Με αφορμή την απόπειρα δολοφονίας του Ισραηλινού πρέσβη στις ΗΠΑ Σλόμο Αργκόβ από την οργάνωση του νούμερο 1 τρομοκράτη της εποχής Αμπού Νιντάλ, το Ισραήλ εισβάλει στο νότιο Λίβανο στις 6 Ιουνίου 1982. Μια σχετικά άγνωστη πτυχή της σύρραξης έχει να κάνει με το ευφυή τρόπο με τον οποίο καταστράφηκε ολοκληρωτικά η συριακή αεράμυνα που ήταν αναπτυγμένη στη Κοιλάδα του Μπεκάα, από τη Πολεμική Αεροπορία του Ισραήλ (IDF).
Το 1973, η Ισραηλινή Αεροπορία πολέμησε στο πόλεμο του Γιομ Κιπούρ χάνοντας δεκάδες αεροσκάφη από το Α/Α δίκτυο της Αιγύπτου που ήταν αναπτυγμένο κατά μήκος της διώρυγας του Σουέζ. Από εκείνο το σημείο και μετά, τα ισραηλινά επιτελεία άρχισαν να σκέφτονται τρόπους καταστολής μιας εχθρικής αεράμυνας (SEAD), χωρίς να χρειαστεί να πληρώσουν το τίμημα του πρόσφατου παρελθόντος. Η ευκαιρία να δοκιμαστούν οι νέες τακτικές θα παρουσιαζόταν εννέα χρόνια αργότερα στο Πόλεμο του Λιβάνου.
Αεροσκάφη της IAF επιχείρούσαν σε τρία επίπεδα κατά τη διάρκεια της σύρραξης: Κfir και Α-4 Skyhawks περιπολούσαν κατά μήκος των ακτών από τη Σιδώνα μέχρι τη Βηρυτό για να παρέχουν εγγύς υποστήριξη στα ισραηλινά στρατεύματα. Παρόμοιοι σχηματισμοί πετούσαν σε ύψη 10.000 ποδών αναμένοντας οδηγίες για άμεση επέμβαση και στο τελευταίο “επίπεδο” και ΑΣΕΠΕ Hawkeye περιπολούσαν και σάρωναν με τα ραντάρ τους την ευρύτερη περιοχή. Για να μπορέσουν όμως αυτά τα αεροσκάφη να επιτελέσουν το έργο τους, η συριακή αεράμυνα έπρεπε να βγει από τη μέση.
Στις 9 Ιουνίου 1982, δηλαδή τη τρίτη ημέρα της σύρραξης, το Ισραήλ εκτέλεσε την επιχείρηση “Mole Cricket 19”, με στόχο το ενοποιημένο και υπερσύγχρονο για την εποχή του αντιαεροπορικό δίκτυο που είχε στήσει η Συρία στη Κοιλάδα του Μπεκάα στο Λίβανο.
Την αποστολή ανέλαβαν αεροσκάφη F-15, F-16 και F-4 που θα ανελάμβαναν το κύριο όγκο της επίθεσης και τελικά απογειώθηκαν στις 13:30 το μεσημέρι, ενώ ένα δεύτερο κύμα απογειώθηκε στις 15:40 με τελικό στόχο τη συριακή αεράμυνα. Μεγάλο μέρος αυτού του αεροπορικού στόλου είχε επιφορτιστεί τη προστασία των F-4 που θα αναλάμβαναν το τελικό σκέλος της αποστολής, ενώ άλλα ήταν εξοπλισμένο με ατρακτίδια ηλεκτρονικού πολέμου που μέσω data links, παρείχαν ζωντανή εικόνα της επιχειρησιακής κατάστασης στα μετόπισθεν.
Την ίδια ώρα περίπου, απογειώθηκε μια μοίρα μη επανδρωμένων αεροσκαφών Tadiran Mastiff και IAI Scout που βοήθησαν σε μεγάλο βαθμό στην αναγνώριση των θέσεων των εχθρικών πυροβολαρχιών. Οι Σύροι πυροβολητές εξέλαβαν τα Mastiffs ως εχθρικά επιθετικά αεροσκάφη και άνοιξαν τα ραντάρ τους για να τα εγκλωβίσουν. Τα Mastiff ήταν σε θέση να αναγνωρίσουν ότι καταυγάζονται από ραντάρ και μετέδωσαν τις πληροφορίες στα Scout που βρίσκονταν εκτός του βεληνεκούς των συριακών Α/Α πυραύλων. Όλα τα δεδομένα κατέληξαν στα ιπτάμενα ραντάρ Hawkeye και σε ένα αεροσκάφος ηλεκτρονικού πολέμου Boeing 707 και μόλις οι συριακές πυροβολαρχίες άνοιξαν πυρ κατά των UAVs, επενέβησαν τα ισραηλινά F-4 Phantom και με τη χρήση βλημάτων αντιραντάρ AGM-78 και AGM-45, κατέστρεψαν σχεδόν ολοκληρωτικά το Α/Α συριακό δίκτυο (πλην μιας από τις περίπου 30 πυροβολαρχίες*) που είχε στηθεί στη Κοιλάδα του Μπεκάα. Οι Σύριοι φέρεται να εκτόξευσαν 57 πυραύλους από σύστημα SA-6, δίχως κανείς να βρει το στόχο του. Οι απώλειες της IAF ήταν μηδαμινές.
Η άνευ προηγουμένου επιτυχία του Ισραήλ, προκάλεσε σοκ στις αραβικές χώρες και τη Σοβιετική Ένωση, διότι ήταν η πρώτη φορά που ένας στόλος δυτικών αεροσκαφών κατέστρεψε πλήρως ένα πλήρως ενοποιημένο (κατά τα σοβιετικά πρότυπα) δίκτυο αεράμυνας. Το Κρεμλίνο, φοβούμενο ανάλογη καταστροφή σε περίπτωση σύρραξης στην Ευρώπη, απέστειλε στη Συρία το στρατάρχη Pavel Stepanovich Kutakhov, ενώ ακόμη και οι Αμερικανοί εξήγαγαν κρίσιμα συμπεράσματα που θα τα χρησιμοποιούσαν λίγα χρόνια αργότερα στο Πόλεμο του Κόλπου.
*Σύμφωνα με άλλες πηγές, στη Κοιλάδα του Μπεκά ήταν τοποθετημένες 19 πυροβολαρχίες, εξ των οποίων καταστράφηκαν οι 16.
Το παρόν άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στις 21 Μαΐου 2018
