Ισχυρός βρετανικός στόλος 18 πλοίων της γραμμής και 6 φρεγατών συναντάται με ισπανική μοίρα 9 πολεμικών και 2 φρεγατών την οποία καταδιώκει, συλλαμβάνοντας 4 πλοία, συμπεριλαμβανομένης της ναυαρχίδας τους.
Η σύγκρουση έγινε το 1780 κοντά στις νότιες ακτές της Πορτογαλίας στο ακρωτήριο του Αγίου Βικεντίου. Περίπου στο ίδιο σημείο δεκαεπτά χρόνια μετά θα γίνει ακόμη μια – ομώνυμη- ναυμαχία, όπου ο βρετανός ναύαρχος σερ Τζων Τζέρβις θα κατατροπώσει τον ισπανικό στόλο, ενώ εκεί θα διακριθεί και ο ικανός και φιλόδοξος Οράτιος Νέλσων. Φαίνεται πως η περιοχή, που κατά τους αιώνες αποτέλεσε πεδίο μάχης πάνω από δέκα φορές, δεν είναι ιδιαίτερα τυχερή για τους Ισπανούς.
Οι τελευταίοι μετείχαν ενεργά στον πόλεμο της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας, όχι ασφαλώς γιατί συμπαθούσαν τους επαναστάτες αλλά διότι προσέβλεπαν στην επανάκτηση του βράχου του Γιβραλτάρ ενώ η Βρετανία ήταν απασχολημένη σε επιχειρήσεις πέραν του Ατλαντικού. Τον Ιούνιο του 1799, ο ισπανικός στόλος πολιόρκησε τον “Βράχο” σε μια προσπάθεια να εξωθήσει τους υπερασπιστές του να παραδοθούν από την πείνα. Μέχρι τα τέλη του χρόνου είχαν φτάσει πολύ κοντά στο σκοπό τους και η φρουρά καλούσε το Λονδίνο σε βοήθεια. Το τελευταίο οργάνωσε έναν στόλο για τον ανεφοδιασμό του που απέπλευσε στα τέλη Δεκεμβρίου.
Στις 8 Ιανουαρίου 1780, ο στόλος του ναυάρχου σερ Τζώρτζ Ρόντνεϋ εντόπισε ιστία ισπανικών πλοίων τα οποία καταδίωξε και αιχμαλώτισε μαζί με ένα πολεμικό. Το πλοίο επανδρώθηκε με μειωμένο βρετανικό πλήρωμα και εντάχθηκε στη δύναμη του Ρόντνεϋ. Στο μεταξύ, με ένα από τα πλοία του να δένει στη Λισαβόνα για επισκευές, οι Βρετανοί ενημερώθηκαν πως ισχυρός ισπανικός στόλος 11 πλοίων κατευθυνόταν για να τους αναχαιτίσει.
Οι δύο στόλοι συναντήθηκαν στις 16 Ιανουαρίου και αφού έλαβαν σχηματισμούς μάχης άρχισαν κατά τις 16:00 το απόγευμα να εμπλέκονται. Ο κακός χειμερινός καιρός εμπόδιζε την καλή επαφή μεταξύ τους και έκανε τους διοικητές απρόθυμους να λάβουν δραστικές αποφάσεις. Μέχρι τις 18:00 οι δύο στόλοι καλύφθηκαν από το σκοτάδι της νύχτας.
Η σύγκρουση, παρόλα αυτά, δεν είχε τελειώσει. Αποφασίζοντας πως η ευκαιρία ήταν μοναδική, οι Βρετανοί επέλεξαν να συνεχίσουν την καταδίωξη και εμπλοκή του αντιπάλου μέσα στη νύχτα με το φώς του γεγγαριού. Στη σύγκρουση που κράτησε σχεδόν όλη τη νύχτα, οι Ισπανοί έχασαν 4 τουλάχιστον πλοία της γραμμής που παραδόθηκαν στους Βρετανούς με άλλα δύο να είναι αμφισβητούμενα (οι Βρετανοί τα διεκδικούν αλλά δεν εμφανίζονται στις ισπανικές πηγές) ενώ ένα, το Santo Domingo των 74 πυροβόλων εξερράγη.
Οι Ισπανοί έχασαν 2.500 άνδρες που σκοτώθηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν, έναντι μόλις 134 Βρετανών. Ο στόλος του Ρόντνεϋ πέτυχε να εξουδετερώσει την ισπανική απειλή και ανεφοδίασε το Γιβραλτάρ και τη νήσο Μινόρκα, συνεχίζοντας μετά για τις Δυτικές Ινδίες. Στη σύγκρουση ρόλο έπαιξε και η χρήση της τεχνικής επιχάλκωσης των υφάλων (copper clad) των βρετανικών πλοίων, που τους προσέδιδε μεγαλύτερη ταχύτητα και αντοχή από τα παλιότερα πλοία.
