μάχη» λέει ο απόστρατος Αντισμήναρχος Paul ‘Skid’ Woodford. «Εξαιρετική εκπαίδευση αλλά αυστηρώς περιορισμένη καθώς την έκανες μόνο μια φορά και με πολύ συγκεκριμένο σενάριο, καθόλου σαν πραγματική αερομαχία». Παλιός πιλότος F-15 ο ίδιος, θυμάται την πρώτη φορά που πέταξε με αντίπαλο ένα MiG-23MS ‘Flogger-E’.
«Κατά την διάρκεια των πρώτων δύο τοποθετήσεών μου, την περίοδο 1978-1985, εκπαιδευόμασταν συχνά με τους Aggressor πετώντας εναντίον των F-5E που είχαν, αντίστοιχος τύπος σε μέγεθος και επιδόσεις του MiG-21 Fishbed το οποίο την εποχή εκείνη ήταν ακόμη μαχητικό πρώτης γραμμής της άλλης πλευράς. Είχα ακούσει ψιθύρους για κάποιο πρόγραμμα όπου πιλότοι της USAF πετούσαν εναντίον αληθινών MiG αλλά μέχρι εκεί –φήμες και κουβέντες στο μπαρ.
Το 1984 πήγα από την Αλάσκα στην Νεβάδα για μια άσκηση Red Flag. Εκεί έμαθα για το πρόγραμμα Constant Peg και συνειδητοποίησα ότι θα έβλεπα MiG-21 και MiG-23 εν δράσει. Το πρόγραμμα είχε υψηλή διαβάθμιση ασφαλείας, όχι τόσο για το γεγονός ότι είχαμε MiG αλλά για να αποκρυβεί το πώς τα αποκτήσαμε. Μας έγινε ειδική ενημέρωση πριν και μετά την συμμετοχή μας και μας προειδοποίησαν να μην μιλήσουμε ποτέ γι’ αυτό, ούτε καν με τους συναδέλφους μας στην Μοίρα των F-15.
Οι πιλότοι των ‘Red Eagles’ ήταν έμπειροι χειριστές μαχητικών της Αεροπορίας και του Ναυτικού, πολλοί από αυτούς βετεράνοι του προγράμματος F-5 Aggressor, και αρκετοί απόφοιτοι του Fighter Weapons School. Η πτήση μου αποτελείτο από εμένα, τον παραστάτη μου και δύο ‘Red Eagles’ –έναν που πετούσε MiG-21 και έναν με MiG-23. Ενημερωθήκαμε στην Nellis τρείς με τέσσερεις ώρες πριν την προγραμματισμένη ώρα απογείωσης, κάτι που έδωσε χρόνο στους χειριστές των MiG να πεταχτούν με το μεταφορικό τους, ένα Mitsubishi MU-2, μέχρι το αεροδρόμιο του Tonopah Test Range όπου ήταν η βάση τους.
Απογειωθήκαμε με τον παραστάτη μου, συναντήσαμε το τάνκερ πάνω από το Caliente, φουλάραμε και κατευθυνθήκαμε βορειοδυτικά προς Tonopah. Οι πιλότοι των MiG παρακολουθούσαν την πορεία μας από τον ασύρματο ρυθμίζοντας τις απογειώσεις τους έτσι ώστε να έχουμε μέγιστο χρόνο με τον καθένα τους. Δηλαδή το MiG-21 απογειώθηκε λίγο πριν εισέλθουμε στην περιοχή και μας την έπεσε ακριβώς την στιγμή που μπαίναμε σε αυτήν.
Κάναμε εναλλάξ εμπλοκή με το Fishbed το οποίο (τουλάχιστον για μένα) ήταν εκπληκτικά ευέλικτο και εύστροφο, δύσκολο να το δεις λόγω του μικρού του μεγέθους και δύσκολο να το ακολουθήσεις για βολή πυροβόλου. Εάν χρησιμοποιούσε μετάκαυση, όπως έκανε το δικό μας καθ’ όλη την διάρκεια της εμπλοκής, το Fishbed είχε καύσιμο για περίπου 20 λεπτά πτήσης. Ήταν 20 λεπτά πλήρους απασχόλησης και για τους δύο μας…
Καθώς το Fishbed έστρεφε για την Tonopah, το Flogger έπιανε σχηματισμό. Με αυτό δεν κάναμε τόσους ελιγμούς. Σύμφωνα με την ενημέρωση τo Flogger δεν στρίβει με τίποτα και χάνει ενέργεια γρήγορα. Αντί για ελιγμούς ο πιλότος του έδειξε πώς πετάει το αεροπλάνο, δηλαδή εξίσου άσχημα όπως μάχεται: δύσκολο να ελεγχθεί και ασταθές, ιδίως με τις πτέρυγες πίσω. Αυτό που μπορούσε να κάνει καλά, όπως μας έδειξε ο χειριστής του Flogger, ήταν η επίθεση με υψηλή ταχύτητα και γωνία προσβολής και μετά φυγή.
Επιτάχυνε όσο κανένα άλλο αεροπλάνο που ήξερα μέχρι τότε και μετά από αυτό. Το δίδαγμα ήταν πως αν έπρεπε να ρίξεις πύραυλο σε ένα ταχύτατο αεροσκάφος, καλά θα έκανες να το κάνεις άμεσα διότι σε ένα δευτερόλεπτο θα βρισκόταν εκτός φακέλου βολής. Μπορεί το F-15 να έχει το πλεονέκτημα της μεγίστης ταχύτητας αλλά δεν υπάρχει αρκετό καύσιμο στον κόσμο για να φτάσεις ένα Flogger που την κάνει.
Για απενημέρωση δεν προσγειωθήκαμε στην Tonopah. Το αεροδρόμιο ήταν βάση του ‘Black Jet’, του F-117 stealth, και τα πάντα εκεί ήταν διαβαθμισμένα στον διάολο, όπως ακριβώς το αεροδρόμιο στην κοντινή Area 51. Αντ’ αυτού, πετάξαμε πίσω στην Nellis, με τους αντιπάλους μας ‘Red Eagles’ να ακολουθούν λίγο αργότερα με το άνετο μικρό τους Mits.
Πιστεύω ότι οι πιλότοι ‘Red Eagle’ ήταν διπλά διαθέσιμοι, πιστοποιημένοι να πετούν δύο τύπους αεροσκαφών. Η διατήρηση διπλής διαθεσιμότητας ήταν συνηθισμένη στην USAF τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 αλλά σπάνια στην εποχή μου. Φυσικά μερικοί από αυτούς ήταν διαθέσιμοι στο δικινητήριο στροβιλοελικοφόρο MU-2 με το οποίο πηγαινοέρχονταν μεταξύ Nellis και Tonopah.
Ήταν η εποχή Ρήγκαν, όπου οι προϋπολογισμοί ήταν παχυλοί και οι ένοπλες δυνάμεις μπορούσαν να ζητούν (και το έκαναν) το φεγγάρι και τα αστέρια. Η Αεροπορία είχε το Constant Peg και τρείς πλήρεις Μοίρες Aggressor με F-5, κατανεμημένες στην Ευρώπη, στον Ειρηνικό και στις ηπειρωτικές ΗΠΑ. Φαντάσου να έχεις όλα αυτά και να ζητάς ένα μικρό σικάτο turboprop να σε πηγαίνει εδώ κι εκεί –και να το παίρνεις!»
Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου σήμανε και το τέλος για πολλά απόρρητα προγράμματα σαν το Constant Peg. Η «εξωτική» 4477th TES διαλύθηκε έχοντας στο ενεργητικό της περισσότερες από 15.000 εξόδους και την εκπαίδευση σχεδόν 6.000 Αμερικανών πιλότων στην αντιμετώπιση των επίφοβων MiG. Λέγεται ότι παρέμεινε ενεργή τουλάχιστον δύο χρόνια μετά την επίσημη απενεργοποίηση της ενώ η ύπαρξή της αποχαρακτηρίστηκε μόλις το 2006.
Στην ευφορία/αβλεψία της μεταψυχροπολεμικής εποχής απενεργοποιήθηκαν και οι Μοίρες Aggressors, ένα τεράστιο λάθος το οποίο διορθώθηκε με τις δύο μονάδες «εχθρικών» F-16 στην Nellis και στην Αλάσκα, συν τις ιδιωτικές εταιρίες που παρέχουν αντίστοιχη εκπαίδευση DACT (Dissimilar Air Combat Training) με Α-4, Mirage F1 και άλλους «ξένους» τύπους αεροσκαφών. Το να γνωρίζεις πώς μάχεται ο αντίπαλος ήταν πάντα καλή ιδέα.
Σήμερα, πολλοί πρώην αντίπαλοι είναι μέλη του ΝΑΤΟ ή συμμετέχουν σε ασκήσεις όπως την Red Flag. Η μοναδική ευκαιρία για να πετάξει κανείς εναντίον ρωσικού μαχητικού είναι πλέον οι συμμαχικές ασκήσεις με αεροπορίες που επιχειρούν ακόμη με αυτά και, εάν είναι τυχερός, οι ανταλλαγές Μοιρών. Κάτι είναι κι αυτό.
Αλέξανδρος Θεολόγου
