Το τέλος των ηρωικών τιμωρών του Χάιντριχ
Το Βερολίνο τους πίεζε συνεχώς, διότι είχαν περάσει σχεδόν 20 ημέρες και δεν υπήρχε καμία ουσιαστική πρόοδος. Ίσως τελικά να είχαν αρχίσει και οι ίδιοι να πιστεύουν ότι οι δράστες θα μπορούσαν να διαφύγουν, αν δεν εμφανιζόταν από το πουθενά ο «Εφιάλτης», στο πρόσωπο του Κάρελ Κιούρντα.
Ο Κιούρντα, ήταν και αυτός μέλος της αντίστασης που είχε εκπαιδευτεί στη SOE. Ήταν ενήμερος για την Επιχείρηση «Manlik» και είχε πέσει και αυτός με αλεξίπτωτο στην Τσεχοσλοβακία με διαταγές να έλθει σε επαφή με την αντίσταση. Φθάνοντας όμως στην Πράγα, κρύφθηκε στο κτήμα του πατέρα του. Δειλός και με ευμετάβλητη ψυχολογία, μην αντέχοντας τη γερμανική προπαγάνδα, παρουσιάστηκε μόνος του στο Αρχηγείο της Γερμανικής Ασφαλείας, αναγνώρισε ορισμένα από τα αντικείμενα των δραστών, τους εξήγησε ότι ανήκε στην αντίσταση και τους έδωσε τα ονόματα των εμπλεκόμενων στην επιχείρηση. Δεν γνώριζε όμως το κρησφύγετό τους.
Οι Γερμανοί, με τα νέα στοιχεία που είχαν πλέον στη διάθεσή τους, κινητοποιήθηκαν άμεσα. Αρχικά «επισκέπτονται» τον Γιάν Ζέλενκα που είχε αναλάβει όπως έχει προαναφερθεί την εξασφάλιση καταφυγίων για τους δύο κομάντο. Ο Ζέλεγκα αντιλαμβανόμενους τους Γερμανούς και γνωρίζοντας το τι θα επακολουθήσει, αυτοκτονεί καταπίνοντας θανατηφόρο κάψουλα. Η επόμενη «στάση» ήταν στην οικογένεια Μοράβεκ. Κατά την διάρκεια της έρευνας, η Μαρία Μοράβεκ αυτοκτονεί μπροστά στα έντρομα μάτια του 17χρονου γιου της.
Ο άνδρας της και ο μικρότερος γιος της οικογένειας οδηγούνται στην Ασφάλεια, όπου και ανακρίνονται μέχρι εξαντλήσεως σε αντιπαραβολή με άλλα μέλη της αντίστασης. Μετά από 24 ώρες, ο μικρός Άτα, βλέποντας το κομμένο κεφάλι της νεκρής μητέρας του και υπό τις απειλές ότι την ίδια τύχη θα έχει και ο πατέρας του, υποκύπτει, και τους αποκαλύπτει την εκκλησία που κρυβόταν οι δύο κομάντο. Ο επικεφαλής στρατηγός των Ες-Ες Τρόιενφελντ, δίδει εντολή άμεση μετάβασης των δυνάμεων στον περιβάλλοντα χώρο της εκκλησίας. Μέσα σε τρεις ώρες, οι γερμανικές δυνάμεις έχουν απλωθεί διακριτικά γύρω από την εκκλησία ασφαλίζοντας την περίμετρο με τη δημιουργία δύο ομόκεντρων κλοιών.
Εκείνη τη στιγμή, στο εσωτερικό της εκκλησίας, ο Κίουμπις με δύο ακόμη πατριώτες εκτελούν χρέη σκοπού, ενώ οι υπόλοιποι κοιμούνται σε μια κρύπτη κάτω από την εκκλησία. Είναι σχετικά ήρεμοι, διότι είναι η τελευταία ημέρα διαμονής τους στην εκκλησία, αφού υπολόγιζαν ότι την επομένη θα μεταφέρονταν σε ασφαλές κρησφύγετο έξω από την Πράγα. Ξαφνικά οι τρεις άνδρες αντιλαμβάνονται την εισβολή των Γερμανών στρατιωτών και ανοίγουν πυρ εναντίον τους. Παράλληλα, ανοίγουν πυρ και οι ακροβολισμένοι στα γύρω μπαλκόνια Γερμανοί και, μέσα σε δευτερόλεπτα, το εσωτερικό της εκκλησίας μοιάζει βομβαρδισμένο.
Κατόπιν διαταγής, τα πυρά των Γερμανών σταματούν, προς αποφυγή απωλειών αμάχων πολιτών. Η γερμανική ομάδα ενισχύεται με μια ειδικά εκπαιδευμένη ομάδα κρούσης, της Ταξιαρχίας Ες-Ες «Ντόιτσλαντ». Μετά από ηρωική μάχη που διήρκεσε σχεδόν δύο ώρες, οι τρεις άνδρες χάνουν τον άνισο αγώνα. Ο Κίουμπις αυτοκτονεί πριν συλληφθεί, ενώ οι άλλοι δύο πατριώτες, βαριά τραυματισμένοι από τα θραύσματα των χειροβομβίδων, υποκύπτουν λίγα λεπτά αργότερα.
Οι Γερμανοί, απογοητευμένοι που δεν μπόρεσαν να μάθουν κάποια νέα στοιχεία, καλούν τον προδότη Κιούρντα για να αναγνωρίσει τους δράστες. Καθώς ο προδότης αναγνωρίζει μόνο τον ένα από τους δύο κομάντο, οι Γερμανοί διεξάγουν λεπτομερή έρευνα στο εσωτερικό της εκκλησίας και τον περιβάλλοντα χώρο, εντοπίζοντας στη δυτική πύλη του ναού μια μαρμάρινη πλάκα. Όταν τη μετακινούν, ανακαλύπτουν μια ξύλινη σκάλα που οδηγεί στο υπόγειο. Επίσης, δίπλα από την Αγία Τράπεζα, εντοπίζουν άλλη μεγάλη μαρμάρινη πλάκα, που φαίνεται ότι έχει τοποθετηθεί πρόσφατα. Ο Τσέχος αρχηγός της πυροσβεστικής που συνοδεύει τους Γερμανούς, τους πληροφορεί ότι χρειάζονται τουλάχιστον τρεις ώρες για να μετακινηθεί η πλάκα. Από το υπόγειο ξεκινούσε ο φωταγωγός που κατέληγε σε ένα μικρό οριζόντιο τετράγωνο φεγγίτη.
Αρχικά οι Γερμανοί πείθουν τον ιερέα Κτσικλ να προσπαθήσει να πείσει τους φυγάδες να παραδοθούν. Εφόσον αντιλαμβάνονται από τις συνεχείς αρνήσεις ότι οι δράστες δεν πρόκειται να παραδοθούν, καλούν την πυροσβεστική, σφραγίζουν την τρύπα του υπογείου και ρίχνουν νερό με τις αντλίες, σε συνδυασμό με δακρυγόνα.
Η ώρα όμως περνούσε χωρίς η στάθμη του νερού να ανεβαίνει, καθώς υπήρχε σημείο εξόδου του νερού. Για να μην ανακαλύψουν οι καταδιωκόμενοι κάποια πιθανή έξοδο διαφυγής, ο Γερμανός διοικητής διατάσσει εισβολή από το μικρό φεγγίτη.
Οι πατριώτες, με το που αντιλαμβάνονται τη γερμανική ενέργεια, ανοίγουν πυρ. Οι Γερμανοί ανταποδίδουν. Ο επικεφαλής των Γερμανών, για να προστατεύσει τους άνδρες του, διατάσσει διακοπή της αποστολής έως ότου μετακινηθεί η μεγάλη μαρμάρινη πλάκα. Τελικά, μετά από 10 λεπτά, η βαριά πλάκα σπάει και εμφανίζεται μπροστά τους μια μεγάλη σκάλα. Χωρίς να χάσουν χρόνο, οι Γερμανοί στρατιώτες εισβάλουν μην αντιμετωπίζοντας καθόλου αντίσταση. Σύντομα ανακαλύπτουν και τους τέσσερις αντιστασιακούς νεκρούς. Δύο από αυτούς, εκτός από τα πολλά τραύματα που έφεραν από θραύσματα των χειροβομβίδων, είχαν αυτοπυροβοληθεί και στο κεφάλι.
Έτσι, μετά από έξι δραματικές ώρες, τελείωσε με τον χειρότερο τρόπο η καταδίωξη των επτά πατριωτών. Τα πτώματά τους σύρονται στο πεζοδρόμιο και ο προδότης Κιούρντα αναγνωρίζει τους τρεις που έλαβαν μέρος στην εξόντωση του Χάιντριχ.
Όμως ο κύκλος του αίματος για τη δολοφονία του Γερμανού στρατηγού δεν είχε ακόμα κλείσει. Τις επόμενες ημέρες καταδικάστηκαν σε θάνατο ο διάκονος Πέτρεκ και ο ιερέας Κτσικλ. Την τύχη τους θα είχαν τις επόμενες ημέρες και οι οικογένειες των επτά πατριωτών. Ο καθηγητής Βάνεκ συλλαμβάνεται, αλλά τελικά δεν δικάζεται διότι δεν προκύπτουν επαρκή στοιχεία για την καταδίκη του.
Η δολοφονία του Χάιντριχ στοίχισε τη ζωή σε συνολικά 1.500 Τσέχους, ενώ περισσότεροι από 10.000 στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Από γερμανικής πλευράς, εκτός του Χάιντριχ και του Κλάιν, κατά την καταδίωξη των δραστών σκοτώθηκαν 14 στρατιώτες, ενώ 21 τραυματίστηκαν σοβαρά. Ο φάκελος της Επιχείρησης «Manlik» έκλεισε οριστικά το 1946, με την καταδίκη και εκτέλεση στην αγχόνη του προδότη Κάρελ Κιούρντα και του Γερμανού στρατηγού Καρλ Χέρμαν. Ο ουσιαστικός μάρτυρας κατηγορίας στην υπόθεση Κιούρντα ήταν ο επικεφαλής της τσεχικής αντίστασης, καθηγητής Βλαντισλάβ Βάνεκ.
Συμπεράσματα
Η επιχείρηση «Manlik» είναι σαφώς μια σελίδα δόξας που γράφτηκε από την τσεχική αντίσταση, με τον ηρωισμό, την ανδρεία και την αυταπάρνηση των συντελεστών της. Ωστόσο, αν και επιτεύχθηκε ο αντικειμενικός σκοπός της αποστολής, που ήταν η δολοφονία του Χάιντριχ, αξιολογώντας κανείς το γεγονός στο ευρύτερο πλαίσιο της γερμανικής κατοχής στην Τσεχοσλοβακία, το μόνο αντίκτυπο που είχε η επιχείρηση ήταν να θίξει λίγο τη γερμανική υπερηφάνεια.
Ουσιαστικά, η παράτολμη και αιματηρή επιχείρηση δεν επηρέασε στο ελάχιστο την εξέλιξη του πολέμου. Η αντίληψη της εξόριστης τσεχοσλοβάκικης κυβέρνησης, ότι τα τρομερά αντίποινα των Γερμανών θα ενδυνάμωναν την αντίσταση στην Τσέχων, αποδείχτηκε ότι είχε πράγματι κάποια βάση, όμως ο φόρος αίματος τελικά υπήρξε δυσανάλογα μεγάλος σε σχέση με το αποτέλεσμα.
Από πλευράς επιχειρησιακού σχεδιασμού, υπήρξαν πολλά τρωτά σημεία και παραλήψεις, με βασικότερο όμως μειονέκτημα τη μη εκπόνηση εναλλακτικών σχεδίων δράσης και διαφυγής της ομάδας κρούσης. Επίσης, τα ιδιαίτερα ανεπαρκή μέτρα ασφαλείας, και πιο συγκεκριμένα η απουσία διαστρωμάτωσης των πληροφοριών στη δομή της αντιστασιακής οργάνωσης, είχαν ως αποτέλεσμα να κλονιστούν σοβαρά τα θεμέλιά της.
