To de Havilland DH.82 Tiger Moth κατέχει δικαίως στις σελίδες της αεροπορικής ιστορίας, τη θέση του δημοφιλέστερου εκπαιδευτικού διπλάνου, μιας και πρόσφερε τις υπηρεσίες του από τα μέσα της δεκαετίας του ’30 μέχρι και τo δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’50. Σε ότι αφορά την Πολεμική Αεροπορία, τότε ΕΒΑ (Ελληνική Βασιλική Αεροπορία), τα ιστορικό διπλάνο αξιοποίησε την περίοδο 1947 με 1954 αν και η πρώτη «γνωριμία» των ελλήνων χειριστών με το αεροπλάνο είχε γίνει την περίοδο του Β’ΠΠ στη Ροδεσία.
Εκτός των δεκάδων αεροποριών δυνάμεων, το Tiger Moth χρησιμοποίησαν και δεκάδες αερολέσχες και σχολές χειριστών πολιτικής αεροπορίας σε όλο τον κόσμο, τόσο προπολεμικά όσο και μεταπολεμικά.
Η αμέσως επόμενη κατασκευή του μεγάλου άγγλου αεροναυπηγού και ιδρυτή της ιστορικής εταιρείας, Geoffrey de Havilland, ήταν ένα μικρό μονοπλάνο το οποίο έφερε έναν επίσης μικρό κινητήρα μόλις 750 κυβικών εκατοστών. Το μονοπλάνο αυτό δεν γνώρισε μεγάλη εμπορική επιτυχία, λόγω των «φτωχών» επιδόσεων του κινητήρα του. Στηριζόμενος στις δύο προαναφερθείσες κατασκευές και χρησιμοποιώντας εκποιημένους κινητήρες τύπου RAF A1 από τη RAF, ο de Havilland αποφάσισε τη σχεδίαση ενός διπλάνου με πολύ χαμηλό κόστος, άλλα με μεγάλη κατανάλωση καυσίμου, αφού θα χρησιμοποιούσε τους στρατιωτικών προδιαγραφών RAF A1. Κατά το πρόγραμμα δοκιμών του νέου αεροσκάφους διαπιστώθηκε η αναμενόμενη μεγάλη κατανάλωση καυσίμου, αλλά και η μέτρια πτητική συμπεριφορά του λόγω της μετατόπισης του κέντρου βάρους προς τα εμπρός. Το νέο διπλάνο που ονομάστηκε D.H. 51, αν και δεν μπήκε ποτέ σε μαζική παραγωγή, αποτέλεσε την βάση για την ανάπτυξη μιας σειράς επιτυχημένων ελαφρών διπλάνων από τη de Havilland.
Πάνω στις σχεδιαστικές γραμμές του D.H 51 ο de Havilland προέβη στην εξέλιξη ενός νέου διπλάνου με μικρότερες διαστάσεις, στο οποίο τοποθέτησε έναν νέο ελαφρό κινητήρα που είχε σχεδιάσει και κατασκευάσει ο Frank Halford χρησιμοποιώντας διάφορα τμήματα κινητήρων που προερχόταν από εκποιημένο στρατιωτικό υλικό! O νέος εμβολοφόρος τετρακύλινδρος κινητήρας με την ονομασία Cirrus είχε μικρό βάρος και διαστάσεις και απέδιδε μέγιστη ισχύ 60 ίππων. Στο νέο διπλάνο του de Havilland έφερε το χαρακτηρισμό DH 60 Moth, διέθετε διαφορικά κινούμενα πτερύγια κλίσης, μπορούσε να αναπτύξει μέγιστη ταχύτητα πλεύσης 80 μ.α.ω και η ακτίνα του έφθανε τα 300 μίλια. Σε μερικά μάλιστα οι πτέρυγες μπορούσαν να αναδιπλωθούν, ώστε το αεροσκάφος να χωρά ακόμη και σε μικρές αποθήκες, ή μικρά γκαράζ…
Κατά την διάρκεια του προγράμματος δοκιμών, αναδείχθηκαν η αξιοπιστία, τα άριστα πτητικά χαρακτηριστικά και η εύκολη και οικονομική συντήρηση του αεροσκάφους. Η παρθενική πτήση του πραγματοποιήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου του 1925. Στα πλαίσια δε του προγράμματος δοκιμών, πραγματοποιήθηκε πτήση χωρίς ενδιάμεσο σταθμό από το Λονδίνο, έως τη Ζυρίχη. Η έκδοση παραγωγής D.H 60Μ Metal Moth που έφερε και ισχυρότερο κινητήρα, έγινε γρήγορα γνωστή στον αεροπορικό κόσμο της Ευρώπης ενώ λόγω του χαμηλού κόστους αγοράς, έγινε περιζήτητο στους κύκλους των ερασιτεχνών χειριστών επιτυγχάνοντας σημαντικές πωλήσεις κυρίως στο χώρο ιδιωτών και των Αερολεσχών της εποχής.
Τα πτητικά χαρακτηριστικά του, ο αξιόπιστος και οικονομικός κινητήρας του και το χαμηλό κόστος αγοράς του, τράβηξαν και το ενδιαφέρον της RAF που έθεσε τις προδιαγραφές την κατασκευή μιας εκπαιδευτικής έκδοσης. Σύμφωνα με την προδιαγραφή 15/31 της RAF, το νέο αεροσκάφος που έφερε το χαρακτηρισμό DH 60T, θα ήταν εφοδιασμένο με τον ισχυρότερο κινητήρα Gipsy II που κατασκευαζόταν πλέον εξολοκλήρου από την de Ηavilland, ισχύος 98 ίππων.
Επίσης θα διέθετε δομικά ενισχυμένη άτρακτο και πτέρυγα και ο εμπρός θάλαμος διακυβέρνησής του μετατοπίστηκε προς τα εμπρός ακριβώς πάνω από την περιοχή σύνδεσης ατράκτου και κάτω πτέρυγας. Εκεί είχε εγκατασταθεί ένα πλαίσιο από μαλακό υλικό που ο χειριστής έσπαγε σε καταστάσεις ανάγκης, προκειμένου να εγκαταλείψει το αεροσκάφος.
Η μετατόπιση αυτή όμως είχε σαν αποτέλεσμα και την μετατόπιση του κέντρου βάρους, οπότε παρουσιάστηκαν προβλήματα πτητικής συμπεριφοράς. Για την επίλυση του προβλήματος τοποθετήθηκαν πτέρυγες με οπισθόκλιση 0,48 μέτρων. Τελικά κατασκευάσθηκαν οκτώ μονάδες προπαραγωγής με το χαρακτηρισμό DH. 60T, οι οποίες αργότερα αναβαθμίστηκαν.
De Havilland DH.82 Tiger Moth
Παρότι το DH.60T ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις της RAF κατά την διεξαγωγή του προγράμματος δοκιμών, το Υπουργείο Αεροπορίας απαίτησε να πραγματοποιηθεί μια επιπλέον τροποποίηση στο αεροσκάφος, η οποία αφορούσε την αύξηση της χορδής της κάτω πτέρυγας. H παρθενική πτήση του τροποποιημένου αεροσκάφους πραγματοποιήθηκε στις 26 Οκτωβρίου του 1931 με το χαρακτηρισμό DH.82 Tiger Moth. Όλες οι μονάδες προπαραγωγής αναβαθμίστηκαν στο επίπεδο DH.82. Μετά την επιτυχή διεξαγωγή του προγράμματος δοκιμών, το Βρετανικό Υπουργείο Αεροπορίας υπέγραψε συμβόλαιο για την κατασκευή 35 DH.82 Tiger Moth, σύμφωνα με την προδιαγραφή Τ.23/31.
Η άτρακτος του νέου αεροσκάφους αποτελείτο από μεταλλικά πλαίσια, ενώ η επικάλυψή της ήταν υφασμάτινη. Οι πτέρυγες συνδέονταν με στηλίδια και συρματόσκοινα ενίσχυσης της δομής. Στο κεντρικό τμήμα της άνω πτέρυγας ήταν τοποθετημένη η δεξαμενή καυσίμου χωρητικότητας 86,2 λίτρων, ενώ υπήρχαν και αυτόματα πτερύγια καμπυλότητας του χείλους προσβολής (slats) τα οποία εκτείνονταν όταν ο χειριστή τοποθετούσε τα πτερύγια καμπυλότητας του χείλους εκφυγής (flaps), στην κάτω πτέρυγα σε θέση «κάτω». Ο κινητήρας που έφερε το αεροσκάφος ήταν ο ισχυρότερος Gipsy III ισχύος 120 ίππων, ο οποίος τοποθετήθηκε ανάστροφα και έδιδε κίνηση σε μια δίφυλλη έλικα σταθερού βήματος.
Το σύστημα προσγείωσης αποτελούταν από τα δύο μη ανασυρόμενα κύρια σκέλη και ένα ουραίο πέδιλο που βρισκόταν τοποθετημένο στο πίσω και κάτω τμήμα της ατράκτου. Πίσω ακριβώς από τη θέση του δεύτερου θαλάμου διακυβέρνησης υπήρχε αποθηκευτικός χώρος για χειραποσκευές και μικροαντικείμενα, ο οποίος καλυπτόταν από μια μικρή θυρίδα. Το κενό βάρος του αεροσκάφους έφθανε τα 505,1 κιλά. Εκτός των μονάδων που προοριζόταν για την RAF κατασκευάσθηκαν και άλλες, οι οποίες πουλήθηκαν σε αερολέσχες. Tiger Moth παρέλαβε το Νο. 3 Flying Training School στο Grantham το Νοέμβριο του 1931, ενώ το Central Flying School παρέλαβε το νέο εκπαιδευτικό αεροσκάφος το Μάιο του 1932. Επίσης αρκετές μονάδες αγοράσθηκαν και από της Αεροπορίες της Βραζιλίας της Δανίας, της Περσίας, της Πορτογαλίας και της Σουηδίας. Σε δύο μονάδες παραγωγής τοποθετήθηκαν πλωτήρες που κατασκευάσθηκαν από την Short Brothers σύμφωνα με την προδιαγραφή T.6/33 και δόθηκαν για αξιολόγηση στη RAF στο Rochester και το Felixstowe.
De Havilland DH.82A Tiger Moth II
Πρόκειται για την έκδοση που κατασκευάσθηκε σε περισσότερες μονάδες από οποιαδήποτε άλλη και χρησιμοποιήθηκε από δεκάδες αεροπορικές δυνάμεις ανά τον κόσμο. Οι μόνες διαφορές με την προγενέστερη έκδοση ήταν η τοποθέτηση του νέου ισχυρότερου κινητήρα Gipsy Major 1C ισχύος 130 ίππων και η κατασκευή του πίσω τμήματος της ατράκτου από ξύλο τύπου μπάλσα. Το τροποποιημένο αεροσκάφος έλαβε το χαρακτηρισμό DH.82A Tiger Moth II από τη RAF, η οποία βάση της προδιαγραφής T.26/33 παράγγειλε 50 μονάδες. Στα συγκεκριμένα αεροσκάφη τοποθετήθηκε ένα ανασυρόμενο πάνινο κάλυμμα στον πίσω θάλαμο διακυβέρνησης για την εκπαίδευση των μαθητευομένων σε πτήσεις δι’ οργάνων. Σε όλες τις εκδόσεις του Tiger Moth οι πτήσεις αξιολόγησης χωρίς εκπαιδευτή (Solo), πραγματοποιούνταν μόνο από τον πίσω θάλαμο διακυβέρνησης.
Η ταχύτητα πλεύσης του αεροσκάφους με τον νέο κινητήρα έφθανε τα 175 χ.α.ώ στα 1.000 πόδια και η επιχειρησιακή του οροφή έφθανε περίπου τα 15.800 πόδια με βαθμό ανόδου 800 πόδια το λεπτό. Η ακτίνα του έφθανε τα 302 μίλια ενώ το μέγιστο βάρος απογείωσης ανερχόταν σε 1.825 λίβρες. Οι παραδόσεις στην RAF ξεκίνησαν το Νοέμβριο του 1934 στο Kenley και ολοκληρώθηκαν τον Ιανουάριο του 1935. Εκτός της RAF αρκετές μονάδες του νέου εκπαιδευτικού παρέλαβαν και οι: Btristol Aeroplane Company, Τhe de Havilland School of Flying, Brooklands Aviation Ltd, Phillips and Powis School of Flying, Reid and Sigrist Ltd, Airwork Ltd και Scottish Aviation Ltd για το Elementary και Reserve Flying School, που λειτουργούσαν υπό την εποπτεία της RAF. Προπολεμικά τα Tiger Moth κατασκευάζονταν κατόπιν αδείας στη Νορβηγία, στην Πορτογαλία, στη Σουηδία καθώς και από την de Havilland Aircraft του Καναδά. Η τελευταία πριν την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, είχε κατασκευάσει συνολικά 227 μονάδες.
De Havilland DH.82Β «Queen Bee“
Πρόκειται για έκδοση του Tiger Moth, στην κατασκευή της οποίας χρησιμοποιήθηκε ως πρωτεύον υλικό το ξύλο και ήταν εφοδιασμένη με την άτρακτο της παλαιότερης έκδοσης DH. 60 Moth Major.
Η συγκεκριμένη έκδοση χρησιμοποιήθηκε από το 1935 και μετά από τη RAF ως τηλεκατευθυνόμενος ιπτάμενος στόχος.
De Havilland DH.82C Tiger Moth
Πρόκειται για μια αναβαθμισμένη έκδοση που κατασκευάσθηκε από την de Ηavilland Aircraft of Canada. Η συγκεκριμένη έκδοση ήταν σχεδιασμένη για να επιχειρεί σε ψυχρό κλίμα και διέθετε τον ισχυρότερο κινητήρα Gipsy Major ισχύος 145 ίππων, νέες θυρίδες για εύκολη πρόσβαση στον κινητήρα, καλύπτρες για τους θαλάμους διακυβέρνησης συρόμενες προς τα πίσω, σύστημα θέρμανσης για το πλήρωμα, σύστημα πέδησης της Bendix, ενώ τοποθετήθηκε και ουραίος τροχός στην θέση του ουραίου πέδιλου.
Επίσης στην συγκεκριμένη έκδοση υπήρχε η δυνατότητα τοποθέτηση χιονοπέδιλων στη θέση των σκελών προσγείωσης ενώ σε κάποιες μονάδες τοποθετήθηκαν κινητήρες Menasco Pirate ισχύος 160 ίππων, όταν οι Gipsy Major άρχισαν να γίνονται δυσεύρετοι. Περίπου 200 μονάδες της συγκεκριμένης έκδοσης κατασκευάσθηκαν σαν PT-24 για χρήση από την Αμερικανική Αεροπορία Στρατού (US Army Air Force), αλλά δεν παραδόθηκαν ποτέ, με αποτέλεσμα να παραληφθούν τελικά από την Royal Canadian Air Force. Συνολικά κατασκευάσθηκαν 1.520 τέτοια αεροσκάφη.
Thruxton Jackaroo
Στο διάστημα 1957 έως 1959 η εταιρεία Jackaroo Aircraft Limited τροποποίησε 18 Tiger Moth σε διπλάνα γενικής χρήσης. Ουσιαστικά τροποποιήθηκε η άτρακτος ώστε να τοποθετηθεί νέα τετραθέσια καμπίνα εφοδιασμένη με καλύπτρα.
Το πρώτο τροποποιημένο αεροσκάφος το οποίο ονομάσθηκε Thruxton Jackaroo λόγω της εταιρείας που πραγματοποίησε την τροποποίηση, πέταξε για πρώτη φορά στις 2 Μαρτίου του 1957. Μέσα στην δεκαετία του ‘60 τροποποιήθηκε ακόμη ένα Tiger Moth από την Rollason Aircraft And Engines Ltd, ενώ σε τρεις μονάδες τοποθετήθηκε ανάλογος εξοπλισμός για να χρησιμοποιηθούν ως ψεκαστικά αεροσκάφη.
Συνεχίζεται…
