Υπογράφεται στα προάστια των Χανίων η «Σύμβαση της Χαλέπας», που παραχωρούσε καθεστώς ημιαυτονομίας στο νησί. Η Σύμβαση ερχόταν ως συνέχεια του Οργανικού Νόμου του 1868.
Με την έναρξη του Ρωσοτουρκικού πολέμου τον Ιανουάριο του 1878 οι Κρητικοί ξεσηκώθηκαν διεκδικώντας για άλλη μια φορά ένωση με την Ελλάδα. Η κυβέρνηση Τρικούπη στήριξε μυστικά αυτές τις προσπάθειες και η άσχημη τροπή που έλαβε ο πόλεμος για την Πύλη, ανάγκασε τον Σουλτάνο να αναζητήσει πολιτική λύση, απορρίπτοντας όμως τη απόσχιση της νήσου. Έτσι οι προσδοκίες των Κρητών διαψεύστηκαν στο Συνέδριο του Βερολίνου τον Ιούλιο του ίδιου έτους.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 13 Ιουλίου 1878: Η συνθήκη του Βερολίνου, οι Γερμανοί “σώζουν” την Μακεδονία
Παρόλα αυτά, με βρετανική προτροπή, ο σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίντ ο 2ος παραχώρησε ημιαυτονομία στο νησί, εφαρμόζοντας τον «Οργανικό Νόμο» που είχε αθετήσει δέκα χρόνια πριν. Σύμφωνα με τους όρους του:
- Ο Βαλής (γενικός διοικητής) του νησιού μπορούσε να είναι και Χριστιανός, με πρωτοσύμβουλο άλλου θρησκεύματος (ουσιαστικά κατοχυρωνόταν εδώ μικτή -χριστιανική και μουσουλμανική- διοίκηση).
- Κρήτες θα προσλαμβάνονταν κατά προτίμηση σε δημόσια αξιώματα, οι Έλληνες Έπαρχοι θα ήταν περισσότεροι των Τούρκων, ενώ επίσημη γλώσσα των τοπικών υπηρεσιών θα ήταν η ελληνική.
- Κοινωφελή έργα θα πραγματοποιούνταν από μέρος των εσόδων των φόρων σε όλο το νησί.
- Ελληνικοί φιλολογικοί σύλλογοι, ελληνικά τυπογραφεία και ελληνικές εφημερίδες επιτρέπονταν να ιδρυθούν στο νησί.
- Γενική αμνηστία παρείχετο σε όσους συμμετείχαν στην εξέγερση του 1878 και για πρώτη φορά επιτρεπόταν η οπλοφορία των Κρητικών με άδεια.
- Τέλος, ιδρυόταν ειδικό σώμα αστυνόμευσης, η Κρητική Χωροφυλακή, στελεχωμένη από Κρητικούς, στα πρότυπα της ιταλικής Καραμπινερίας.
Η σύμβαση της Χαλέπας ήταν σημαντικότατο βήμα στην πορεία της απελευθέρωσης της Κρήτης, αλλά η μη απόλυτη τήρηση των όρων και η αναστολή της το 1889 από τις σουλτανικές αρχές, οδήγησαν σε νέες ταραχές και εξεγέρσεις: το 1895, στην έκρηξη του Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897 που οδήγησε στην ίδρυση της Κρητικής Πολιτείας το 1898. Τελικά η Κρήτη εντάχθηκε στο ελληνικό κράτος μετά τους Βαλκανικούς, το 1913.
