Μέρος πρώτο.
Του Derek O‘Connor
Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Aviation History Magazine τον Νοέμβριο του 2014
Μετάφραση: Γιώργος Μαραγκόπουλος
Ένα άτυχες συμβάν.
Κατά το απόγευμα της 7ης Ιανουαρίου του 1949, οι πιλότοι δύο Spitfire της νεοσύστατης Ισραηλινής αεροπορίας (IAF), βλέπουν μια στήλη μαύρου καπνού να υψώνεται από την περιοχή του Al-Auja-Rafah στο Σινά. Κατευθυνόμενοι προς το σημείο, βλέπουν μια φάλαγγα οχημάτων του Ισραηλινού Στρατού (IDF) να βρίσκεται υπό επίθεση από Spitfire. Υποθέτουν ότι τα εχθρικά Spitfire ανήκουν στην Αιγυπτιακή Αεροπορία (REAF). Παρόλο που ένα από τα εχθρικά αεροσκάφη έχει καταρριφθεί από αντιαεροπορικά πυρά, άλλα τρία συνεχίζουν να κάνουν κύκλους γύρω από την φάλαγγα. Το ζεύγος τον Ισραηλινών αεροσκαφών σπεύδει να βοηθήσει την φάλαγγα των οχημάτων. Μερικά λεπτά αργότερα και τα επιτιθέμενα αεροσκάφη έχουν καταρριφθεί. Μονάχα που δεν είναι Αιγυπτιακά. Ανήκουν στην RAF.
Οι Ισραηλινοί κατάλαβαν πολύ αργά ότι τα αντίπαλα αεροσκάφη ανήκαν στην Βρετανική Βασιλική Αεροπορία (RAF) και ότι ήταν αναγνωριστικά. Aκριβώς όπως και οι Ισραηλινοί, έτσι και οι χειριστές της RAF, είδαν την στήλη καπνού και αποφάσισαν να διερευνήσουν. Η αποτυχία όμως στην εξακρίβωση της εθνικότητας των αεροσκαφών οδήγησε στην τραγική τους κατάρριψη. Όμως όπως όλα τα θέματα στην Μ. Ανατολή εκείνης της περιόδου, τα πράγματα ήταν πολύ πιο πολύπλοκα απ όσο φαινόταν. Για παράδειγμα στα χειριστήρια ενός από τα Ισραηλινά Spitfire βρισκόταν ένας Καναδός Άσσος του Β ΠΠ, ενώ στο άλλο ένας Aμερικανός πρώην δοκιμαστής χειριστής. Και οι δύο τους ήταν εθελοντές στην IAF, που όμως παλιότερα είχαν υπηρετήσει με την RAF.
Το συμβάν συνέβη στις τελευταίες μέρες του πολέμου της ανεξαρτησίας του Ισραήλ. Οι αιτίες που οδήγησαν σε αυτόν τον πόλεμο, βρίσκονται βαθιά ριζωμένες μέσα στην πολυπλοκότητα των πολίτικων, διπλωματικών και κοινωνικών συνθηκών που είχαν δημιουργηθεί στην Παλαιστίνη, προς το τέλος της Βρετανικής Εντολής, τα Μεσάνυχτα της 14ης Μαΐου του 1948. Βεβαίως μεγάλο ρόλο έπαιξε το γεγονός ότι ο ΟΗΕ πρότεινε την δημιουργία ξεχωριστού Εβραϊκού και Αραβικού κράτους στην περιοχή της Παλαιστίνης.
Η RAF προς το τέλος της Βρετανικής Εντολής.
Η Βρετανία, εξαντλημένη από πολλά χρόνια πολέμων, και έχοντας μόλις παραχωρήσει ανεξαρτησία στην Ινδία, δεν είχε καμία όρεξη να παραμείνει και να κρατήσει μια εύφλεκτη περιοχή όπως η Μέση Ανατολή. Αυτό θα κόστιζε περισσότερες ζωές. Παρόλα αυτά χρειαζόταν να αποσυρθεί με εύτακτο τρόπο. Αυτό γιατί η μεταπολεμική περίοδος της Βρετανικής Εντολής 46 με 47 μόνο ειρηνική δεν ήταν. Ακόμη χειρότερα η RAF είχε τεράστιες ελλείψεις σε προσωπικό λόγω της γενικής αποστράτευσης στελεχών που ακολούθησε μετά το τέλος του Β ΠΠ. Η αποστολή τη RAF ήταν να εντοπίζει και να αναγνωρίζει πλοία που μετέφεραν Εβραίους παράνομους μετανάστες (κυρίως επιζώντες του ολοκαυτώματος) και να κατευθύνει πλοία του βασιλικού ναυτικού να τα ανακόψουν. Αυτό βεβαίως έκανε τις βάσεις της RAF να στοχοποιήθουν από Εβραίους παραστρατιωτικούς που κατάφεραν να ανατινάξουν ένα σταθμό ραντάρ και να λεηλατήσουν αρκετές αποθήκες οπλισμού. Το αποκορύφωμα ήταν το βράδυ της 25ης με 26ης Φεβρουαρίου του 1946. Την βραδιά εκείνη Εβραίοι επιδρομείς, επιτέθηκαν ταυτόχρονο σε τρεις βάσεις της RAF καταφέρνοντας να καταστρέψουν ή να προκαλέσουν ζημίες σε 22 Handley Page Halifax, επτά Spitfire και τέσσερα Avro Anson.
Μετά από αυτές αλλά και άλλες επιθέσεις η παρουσία της RAF στην περιοχή μειώθηκε σε πέντε μοίρες αεροσκαφών, συμπεριλαμβανομένων της 32ης και της 208ης που πετούσαν με Spitfire. Οι υπόλοιπές μοίρες είχαν μετακινηθεί στην Κύπρο ή στο Σουέζ. Όσο η αντιπαλότητα των Αράβων απέναντι στους Εβραίους αυξανόταν τόσο οι Βρετανοί έπρεπε να παρέμβουν στις Αραβοεβραικές συγκρούσεις, την στιγμή μάλιστα που και οι ίδιοι αμυνόταν απέναντι στους Εβραίους.
Η Δημιουργία της Ισραηλινής Αεροπορίας
Αρκετά χρόνια πριν τη αποχώρηση των Βρετανών, η Εβραϊκή παραστρατιωτική οργάνωση Haganah δημιούργησε το αεροπορικό παρακλάδι της, την Sharut Avir (SA). H SA χρησιμοποιούσε ετερόκλητα αεροσκάφη προς υποστήριξη απομονωμένων εβραϊκών οικισμών. Αν και οι Βρετανοί δεν έκαναν καμία προσπάθεια να σταματήσουν την SA εντούτοις, παρακολουθούσαν τις εξελίξεις στενά. Ένας από τους χειριστές αεροσκαφών της ΣΑ ήταν ο Ezer Weizman, που ήταν γεννημένος στην Παλαιστίνη, είχε εκπαιδευτεί σαν χειριστής από την RAF, αλλά δεν είχε είχε πάρει ακόμη το βάπτισμα του Πυρός.
Βεβαίως, η Εβραϊκή κοινότητα της Μ. Ανατολής προέβλεπε ότι η κρίση με τους Άραβες θα εξελιχθεί σε σύγκρουση. Έτσι άρχισαν να ψάχνουν για σύγχρονα αεροσκάφη και έμπειρο προσωπικό, κατά προτίμηση Εβραίους. Βρέθηκαν αρκετοί, συμπεριλαμβανομένων και μη Εβραίων που ονομάστηκαν “Machals”. Πολλοί προσφέρθηκαν για ιδεολογικούς σκοπούς. Άλλοι επειδή νοσταλγούσαν τον πόλεμο.
Βεβαίως τους έλειπε ο εξοπλισμός. Το θέμα όμως λύθηκε όταν η Κομουνιστική κυβέρνηση της Τσεχίας διατάχθηκε από τους Σοβιετικούς να ξεφορτωθεί κάθε είδους δυτικό εξοπλισμό. Έτσι οι Τσέχοι συμφώνησαν να πουλήσουν στους Ισραηλινούς 25 Avia S-199, που ήταν μια έκδοση του BF-109G κατασκευασμένη στην Τσεχία, άλλα με κινητήρες Junkers Jumo 211 αντί των συνηθισμένων Daimler Benz DB 605s. Επιπλέον Ισραηλινοί πράκτορες κατάφεραν να αγοράσουν τέσσερα P-51, τρία B-17 και σύντομα μερικά T-6 Texan τα οποία μετασκεύασαν σε επιθετικό ρόλο. Βεβαίως αγοράστηκε και ένας αριθμός υποστηρικτικών και μεταγωγικών αεροσκαφών που χρησιμοποιήθηκαν για την μεταφορά των Αvia S-199 στο Ισραήλ.
Ο Πόλεμος με τα Αραβικά κράτη της Αιγύπτου, Λιβάνου, Ιορδανίας, Ιράκ και Συρίας άρχισε αμέσως με το τέλος της Βρετανικής Εντολής και την ανακήρυξη του κράτους του Ισραήλ στις 14 Μαΐου του 1948. Η σύγκρουση συντελέστηκε σε αρκετές φάσεις που όμως είναι πέρα από τον σκοπό αυτού του άρθρου να συζητηθούν. Τελικά η IAF απέκτησε αεροπορική υπεροχή, που της έδωσαν γρήγορες νίκες στο έδαφος, σε όλα τα μέτωπα, που επέτρεψαν στο νεοσύστατο κράτος να να επεκταθεί σε νέα εδάφη. Αν και ο κυρίως αντίπαλος οι Αιγύπτιοι ήταν πολυπληθέστεροι των Ισραηλινών, ήταν εκπαιδευμένοι από Βρετανούς και είχαν βρετανικό εξοπλισμό, εντούτοις δεν είχαν πολεμική εμπειρία και έτσι δεν μπορούσαν να παρέχουν καμία αντίσταση στους Βετεράνους που είχε στρατολογήσει η IAF.
