Ξεκινά τη λειτουργία του το «Ναυτικόν Σχολείον», η πρώτη ακαδημία για την παραγωγή αξιωματικών του Ναυτικού, για το νέο ελληνικό κράτος. Η συγκρότηση της σχολής, που θα εξελιχθεί στη σύγχρονη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, έλαβε χώρα επί της κορβέτας «Λουδοβίκος» κατόπιν εισήγησης του υπουργού Ναυτικών Κωνσταντίνου Κανάρη.
Η πορεία της δεν ήταν χωρίς προβλήματα εξαιτίας των έντονων διαφωνιών μεταξύ του διοικητή της, πλοιάρχου Ραφαήλ, και του υπάρχου, υποπλοιάρχου Παλάσκα, ως προς την προσέγγιση του τρόπου διδασκαλίας. Εκπρόσωπος της παλαιάς σχολής ο πρώτος, είχε εντελώς διαφορετικές απόψεις από τον δεύτερο, που ήθελε την εκπαίδευση των νέων δοκίμων με σύγχρονα συστήματα διδασκαλίας και έμφαση στη νέα ναυτική τεχνολογία.
Οι διαφωνίες τους δεν έπαψαν, παρά τις προσπάθειες του υπουργείου και σε κακό κλίμα το Σχολείον διαλύθηκε το 1854. Θα επανασυσταθεί και θα λειτουργήσει σε διάφορα πλοία, μέχρι το 1891 που ο εθνικός ευεργέτης Παντελής Βασσάνης θα αφήσει κληροδότημα στο ελληνικό δημόσιο το γνωστό κτίριο στον Πειραιά.
Από το 1905 με κατάλληλες μετατροπές και προσθήκες στα τρία αρχικά κτίσματα (Δοκίμων, Διοίκησης και Θεραπευτηρίου) η Σχολή θα εγκατασταθεί στη θέση που βρίσκεται μέχρι σήμερα. Προς τιμήν του εθνικού ευεργέτη, η Σχολή ονομάζεται και «Βασσάνειον Ίδρυμα».
