ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 12 Μαρτίου 1938: Το αυστριακό “Anschluss”, το Γ΄ Ράιχ μεγαλώνει

Ο Γερμανικός στρατός διαβαίνει τα σύνορα με την Αυστρία και ενσωματώνει αναίμακτα τη χώρα στο Γ΄ Ράϊχ. Πρόκειται για το αυστριακό “Anschluss” (η σύνδεση).

Μετά τη διάλυση της Αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας με τη λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Αυστρία -μια μικρή πλέον αλλά εθνικά ομοιογενής χώρα στο κέντρο της Ευρώπης- πέρασε από μεγάλες πολιτικές αναταραχές στο διάστημα του Μεσοπολέμου και βρέθηκε ουσιαστικά σε κατάσταση εμφυλίου. Οι υπόγειες προσπάθειες του Χίτλερ να ενσωματώσει την πατρίδα του (ήταν Αυστριακός πολίτης) στο γερμανικό κράτος ενισχύοντας το αυστριακό ναζιστικό κόμμα, η άνοδος των σοσιαλιστών και η ανάπτυξη ενός γηγενούς πατριωτικού μετώπου θα πολώσουν ιδιαίτερα την πολιτική ζωή.

Ο προερχόμενος από την τελευταία παράταξη καγκελάριος Ντόλφους, θα διαλύσει το κοινοβούλιο και θα επιβάλει μονοκομματική δικτατορία. Μετά τη δολοφονία του το 1934 από μέλη του αυστριακού ναζιστικού κόμματος σε ένα αποτυχημένο πραξικόπημα, θα τον διαδεχθεί ο μετριοπαθέστερος Σούσνικ, που θα οργανώσει δημοψήφισμα φροντίζοντας να το πραγματοποιήσει μέσα σε τρείς μέρες, αποκλείοντας τη νεολαία κάτω των 24 ετών που τασσόταν με τους Ναζί, ενώ θα προπαγανδίσει την ιδέα «ανεξαρτησία ή Χιτλερική κατοχή».

Το δημοψήφισμα συνάντησε την οργισμένη αντίδραση του Χίτλερ, που απαίτησε να παραδώσει την εξουσία στους Αυστριακούς Ναζί, απειλώντας σε διαφορετική περίπτωση με πόλεμο. Τελικά, ο Σούσνικ συναίνεσε για την αποφυγή αδερφικής αιματοχυσίας.

Στις 12 Μαρτίου 1938, Γερμανοί στρατιώτες της 8ης Στρατιάς της Wehrmacht διέλυσαν τα συνοριακά φυλάκια μεταξύ των δύο χωρών και μια εμπροσθοφυλακή από μοτοσυκλετιστές ξεχύθηκε στους δρόμους προς τη Βιέννη, όπου εκεί το πλήθος τους επιφυλάξε ενθουσιώδη υποδοχή. Καμία αντίσταση δεν υπήρξε από αυστριακής πλευράς, με τον αυστριακό στρατό, την Bundesheer, να έχει εντολές να μην αντιδράσει.

Το ίδιο απόγευμα, ο Χίτλερ πέρασε και ο ίδιος τα σύνορα με μεγαλειώδη συνοδεία και επισκέφθηκε τη γενέτειρά του, Braunau am Inn. Από όπου περνούσε οι δρόμοι γέμιζαν και ο κόσμος επευφημούσε σε μια εκδήλωση που ξάφνιασε ακόμα και τον ίδιο με τη μαζικότητά της. Οι Αυστριακοί, Ναζί ή όχι, έβλεπαν την ενσωμάτωσή τους στη Γερμανία ως το τέλος μιας περιόδου πολιτικής αστάθειας και οικονομικής αβεβαιότητας και την ένταξή τους στους κόλπους μιας μεγάλης, συγγενούς χώρας που γνώριζε πρωτοφανή οικονομική άνοδο.

Στις 15 του μήνα, 200.000 Αυστριακοί πλημμύρισαν τους δρόμους της Βιέννης όπου ο Χίτλερ και όλη η γερμανοαυστριακή ηγεσία παρακολούθησαν την παρέλαση του γερμανικού στρατού. Ο Χίτλερ εκφωνώντας λόγο ενώπιον του πλήθους ανέφερε: “Η αρχαιότερη επαρχία του Γερμανικού Έθνους θα είναι από αυτό το σημείο και στο εξής ο νεώτερος προμαχώνας του γερμανικού Ράιχ”, χαρακτηρίζοντας την σύνδεση της Αυστρίας με τη Γερμανία ως “το σημαντικότερο κατόρθωμά μου”.

Η Αυστρία, πατρίδα και συνεχιστής της παράδοσης της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του γερμανικού έθνους του Μεσαίωνα, ήταν ανταγωνιστής της αναδυόμενης Μεγάλης Γερμανίας, όπως την οραματίστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα ο καγκελάριος Μπίσμαρκ και για αυτό, επέλεξε τότε να μην την συμπεριλάβει στην ενοποίηση του 1871.

Πολλοί έκτοτε είχαν εκφραστεί ενάντια σε αυτή την επιλογή του Μπίσμαρκ οπότε τη μέρα εκείνη του 1938, ο Χίτλερ εμφανιζόταν να διορθώνει ένα μεγάλο ιστορικό λάθος, κατά τους Γερμανόφωνους σε όλη την Ευρώπη. Η δημοτικότητά του εκτοξεύτηκε στα ύψη, όχι μόνον γιατί πέτυχε την ενοποίηση χωρίς να υπάρξει βία αλλά και γιατί για ακόμα μια φορά έκανε μια σημαντική κίνηση διεθνούς πολιτικής, χωρίς να υπάρξει αντίδραση από το εξωτερικό, κυρίως από τη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία. Εκεί σε ορισμένους κύκλους ο Χίτλερ περιγραφόταν και ως “μεσίτης” της ειρήνης και της σταθερότητας στην Ευρώπη. Η απουσία δυναμικής αντίδρασης όμως, απλά αύξησε την όρεξη της κυβέρνησης του Βερολίνου, που το ίδιο έτος στράφηκε με παρόμοιο τρόπο κατά της Τσεχοσλοβακίας.

Η Αυστρία έλαβε το μεσαιωνικό της όνομα μετονομαζόμενη σε Ostmark (Ανατολική Μαρκιωνία) και οι Ένοπλες Δυνάμεις της, ο κρατικός μηχανισμός της και τα μέσα της απορροφήθηκαν από τα γερμανικά. Στις 10 Απριλίου, με ένα νέο δημοψήφισμα η πράξη του Anschluss έλαβε τη λαϊκή κύρωση με ποσοστό 99,7%, ένα αποτέλεσμα σαφώς νοθευμένο, αλλά ταυτόχρονα όχι και πάρα πολύ μακριά από το γενικό αυστριακό αίσθημα. Η Αυστρία θα παραμείνει μέρος του Ράιχ μέχρι την Άνοιξη του 1945, που οι συμμαχικές δυνάμεις εισήλθαν στο έδαφός της. Θα ξαναγίνει ανεξάρτητο κράτος με την αποχώρηση των τελευταίων, το 1955.

Most Popular