ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 6 Αυγούστου 1870: Μάχες του Spicheren και του Wörth, ο γερμανικός στρατός διαλύει τους Γάλλους

Σημειώνονται οι πρώτες σημαντικές νίκες του γερμανικού στρατού κατά το Γαλλοπρωσικό πόλεμο. Μετά την πρώτη στο Βίζενμπουργκ (4 Αυγούστου), ο στρατάρχης Χέλμουτ φον Μόλτκε, αρχηγός του πρωσσικού αυτοκρατορικού επιτελείου και ενορχηστρωτής του ηνωμένου γερμανικού στρατού, κατευθύνει δυνάμεις κατά των Γάλλων στην περιοχή των ποταμών Μοζέλα και Ζάουερ.

Την εποχή εκείνη, ο Γαλλικός Στρατός ήταν ο πιο ευμεγέθης και ο πιο καλά εξοπλισμένος και έμπειρος στη δυτική Ευρώπη, αλλά είχε και σοβαρά μειονεκτήματα που δεν του επέτρεπαν να είναι αισιόδοξος για τη νίκη. Αν και στελεχωμένος στο μεγαλύτερο μέρος από επαγγελματίες, το επίπεδο εκπαίδευσης των αξιωματικών του είχε πέσει πολύ από τις αξεπέραστες νίκες 60 χρόνια πριν. Ενώ το γεγονός ότι οι στρατιώτες φορούσαν τις παλιές στολές της αυτοκρατορικής φρουράς και είχαν και πάλι επικεφαλής έναν Ναπολέοντα (τον Γ’), δεν τους έκανε καλύτερους.

Ενώ τα παλιά μουσκέτα είχαν αντικατασταθεί από τα οπισθογεμή Chassepot και νέας τεχνολογίας πυροβόλα, σημαντικό μειονέκτημα ήταν ο ανεφοδιασμός. Για τον πόλεμο, ο αυτοκράτορας Ναπολέων Γ΄ είχε καλέσει όλες τις εφεδρείες ενώ οι υπουργοί του διατείνονταν με παρρησία πως “ούτε ένα κουμπί δεν θα λείψει από τους στρατιώτες μας”. Τα κουμπιά δεν έλλειψαν, αλλά ο στρατός δεν είχε τα μέσα να παραλάβει ούτε ψωμί, ούτε γεμίσματα, ούτε κουβέρτες σε αριθμούς και σε ρυθμό που απαιτούσαν οι νέες περιστάσεις.

Ο Πρωσσικός στρατός από την άλλη είχε αναδιοργανωθεί εκ βάθρων. Οι ήττες του στην Ευρώπη από τον Μεγάλο Ναπολέοντα τον είχαν διαλύσει και μεταρρυθμιστές αξιωματικοί ανέλαβαν την ανασύστασή του με βάση το σύστημα της κλήρωσης, με εντατική εκπαίδευση και με αυστηρή πειθαρχία. Οι αξιωματικοί προέρχονταν πλέον από τη μεσαία τάξη και προάγονταν μετά από θεωρητική εκπαίδευση και εξετάσεις με αξιοκρατικά κριτήρια.

Το 1862, μετά τον Δανοπρωσσικό πόλεμο νέες μεταρρυθμίσεις έλαβαν χώρα. Ο στρατός έλαβε καθολική εκπαίδευση στα νέα όπλα τελευταίας τεχνολογίας, δίνοντας έμφαση στην ταχύτητα και στον ελιγμό. Το τριπρόσωπο του καγκελαρίου Μπίσμαρκ, του υπουργού στρατιωτικών στρατηγού Άλμπερτ Ρόον και του αρχηγού του γενικού επιτελείου, Χέλμουτ φον Μόλτκε ήταν ο καταλύτης της στρατιωτικής αναγέννησης.

Ακόμη, εκμεταλλευόμενος τη νέα τεχνολογία, ο φον Μόλτκε επένδυσε στο δίκτυο των πρωσικών σιδηροδρόμων, το πυκνότερο τότε στην Ευρώπη. Ο Πρωσσικός στρατός έγινε αριστοτέχνης στη μετακίνηση εντός εσωτερικών γραμμών και στην ταχεία συγκέντρωση. Στα ίδια τραίνα μεταφέρονταν άλογα, μουλάρια, πυροβολικό, τρόφιμα και κάθε είδους εφόδια κάνοντας τον στρατό ικανό να καλύπτει ταχύτατα τεράστιες αποστάσεις.

Στο Spicheren oι Γάλλοι χωρίστηκαν σε τρία Σώματα καταλαμβάνοντας τα υψώματα πάνω από την πόλη. Το σχέδιο έδειχνε να τους ευνοεί για αμυντική μάχη αλλά στην ουσία οι γραμμές επικοινωνίας τους ήταν τόσο εκτεταμένες που τα τμήματα ήταν απομονωμένα. Το πρωσσικό πυροβολικό συνέβαλε σε αυτή την αδυναμία σοκάροντας τους Γάλλους στρατιώτες με το εξουθενωτικό και ακριβές μπαράζ του. Τότε, η 1η Πρωσσική Στρατιά επιτέθηκε κατά μέτωπο για να τους καθηλώσει ενώ η 2η θα τους πλαγιοκοπούσε και η 3η θα τους κύκλωνε ελισσόμενη στα νώτα τους.

Οι Γάλλοι αμύνθηκαν αλλά οι Γερμανοί τους εκδίωξαν από τους λόφους με τις ξιφολόγχες. Η 2η πρωσσική Στρατιά, παρακούοντας τις διαταγές, κινήθηκε νότια για να εμπλέξει τους Γάλλους άμεσα, παραπλανημένη από κάποιες φωτιές που είχαν ανάψει οι στρατιώτες για να ζεσταθούν, ενώ η πορεία της 3ης πρωσσικής Στρατιάς ανακόπηκε στην πορεία της από την εφεδρεία της γαλλικής Στρατιάς του στρατηγού ΜακΜαόν, που την ενέπλεξε στο Worth κάπου 90 χιλιόμετρα μακριά. Οι αριθμοί ευνοούσαν και πάλι τους Γερμανούς, αφού στους 35.000 Γάλλους του ΜακΜαόν αντιτάσσονταν 125.000 Πρώσσοι υπό τον ίδιο τον διάδοχο του πρωσσικού θρόνου πρίγκηπα Φρειδερίκο-Γουλιέλμο.

Οι μάχες έληξαν με την συντριβή των Γάλλων ανοίγοντας τον δρόμο για την κύκλωση της γαλλικής στρατιάς στο Μέτζ. Παρά κάποιες αστοχίες στο σχέδιο και τα λάθη από τη στενοκεφαλιά ορισμένων γηραιών Γερμανών στρατηγών, οι Γάλλοι κάμφθηκαν, αν και πιο δύσκολα από ότι αναμενόταν. Ο φον Μόλτκε αργότερα φρόντισε να τοποθετήσει επιτελάρχες της εμπιστοσύνης του δίπλα στους παλιούς αριστοκράτες στρατηγούς για να αποτρέψει παρόμοια φαινόμενα.  Στις μάχες όμως της 6ης Αυγούστου 1870 όμως η απόσταση από την καταστροφή ήταν πολύ μικρή, οπότε ο Μόλτκε έγραψε την ιστορική φράση πως “κανένα σχέδιο μάχης, όσο τέλειο κι αν είναι, δεν επιβιώνει της πρώτης επαφής με τον εχθρό”.

Most Popular