ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 21 Δεκεμβρίου 1832: Μάχη του Ικονίου – Η άγνωστη επανάσταση του Ιμπραήμ πασά

Ο Ιμπραήμ πασάς της Αιγύπτου έγινε γνωστός στην Ελλάδα από τη συμμετοχή του στο πλευρό των Οθωμανών κατά την Επανάσταση του 1821, όταν προσπάθησε να την καταπνίξει με τον τακτικό, οργανωμένο από Γάλλους αξιωματικούς, στρατό του. Ως πρίγκηπας, διάδοχος του χεδίβη της Αιγύπτου, είχε αποσπάσει από τον σουλτάνο υποσχέσεις για πλούσια ανταλλάγματα, αν επιτύγχανε στην αποστολή του.

Η αποτυχία του και η επιδείνωση των σχέσεών τους, οδήγησε το χεδίβη της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή στο να αντιδράσει και να κινήσει το 1831 τον στρατό του κατά της ίδιας τη Οθωμανικής Πύλης. Έτσι ο Ιμπραήμ τέθηκε πάλι επικεφαλής του αιγυπτιακού στρατού και γρήγορα επικράτησε στην περιοχή της Συρο-Παλαιστίνης. Μεταφέροντας τον πόλεμο στη Μικρά Ασία προέλασε στο Ικόνιο και αντιμετώπισε με τους βετεράνους του τον υπερδιπλάσιο αλλά υποδεέστερο σε εκπαίδευση και πειθαρχία οθωμανικό στρατό από τις μικρασιατικές και ευρωπαϊκές επαρχίες (Αλβανούς και Βοσνίους κυρίως). Περίπου 15.000 Αιγύπτιοι με 48 πυροβόλα αντιπαρατάχθηκαν στους 50.000 σχεδόν Οθωμανούς με 100 πυροβόλα υπό τις διαταγές ενός άλλου παλιού γνώριμου από την ελληνική επανάσταση, του Ρεσίτ Μεχμέτ πασά (Κιουταχή), που έφερε πλέον τον τίτλο του Μεγάλου Βεζύρη.

Στη μάχη που ακολούθησε ο τακτικός αιγυπτιακός στρατός διέλυσε τους Οθωμανούς που είχαν 3.000 νεκρούς και 5.000 αιχμαλώτους, μεταξύ τους και πολλούς αξιωματούχους ενώ οι Αιγύπτιοι είχαν απώλεια λιγότερων των 1.000 ανδρών. Ο ίδιος ο Μεχμέτ Κιουταχής συνελήφθη και τα στρατεύματά του διασκορπίστηκαν, αφήνοντας ανοιχτό το δρόμο προς την Κωνσταντινούπολη για τον Ιμπραήμ.

Ωστόσο, με την παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων οι δύο πλευρές ήρθαν σε διαπραγματεύσεις. Ο σουλτάνος υποχρεώθηκε να υπογράψει συνθήκη στην Κιουτάχεια δίνοντας τέρμα στον πόλεμο και υποχωρώντας σε όλες τις αξιώσεις του Αλή, ενώ ο Ιμπραήμ, όσο κι αν δεν ήθελε να το παραδεχθεί, δεν ήταν πλέον ικανός να συνεχίσει την εκστρατεία για πολύ ακόμα.

Η συνθήκη χάρισε στην Αίγυπτο την πλήρη ανεξαρτησία της από τη σουλτανική εξουσία (το χεδιβάτο της Αιγύπτου ως τότε ήταν μεν αυτόνομο αλλά θεωρείτο υποτελές στον σουλτάνο) και στερέωσε την δυναστεία του Μεχμέτ Αλή. Αυτή με τους απογόνους του, επιβίωσε μέχρι την ανατροπή της από τον συνταγματάρχη Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσσερ, το 1952.

Οι Τούρκοι, όμως, δεν είχαν πει ακόμα την τελευταία τους λέξη. Έξι χρόνια μετά, θα εισβάλουν στην περιοχή του Λεβάντε, στη σημερινή Συρία, με την πρόθεση να ανακτήσουν τα χαμένα εδάφη και το γόητρό τους αλλά θα συντριβούν ξανά από τους Αιγυπτίους. Οι ήττες στα χέρια των Αιγυπτίων και των Ρώσων θα πείσουν σταδιακά και τα πιο συντηρητικά στοιχεία να μετατρέψουν τον οθωμανικό στρατό σε επαγγελματικό, με βάση τα δυτικά πρότυπα.

Most Popular